پیشگیری از ایدز با خودمراقبتی

خودمراقبتی جهت پیشگیری از مبتلا شدن به اچ‌آی‌وی

دکتر کیانوش کمالی – متخصص بیماری‌های عفونی راجع به خودمراقبتی جهت پیشگیری از مبتلا شدن به اچ آی وی می‌گوید که، خودمراقبتی یعنی مواظبت از خود. یعنی اینکه ما جهت حفظ سلامت و شادابی خود کارهایی اگرچه کوچک انجام دهیم تا زندگی بهتری داشته باشیم. خودمراقبتی، رفتاری آموختنی، آگاهانه و هدفمند است که هر فردی جهت خود، خانواده و دیگران انجام می‌دهد تا سالم بماند.

خودمراقبتی به ما می آموزد که مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از ایدز، به تصمیم‌گیری های ما وابسته‌اند و آنچه ما را در معرض خطر قرار می‌دهد واکنش‌ها پرخطر ماست، نه زندگی در کنار افراد مبتلا.

پیشگیری از ایدز با خودمراقبتی

آنچه باید در خودمراقبتی از ایدز رعایت کرد

– از مصرف مواد مخدر، محرک و روان‌گردان پرهیز کرد، لیکن مصرف هر نوع مادهٔ‌مخدر، هر قدر کم، ممکن است فرد را در معرض انجام رفتارهای پرخطر مرتبط با ایدز قرار دهد.

– از حضور در موقعیت‌های خطرآفرین پرهیز کرد.

– مهارتِ نه‌گفتن را تقویت نمود. این حق انسان است تا به خواسته‌های نادرست دیگران جواب نه بدهد.

از آنجا كه ایدز یك بیماری رفتاری است كه از طریق رفتارهای پرخطری از جمله روابط جنسی پرخطر و محافظت‌ نشده و استفاده از سرنگ و سوزن مشترك

– مهارت واکنش‌ها قاطعانه را در خود زیاد کردن داده و تقویت کرد.

– مهارت تفکر نقّاد را در خود رشد داده و هر مطلبی را بدون علت قبول نکرد. تفکر نقّاد کمک می‌کند تا نوجوانان و جوانان بتوانند پیش از انجام یک رفتار، پیامدهای ناگوار آن واکنش‌ها را دریابند.

– مهارت حل مسئله را تمرین کرد و بر آن مسلط شد. نوجوانان و جوانان هر چه در این زمینه مهارت بیشتری به دست آورند، ارتباط خانوادگی و اجتماعی بهتری خواهند داشت. افراد هر چه ارتباط خانوادگی قوی‌تری داشته باشند، سالم‌تر خواهند بود.

– به اصول اخلاقی خود پایبند بود. پایبندی به اصول اخلاقی و معنوی، کمک فراوانی به پیشگیری از مبتلا شدن به اچ‌آی‌وی می‌کند.

چه عواملی احتمال انتقال اچ‌آی‌وی را زیاد کردن می‌دهند؟

دکتر حمیرا فلاحی، متخصص بهداشت باروری و کارشناس در زمینه بیماری ایدز، راجع به عوامل و رفتارهایی می‌گویند که احتمال انتقال ویروس اچ‌آی‌وی را زیاد کردن می‌دهد. هم مبتلایان و هم غیرمبتلایان با پرهیز از این عوامل، احتمال گسترش بیماری را کم کردن خواهند داد.

پیشگیری از ایدز با خودمراقبتی

عواملی که خطر مبتلا شدن به اچ‌آی‌وی را زیاد می‌کند

– احتمال انتقال ویروس از مرد مبتلا به زن غیرمبتلا زیاد از احتمال انتقال از زن مبتلا به مرد غیرمبتلاست.

– از آنجا که در دختران جوان و کم‌سن، هنوز دستگاه تناسلی رشد کافی نداشته، احتمال صدمه‌خوردن، خراشیدگی، خون‌ریزی و انتقال اچ‌آی‌وی و مبتلا شدن به بیماری‌های آمیزشی در آنان زیاد است.

– در تماس‌های جنسی از طریق مقعد، خطر انتقال ویروس زیاد از تماس‌های جنسی معمول هست. لیکن ناحیهٔ انتهایی روده، پیش از مقعد، شکننده بوده و در تماس‌های مقعدی احتمال آسیب‌پذیری، صدمه و پارگی آن زیاد است.

از آنجا كه ایدز یك بیماری رفتاری است كه از طریق رفتارهای پرخطری از جمله روابط جنسی پرخطر و محافظت‌ نشده و استفاده از سرنگ و سوزن مشترك

– ناحیهٔ انتهایی روده بسیار آلوده هست. تعداد زیادی از سلول‌های دفاعی بدن، لنفوسیت، در آن وجود دارد. این سلول‌های دفاعی گیرنده‌هایی دارند که ویروس‌ها، از جمله ویروس اچ‌آی‌وی، به آن می‌چسبند. بعد از چسبیدن ویروس به این سلول‌های دفاعی، آن‌ها به آسانی وارد سلول‌های فوق شده است و به‌سرعت تکثیر می‌شوند و سلول‌های دفاعی را از بین می‌برند.

– وجود شرکای جنسی متعدد و روابط جنسی پرخطر، عوض کردن پی‌درپی شرکای جنسی و نیز تماس جنسی با افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند، احتمال آلودگی را زیاد کردن می‌دهد.

– در تماس جنسی با خشونت یا اجبار نیز احتمال انتقال زیاد کردن می‌یابد.

– تماس‌های جنسی در دوران قاعدگی، خطر انتقال اچ‌آی‌وی و بعضی از انواع بیماری‌های آمیزشی را زیاد می‌کند.

پیشگیری از ایدز با خودمراقبتی

– وجود عفونت‌های آمیزشی مثل سوزاک و کلامیدیا، احتمال آلودگی به اچ‌آی‌وی را در تماس جنسی ۳ الی ۵ برابر زیاد کردن می‌دهد. این در حالی است که وجود عفونت‌های زخم‌دار در دستگاه تناسلی، خطر آلودگی را ۵ الی ۱۰ برابر زیاد کردن می‌دهد.

– مصرف مواد مخدر، مثل هروئین و تریاک، مواد توهّم‌زا، مثل حشیش و علف، مشروبات الکلی، اکستاسی و مواد محرک آمفتامینی، مثل شیشه، باعث اختلال در درک و فهم شده، قدرت تصمیم‌گیری مناسب را از انسان می‌گیرند. هنگامی که عقل و درک انسان مختل شود و نتواند به درستی تصمیم بگیرد، ممکن است رفتارهای پرخطری مانند انجام یک رابطهٔ جنسی بی‌محابا و بدون کاندوم انجام دهد و در معرض مبتلا شدن به اچ‌آی‌وی قرار گیرد.

– یکی از عوامل مهمی که در میزان انتقال ویروس به شریک جنسی بسیار تأثیرگذار هست، مرحلهٔ بیماری در فرد مبتلاست. در مرحلهٔ حاد اولیه بیماری و همین طور در مرحلهٔ پیشرفته، مقدار ویروس در بدن مبتلا در بالاترین حد هست. هر چه میزان ویروس در بدن زیاد باشد، احتمال انتقال هم زیاد می‌شود.

– در شرایط مصرف داروهای ضدویروسی که باعث پایین‌آمدن میزان ویروس در بدن می‌شود، احتمال انتقال کم‌تر خواهد بود. این توصیه در پیشگیری از انتقال بیماری از مادر مبتلا به فرزند اهمیت دارد و زنان باردار، در صورت مبتلا شدن به اچ‌آی‌وی، حتماٌ باید داروهای ضد ویروسی مصرف کنند.

عبارات مهم : مبتلا شدن – ضد ویروس

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: sepidehdanaei.net

واژه های کلیدی: مبتلا شدن | ضد ویروس | بیماری | آلودگی | پیشگیری | ویروس | سلامت | انتقال