آرتور چارلز کلارک (۱۹۱۷-۲۰۰۸)، نویسنده داستان های علمی- تخیلی، از مشاهیر عصر حاضر است که در اغلب کشورها او را به علت رویاهای بلند پروازانه اش می شناسند؛ خصوصاً به این خاطر که بسیاری از رویاهای او در وقت زندگی اش رنگ واقعیت به خود گرفت. وی تالیفات بسیاری در زمینه علوم و کاربردهای فناوری فضایی دارد که بسیاری از آنها الهام بخش هم عصرانش در بهره مندی از موهبت فضا بوده است.

آشنایی با زندگی سر آرتور چارلز کلارک نویسنده

آرتور چارلز کلارک (۱۹۱۷-۲۰۰۸)، نویسنده داستان های علمی- تخیلی، از مشاهیر عصر حاضر است

آرتور سي كلارك، شانزدهم دسامبر ۱۹۱۷ در مزرعه اي در ماينهد، شهري ساحلي در غرب سامرست انگلستان، در خانواده اي كشاورز به دنيا آمد. از همان سال هاي نخستين زندگی اش مجذوب داستان هاي تخيلي و نجوم بود و به مجلات علمی- تخيلی مانند “داستان های شگفت انگيز” علاقه زيادي داشت.

نام : سِر آرتور چارلز كلارك
شغل : نويسنده ژانر علمي- تخيلي
تولد : ۱۶ دسامبر ۱۹۱۷، انگلستان
وفات : ۱۹ مارس ۲۰۰۸، سريلانكا

به گفته دوستانش، آرتور هميشه در کتابفروشی محل پرسه می زد و کتاب های علمی- تخيلی مثل “جنگ دنياها” اثر “اچ. جی. ولز” را ورق می زد و آنها را تا مرز از بين رفتن مي خواند. در مزرعه، او دائم در حال آزمايش بود و جهت خودش موشک های کوچک درست می کرد. او حتی يك بار يکی از همکلاسی هايش را راضی کرد موشکی را به هواپيمای مدل او ببندد که بعد از جهشی فشفشه وار سقوط کرد و سوخت.

وقتي كلارك شانزده ساله بود، “انجمن بين سياره ای بريتانيا” در ليورپول تاسيس شد. چندي نگذشت كه كلارك يكي از اعضاي فعال آن شد.

آرتور بعد از گذراندن دوران مدرسه در زادگاهش، در سال ۱۹۳۶ به لندن رفت و با پيوستن به اين انجمن، علاقه اش را به علوم فضايي دنبال كرد. او با نوشتن مطالب علمي- تخيلي همكاري اش را با اين انجمن شروع كرد. تحصيلات پيش از دانشگاه را در سامرست گذراند و به عنوان مميز حسابداري در بخش بازنشستگان هيأت آموزشي مشغول به كار شد.

در وقت جنگ دوم، او نيز مانند بسياري از مردان جوان ديگر، درگير جنگ و پرسشها مربوط آن شد. در سال ۱۹۴۱ در نيروي هوايي سلطنتي انگلستان نام نويسي كرد و در آنجا به عنوان تكنسين و سپس مربي رادار تا سال ۱۹۴۶ خدمت نمود.

سامانه دفاعي هشدار راداري از جمله برنامه هايي بود كه كلارك در آنها شركت داشت و همين عنوان باعث علاقه جدي او به پرسشها ارتباطات راداري شد. او در مه ۱۹۴۳ به عنوان افسر خلبان (رده فني) گماشته شد و در نوامبر همان سال به سمت افسر پرواز ترفيع يافت. سپس به سمت مربي ارشد در آراي اف (رويال ايرفورس يا نيروي هوايي سلطنتي) منصوب شد.

كلارك بعدها رمان گلايد پث (مسير پرواز) را بر اساس تجربه دوران خدمتش نوشت. آن طور كه كلارك در اين زندگي نامه نوشته، در وقت جنگ بيشتر وقت خود را در بخش رادار كنترل زميني گذرانده هست. شيوه كنترل زميني يا سي جي اِي، اگرچه در جنگ خيلي كارآمد نبود، چند سال بعد از اختراع در خلال سال هاي ۱۹۴۸ تا ۱۹۴۹ در حمل و نقل هوايي بسيار مفيد واقع شد. گلايد پث تنها رمان غيرعلمي- تخيلي كلارك است.

در سال ۱۹۴۵، ژورنال علمي وايرلس ورلد (دنياي بي سيم) مطلبي از كلارك با عنوان “رله هاي فرازمينی: آيا ايستگاه های راکتی می توانند دنیا را تحت پوشش راديويی قرار دهند؟” به چاپ رساند. امروزه “ايستگاه های راکتی” موردنظر آقای کلارک، همان ماهواره ها هستند. كلارك در اين مقاله، استفاده از سه ماهواره مخابراتي در مدار استوايي را توصيف كرده بود كه برقراركننده ارتباط در سراسر دنيا بودند.

كلارك در اين نوشتار، مداري با ارتفاع ۳۵۷۸۶ كيلومتر را برگزيده بود چراكه در اين ارتفاع سرعت چرخش زمين با سرعت گردش ماهواره به دور آن يكسان هست. در نتيجه، ماهواره در نقطه ثابتي از فضا در بالاي زمين قرار مي گيرد. دوازده سال بعد از آن، بشر براي نخستين بار در تاريخ، اولين ماهواره دست ساز خود، اسپوتنيک-۱، را به مدار زمين فرستاد. با ارسال اين ماهواره عصر فضا شروع شد. هفت سال بعد، در ۱۹۶۴، سينکام-۳ نخستين ماهواره اي بود که عازم مداري شد که کلارک پيش بينی کرده بود. به دليل تلاش هاي كلارك در اين زمينه، اتحاديه بين المللي ستاره شناسي، مدار زمين ثابت را مدار كلارك ناميد.

آرتور كلارك بعد از ارايه پيشنهاداتی در مورد مخابرات ماهواره ای، مقاله خود را در مجله وايرلس ورلد در سال ۱۹۴۵ منتشر كرد.

نخستين باری كه كلارك ايده قرارگيري ماهواره ها در مدار زمين ثابت را مطرح كرد، به نظر بسياری فکری احمقانه بود، به طوري كه رئيس مجله وايرلس ورلد نيز در ابتدا نويسنده آن مقاله را ديوانه خطاب كرد و در نهايت مقاله با نظر مثبت سردبير چاپ شد. اگرچه وي اولين كسي نبود كه ايده ماهواره هاي زمين ثابت را مطرح كرد، ولی يكي از بهترين ايده هاي وي كه بسيار مفيد واقع شد، اين بود كه اين ماهواره ها براي مقاصد مخابراتي استفاده شوند. او اين نظريه را در مقاله اي كه خود در بين اعضاي گروه هسته اي بريتانيا در سال ۱۹۴۵ پخش كرد، دنبال نمود. بيست سال بعد از طرح اين ايده، اِرلی برد، براي نخستين بار شبكه مخابراتي جهاني براي تلفن، تلويزيون و مخابرات ديجيتالي پرسرعت مشمول بر اينترنت را برقرار كرد.

به بيان ديگر، کلارک کاربردي را پيش بيني کرده بود که دو دهه بعد از آن امكان پذير شد. به همين دليل است که کلارک را داراي انديشه اي والا و ادراکي آينده نگر مي دانند. پيشنهاد سال ۱۹۴۵ كلارك، در زمينه سامانه ارتباطي ماهواره اي، در سال ۱۹۶۳ مدال طلاي استوارت بالانتين موسسه فرانكلين و نامزدي دريافت جايزه نوبل ادبيات در سال ۱۹۹۹ را برايش به ارمغان آورد.

پس از جنگ، كلارك در سال ۱۹۴۶ از نيروي هوايي بيرون آمد و تحصيلات رسمي خود را از سر گرفت. وي از كالج كينگ لندن كمك هزينه تحصيلي گرفت و در سال ۱۹۴۸ مدرك كلاس يك رياضي و فيزيك را از اين كالج دريافت كرد. همچنين، بين سال هاي ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۰، رئيس انجمن بين سياره اي بريتانيا شد. بعد از آن، در سال ۱۹۵۳ نيز دوباره رياست اين انجمن را به دست گرفت. در همان زمان، كتاب ها، مقالات و نوشته هاي بسياري را به رشته تحرير در آورد. اولين داستاني كه به صورت حرفه اي فروخت، داستان “”گروه نجات” بود كه در مارس ۱۹۴۵ آن را نوشت.

ماهواره | داستان | مقاله | قانون | جايزه | انجمن | داستان | زندگینامه شعرا و دانشمندان

کلارک کاربردي را پيش بيني کرده بود که دو دهه بعد از آن امكان پذير شد

در سال ۱۹۵۳ كلارك با مريلين مي فيلد ملاقات و ديري نگذشت كه با او ازدواج كرد. مي فيلد يك زن مطلقه ۲۲ ساله امريكايي بود و يك پسر كوچك داشت. وي تنها زن زندگي كلارك بود. آنها بعد از شش ماه براي هميشه از هم جدا شدند، ولی طلاق آنها در سال ۱۹۶۴ قطعي شد. كلارك در اين باره مي گويد: “اين ازدواج از همان ابتدا نامناسب بود”. وي ديگر ازدواج نكرد.

كلارك در سال ۱۹۵۴، براي دكتر هري وكسلر، رئيس وقت اتحاديه خدمات علمي اداره هواشناسي ايالات متحده، نامه اي راجع به كاربردهاي ماهواره ها در پيش بيني جَوی نوشت. در نتيجه مكاتبات بين آن دو، شاخه جديدي از علم هواشناسي متولد شد و دكتر وكسلر تلاش زيادي در توسعه راكت ها و ماهواره ها براي تحقيقات هواشناسي به عمل آورد.

در همان دوران، كلارك شيفته غواصي شد كه تداعي كننده حالت بي وزني در پرواز فضايي بود. در دسامبر ۱۹۵۴، براي نخستين بار از شهر كلمبو در سريلانكا ديدن كرد و آنجا را براي دنبال كردن روياهايش بسيار مناسب يافت. در نهايت، در سال ۱۹۵۶ به سريلانكا مهاجرت كرد تا با كاوش در صخره هاي مرجاني طول ساحل، علايق خود را در زمينه غواصي دنبال كند و الهام بخش روياهايش باشد. كلارك تا وقت فوت در سريلانكا به سر برد.

در سال ۱۹۶۴، استنلي كوبريك، كارگردان امريكايي، فيلم ۲۰۰۱: اوديسه فضايي خود را بر اساس داستان “ديده بان” كلارك كارگرداني كرد كه در اين فيلم خود كلارك نيز با وي همكاري داشت. كلارك چهار سال بعد نامزد دريافت جايزه اسكار به صورت مشترك با كوبريك براي اين فيلم شد. سپس در سال ۱۹۸۴، ادامه داستان قبلي خود را با نام “۲۰۱۰: اوديسه دو” به چاپ رساند و با پيتر هيامز روي نسخه فيلم آن كار كرد. همكاري آنها از طريق اينترنت انجام مي شد كه سِر آرتور را در سريلانكا به پيتر در لوس آنجلس وصل مي كرد. مكاتبات آنها منجر به پديد آمدن كتاب علمي- تخيلي ديگري شد.

سِر آرتور در تلويزيون نيز همكاري داشت. يكي از فعاليت هاي تلويزيوني وي همكاري با شبكه سي بي اس در پوشش ماموريت هاي فضايي آپولو-۱۲ و ۱۵ بود. سريال تلويزيوني سيزده قسمتي او با نام “دنياي رازآلود آرتور سي كلارك” در سال ۱۹۸۱ و “دنياي نيروهاي عجيب آرتور سي كلارك” در سال ۱۹۸۴ در بسياري از كشورها به نمايش درآمد. وي همچنين در سريال هاي تلويزيوني ديگري راجع به فضا مانند سريال “جهان والتر كرانكيت” در سال ۱۹۸۱ همكاري داشت.

گذران وقت و عواقب مبتلا شدن به سندروم پست- پوليو در سال ۱۹۸۸، كلارك را به صندلی چرخ دار كشاند، ولی او را از نوشتن بازنداشت. وي به عنوان نويسنده اي پركار با هشتاد اثر علمي- تخيلي در زمينه علوم و فناوري فضايي شهرت جهاني يافت.

كلارك تعدادي كتاب غيرتخيلي نيز نوشته است كه در آنها به شرح جزئيات فني و استنباط هاي اجتماعي پرتاب موشك و پروازهاي فضايي پرداخته هست. در بين اين كتاب ها، كاوش در فضا (۱۹۵۱) و پيمان فضا (۱۹۶۸) از بقيه چشمگيرترند. در بين كارهاي غيرتخيلي سِر آرتور، نمايي از آينده (۱۹۶۲) به صورت احتمالي آينده نظر دارد و حاوي خلاصه اي از مقالاتش است كه سه قانون وي را نيز بيان مي كند. قوانين وي عبارتند از:

۱٫ وقتي كه يك دانشمند برجسه و باتجربه مي گويد كه امري امكان پذير هست، به طور حتم حق با اوست. ولی وقتي امري را محال مي داند، به احتمال خيلي زياد در اشتباه است.

۲٫ تنها راه كشف مرز ممكن ها، اندكي فراتر رفتن از آنها به سوي ناممكن هاست.

۳٫ هر فناوري به قدر كافي پيشرفته، از جادو غيرقابل تشخيص است.

كلارك اولين قانونش را در مقاله “خطرات پيشگويي: خطاي تخيل” عنوان كرد. قانون دوم به عنوان يك اظهارنظر راحت در همان مقاله بيان شد و ديگران آن را به عنوان قانون دوم كلارك مطرح كردند. در سال ۱۹۷۳، در چاپ جديد خلاصه اي از مقالاتش (نمايي از آينده)، قانون دومش را تصديق كرد و براي گرد كردن شماره قوانينش سومي را نيز بيان و در اين باره اظهار كرد: “از آنجايي كه براي نيوتن سه قانون كافي بود، من نيز با فروتني در همين جا به قوانينم خاتمه مي دهم”. در بين قوانين كلارك، قانون سوم از معروفيت بيشتري برخوردار هست. اين قانون تحير بشر را به دليل محدوديت وي معرفي مي كند و نه به باعث امكان ناپذيري فناوري.

در سال ۱۹۹۹ در چاپ مجدد نمايي از آينده كه در لندن چاپ شد، كلارك قانون چهارمش را نيز اضافه كرد: “براي هر متخصصي، متخصصي هم تراز و [با عقيده] برابر وجود دارد”.

در بعضي رمان ها مانند شهر و ستاره ها و داستان ديده بان (كه فيلم اوديسه فضايي ۲۰۰۱ بر اساس آن ساخته شد)، كلارك ما را با فناوري ابرپيشرفته اي آشنا مي كند كه تنها با علوم پايه محدود شده است هست. در رمان در برابر سقوط شب، تمدن بشر بعد از يك ميليارد سال به طور مرموزي سير قهقرايي طي مي كند. در اين داستان، بشريت مواجه با بقاياي افتخارات گذشته خود هست. براي مثال، شبكه اي از بزرگراه ها و پياده روها كه مانند رودخانه اي خروشان در جريان هستند. اگرچه اين امر از نظر فيزيكي امكان پذير هست، ولی از ديدگاه آنها غيرقابل توضيح مي نمايد. اين داستان اشاره اي به قانون سوم كلارك دارد.

تخيلات و تلاش های كلارک، جوايز و افتخارات بسياري براي وي به همراه داشته است كه از آن جمله مي توان به: مدال طلاي موسسه فرانكلين در سال ۱۹۶۳؛ مقام استادي سارابهاي ويكرام آزمايشگاه تحقيقات فيزيكي احمدآباد؛ جايزه ليندبرگ؛ كمك هزينه تحصيلي كالج كينگ لندن؛ نامزدي دريافت جايزه صلح نوبل در سال ۱۹۹۹؛ جايزه كالينگاي يونسكو (يونسكوكالينز) در سال ۱۹۶۱ را براي محبوب سازي علم؛ مقام شواليه در سال ۱۹۹۸ (در ۱۹۹۸ ملكه انگلستان با كارهاي كلارك آشنا شد و وي را به مقام شواليه گري مفتخر كرد كه به صورت رسمي دو سال بعد به وسیله پرنس چارلز در سريلانكا به وي اعطا شد) و درجات افتخاري و جوايزي از شرکت ها و مراكز بزرگ علمي و نجومي اشاره كرد.

کلارک اعتقاد است «انسان مي تواند بدون غذا زندگي کند، ولی بدون اطلاعات خواهد مرد». بعد از سونامي وحشتناکي كه چند سال پيش در آسياي جنوب شرقي به وقوع پيوست، به همراه دوست قديمی اش، سِر پاتريک مور، کتابي به نام سيارک را نوشت تا سود فروش آن عايد قربانيان سونامی شود.

آشنایی با زندگی سر آرتور چارلز کلارک نویسنده

كلارك اولين قانونش را در مقاله “خطرات پيشگويي: خطاي تخيل” عنوان كرد

وي همچنين بنياد آرتور سي کلارک را بنيان نهاد تا از طريق آن بتواند دنيايي از ايده ها را پيش روي جوانان بگشايد و خلاقيت آنها را پرورش دهد.

كلارك مطمئن بود روزی فراخواهد رسيد که فضاگردی همچون جهانگردی پديده ای عادی شود. به نظر او اينکه انسان جهت چهل سال به ماه بازنگشته تنها يک “افت” موقتی هست؛ همان طور که هنگامی که کريستف کلمب آمريکا را کشف کرد، تا چند دهه بعد کسی به آمريکا بازنگشت.

کلارک همچنين اذعان می کرد که بعضی اختراعات بشر حتی او را غافلگير کرده بود. راجع به كامپيوتر مي گفت: “من به خواب هم نمی ديدم که روزی بيايد که هرکسی روی ميزش يکی از اين ابزارها [کامپيوتر] داشته باشد.” به همين دليل، او انتظار داشت در آينده، به ويژه در زمينه سفر به فضا، اتفاقات غيرمنتظره ای رخ دهد.

كلارك ابراز اطمينان می کرد که انسان به مريخ و در نهايت، به ساير منظومه ها در كهكشان سفر خواهد کرد؛ ابتدا با اعزام ربات های کاوشگر و سپس اعزام انسان! بسياری از آينده نگری های کلارک هنوز تحقق نيافته، ولی بعضی از آنها به واقعيت نزديک شده است است.

آرتور سي كلارك در دسامبر ۲۰۰۷، در نودمين سال تولدش، پيغامي ويدئويي براي دوستان و طرفدارانش ضبط كرد كه بيشتر حاوي پيام خداحافظي بود. چند ماه بعد، در نوزدهم مارس ۲۰۰۸، در اثر عارضه تنفسي در سريلانكا درگذشت. فوت وي درست چند روز بعد از مرور نسخه نهايي آخرين كارش با نام “آخرين نظريه” به وقوع پيوست. در اين كار، فردريك پل با او همكاري داشت. وي در روز ۲۲ مارس ۲۰۰۸، در كلمبو، بزرگ ترين شهر و پايتخت تجاري سريلانكا، به وسیله برادر كوچكترش، فِرِد كلارك، و خانواده سريلانكايي كه با آنها زندگي مي كرد، طي يك مراسم سنتي در حضور هزاران نفر به خاك سپرده شد.

دستاوردهاي آرتور سي كلارك در بين هم قطارانش منحصر به فرد است و پلي بين علم و هنر برقرار مي كند. تأليفات وي از تخيلات علمي تا كشفيات و واقعيات، از علم و فن تا سرگرمي و بازي وسعت دارد و تاثيري عميق بر زندگي فعلي و نسل آينده گذاشته است.

منبع: isa.ir