عمر آنقدر کوتاه است که نمی‌ارزد آدم حقیر و کوچک بماند.
خوش آمدید - امروز : جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
  • خرید کتاب از گوگل
  • چاپ کتاب PDF
  • خرید کتاب از آمازون
  • خرید کتاب زبان اصلی
  • دانلود کتاب خارجی
  • دانلود کتاب لاتین
  • A
    خانه » اخبار سیاسی » راهبرد سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران از منظر حسام الدین آشنا

    راهبرد سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران از منظر حسام الدین آشنا

    رییس مرکز بررسی های استراتژیک، نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران را سه لایه متفاوت از یک تحلیل واحد دانست و

    راهبرد سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران از منظر حسام الدین آشنا

    راهبرد سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران از منظر حسام الدین آشنا

    رییس مرکز بررسی های استراتژیک، نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران را سه لایه متفاوت از یک تحلیل واحد دانست و راجع به اهداف و مسیرهای سیاست خارجی در شرایط تازه منطقه و تحولات نظام بین الملل سخن گفت.

    بخش سیاست تبیان

    راهبرد سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران از منظر حسام الدین آشنا

    به گزارش بیاکافه به نقل از خبرگزاری ایرنا، متن کامل صحبت حسام الدین آشنا در همایش نظام بین المللی، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران که روز شنبه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به شرح زیر است:
    بسم الله الرحمن الرحیم

    عبارات مهم : ریاست جمهوری – قرن آینده
    خدمت همه اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و میهمانان اندیشمند حاضر در این جلسه سلام عرض می کنم. مورد نیاز می دانم تا از دانشگاه علامه طباطبایی و ریاست محترم و فرهیخته آن به علت همه تلاش ها جهت برگزاری این همایش مهم و نیز بابت دعوت از اینجانب تقدیر نمایم. دعوت از من در این جلسه با عنوان مدیر مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری صورت گرفته هست؛ این مرکز کوچک و چابک وظیفه خطیر ارائه مشاوره های راهبردی به شخص مدیر جمهور در حوزه های متفاوت از جمله سیاست خارجی را برعهده دارد. آنچه که امروز در این دقایق کوتاه با شما در میان می گذارم ماحصل مطالعات، مباحثات و پژوهش هایی است که طی ماه های گذشته در این مرکز با همفکری و مشورت شبکه ای از متخصصان سیاست خارجی و منطقه ای انجام گرفته است.

    این الگو بر مبنای یکی از نظریه های مطرح در روابط بین الملل یعنی «دستاورد مطلق» در برابر «دستاورد نسبی» طراحی شده است هست.

    «نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» سه عنوان جدا از هم نیستند بلکه سه لایه متفاوت از یک تحلیل واحد و جامع را تشکیل می دهند که همانا باید به یک پرسش اساسی پاسخ بدهد: سیاست خارجی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران در بستر شرایط تازه منطقه و نیز با توجه به تحولات نظام بین الملل چه مسیری را جهت رسیدن به چه هدفی باید طی کند؟
    از چند زاویه می توان به تحلیل رابطه این سه لایه با یکدیگر پرداخت. در یک دیدگاه، تصور می شود که همه معادلات منطقه و نیز آینده کشور عزیزمان ایران در گرو توافقات قدرت های بزرگ هست. به عبارت بهتر، روابط بین الملل چیزی جز روابط میان قدرت های بزرگ و بازی بزرگ میان آنها نیست. از این جهت، ما به عنوان یک قدرت میانگین نمی توانیم تأثیر چندانی جهت روندهای جاری میان قدرتهای بزرگ داشته باشیم و تنها ناظر منفعلی هستیم که باید در انتظار تعیین آینده خود در جریان معادلات کلان و توازن قدرت میان کشورهای بزرگتر بمانیم. در نظر مقابل، ما نباید هیچ اعتنایی به معادلات و نظامات قدرت در سطح جهانی و نحوه تقسیم یا تضاد منافع میان قدرت های بزرگ داشته باشیم بلکه باید سیاست خارجی خود را صرفاً در جهت مقابله و نفی نظام موجود به پیش ببریم. در این چهارچوب، ولو به صورت بالقوه کشور عزیزمان ایران برابر با همه قدرت های جهانی در نظر گرفته می شود که می باید سهمی مشابه آنها در مدیریت دنیا داشته باشد. بر خلاف نظر اول که قدرت و جایگاه کشور عزیزمان ایران را در نظام جهانی دست کم می گیرد، نظر دوم راجع به اهمیت کشور عزیزمان ایران در تعیین معادلات نظام بین الملل به مبالغه گرایی و خیال پردازی دچار می شود و می تواند هزینه های فراوانی را بر کشور تحمیل نماید. علی رغم تفاوت ماهوی میان این دو دیدگاه، ماحصل هر دو می تواند به سرخوردگی و تحقیر ملی بینجامد.
    اما نظر سوم، رویکرد مبتنی بر اعتدال است که بر مبنای آن اولویت های سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران در تأثیر و تأثر مداوم و متقابل با تحولات نظام بین الملل و نیز تحولات محیط پیرامونی کشور سنجیده و ارزیابی می شوند. به عبارت بهتر، ما همانگونه که بی تردید از تغییرات در نظام بین الملل و محیط پیرامونی متأثر می شویم تا حدود زیادی نیز می توانیم بر جریان حوادث و روندها در منطقه خود و مآلاً در دنیا تأثیرگذار باشیم؛ ولی قدرت ما در این تأثیرگذاری ملزوماتی را طلب می کند و الزاماتی را نیز به همراه می آورد.
    در سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، به صراحت آینده نگری شده است است که کشور عزیزمان ایران می باید در سال ۱۴۰۴ به قدرتمندترین کشور منطقه از حیث توان نظامی، اقتصادی و علمی و فناوری تبدیل شده است باشد. متاسفانه این نشانه گذاری اعلامی در منطقه بسیار بد فهمیده شده است است در حالی که نشانه واقعی صرفاً برخورداری از سریع ترین رشد در شاخص های فوق است بدون آنکه قصد سروری و قرار گرفتن در راس سلسله مراتبی از همسایگان را داشته باشیم. فارغ از اینکه آیا تصریح این نشانه در سند چشم انداز به مصلحت کشور بوده است یا خیر، توصیه اساسی این است که سایر کشورهای منطقه در این فاصله منفعل و منتظر نمی مانند تا ما بتوانیم براحتی فاصله خود را با آنها کم کرده و سپس از آنها سبقت بگیریم. بدیهی است که همه رقبای منطقه ای نیز نشانه مشابهی را جهت تبدیل شدن به قدرت نخست در منطقه دنبال می کنند و شاید حتی در بعضی شاخص ها هم از ما جلوتر باشند؛ بنابراین نفس این رقابت، سخت و نفس گیر هست. توصیه دیگر راجع به بستر مناسب جهت تحقق نشانه اول شدن در منطقه هست. آیا در شرایط بحران و بی ثباتی و در شرایطی که آتش جنگ ها و درگیری های قومی و مذهبی در گوشه گوشه منطقه زبانه می کشد و ماشین ترور و جنایت لجام گسیخته روزانه جان ده ها انسان بی گناه را می گیرد، بازهم سخن گفتن از قدرت اول در چنین منطقه ای امکان پذیر است؟ به عبارت بهتر در یک منطقه سوخته و ویران شده است و سرشار از دولت های فرومانده، قدرت اول شدن اساساً چه مزیتی می تواند داشته باشد؟ سوم، قدرت برتر منطقه شدن فقط به تعداد ادوات و اسلحه جنگی یا میزان درآمدهای اقتصادی و یا تعداد مقالات علمی بستگی ندارد. قدرتمند شدن دولت ها امروز در رابطه مستقیم با میزان کارآمدی آنها در داخل کشورشان و در ارتباط با ملت هایشان سنجیده می شود. اگر دولتی بتواند کارنامه قابل قبولی در کارآمدی (به معنای حداکثر بهره وری از منابع با کمترین میزان فساد و بیشترین میزان مشروعیت و مقبولیت نزد مردم) کسب نماید، خواهد توانست مدلی جهت قدرت سرآمد منطقه ای تعریف نماید. قدرتمند شدن یک دولت در هر منطقه به طور مستقیم به قدرتمند سازی فضای داخلی و نیز باثبات سازی کل آن منطقه بستگی دارد. تنها در یک منطقه باثبات است که یک دولت کارآمد و دارای مشروعیت داخلی امکان الگوسازی در بیرون از مرزهای خود را می یابد و می تواند احترام دیگران را جلب نماید.
    اجازه دهید نگاهی به اوضاع منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا (همان خاورمیانه) بیندازیم:
    ۱-هم اکنون جنگ های داخلی و خشونت افسارگیسخته بخش های وسیعی از خاورمیانه را درنوردیده است و این منطقه در حال حاضر رکورد پر خشونت ترین منطقه دنیا را به خود اختصاص داده هست. پدیده جنگ به امر عادی در خاورمیانه تبدیل شده است و کشتار انسان ها نه تنها دیگر تابو نیست بلکه از دید بسیاری به عنوان راه حل پرسشها در نظر گرفته می شود ممکن است بگوئیم مقصر مهم این اوضاع پدیده تروریسم تکفیری است که در سال های اخیر همانند ویروس خطرناکی در منطقه ما انتشار یافته هست. دخالت قدرت های بزرگ و به خاص اشغال عراق به وسیله آمریکا را نیز زمینه مورد نیاز جهت رشد و تکثیر این پدیده را فراهم ساخت. اینها البته بعضی از دلایل اوضاع آشفته و نابسامان منطقه ماست؛ ولی توجه داشته باشیم که قبل از اشغال عراق و قبل از ظهور تروریسم تکفیری نیز منطقه ما سابقه درخشانی در کنترل جنگ و خشونت نداشت. به علاوه اینکه آیا دولت های منطقه می توانستند عملکرد بهتری جهت جلوگیری از شدت یافتن بحران در سال های اخیر ایفا نمایند و آیا همه اعضاء منطقه به وظایف خود در این رابطه به درستی عمل کرده اند یا خیر، یک پرسش جدی است.
    ۲-بحران آوارگان دیگر مسأله مبتلا به منطقه ماست که به سرعت در حال زیاد کردن هست. امروزه بیشترین تعداد آوارگان در دنیا از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هستند. مطابق آمار شرکت ملل، ۶۵ درصد از کل آوارگان دنیا در سال ۲۰۱۵ از این منطقه بوده اند. بسیاری از مردم منطقه ما دیگر هیچ چشم انداز روشنی جهت آینده خود نمی بینند و مشخص است که انسان های «بی آینده» گزینه های چندانی پیش روی خود ندارند. یا باید از این کویر وحشت بگذرند و یا باید به لشکر افراط گرایی و ترور بپیوندند. به همین جهت، هر چه زیاد می گذرد هم به تعداد آوارگان و هم به تعداد تروریست ها در منطقه ما افزوده می شود.
    ۳- بحران کارآمدی دولت ها معضل بسیار جدی دیگر در منطقه ماست. متأسفانه بعضی از دولت های منطقه در آستانه فروپاشی قرار دارند. آنها هم که هنوز از ثبات نسبی برخوردارند با ناکارآمدی فزاینده و فساد گسترده روبرو هستند. اکنون در خاورمیانه از یک سو با پدیده دولت های ورشکسته یا دولت های ضعیف (مانند عراق، سوریه، افغانستان، لیبی و یمن) و از سوی دیگر با ضعف ساختاری و بی ثباتی بالقوه دولت های ظاهراً باثبات (نظیر ترکیه، مصر و عربستان سعودی) مواجه هستیم. با توجه به ناکارآمدی دولت ها از یک سو و شدت یافتن گسل های فرقه ای و قومی در کشورها از سوی دیگر، به نظر می رسد بنیان دولت-ملت ها در این منطقه دچار لرزش شده است و این عنوان دستیابی به امنیت پایدار در منطقه را به چالشی سخت تبدیل ساخته هست. جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران از بی ثباتی همه کشورهای منطقه بیزار است و اولویت اول منطقه را تثبیت و تأمین امنیت پایدار در همه آن ها می داند.
    ۴- بحران زیست محیطی، عوض کردن اقلیم و کم آبی و خشکسالی فزاینده و مسأله ریزگردها و طوفان های شن معضل بسیار جدی دیگری است که دامنگیر منطقه ما شده است و به نوبه خود می تواند هم درگیری و خصومت میان کشورها را شدت یافتن کند و هم بر بحران آوارگان و مهاجرت های اضطراری دامن بزند.
    با در نظر گرفتن مجموعه شرایط فوق می توان چنین نتیجه گیری کرد که:
    اولاً ارزش استراتژیک منطقه خاورمیانه رو به کم کردن هست. البته هنوز منابع سرشار نفت و گاز در این منطقه جهت قدرت های بزرگ و به خاص قدرت های نوظهور در جنوب و شرق آسیا جذابیت فراوانی دارد؛ ولی می توان از کم کردن میل به قدرت های بزرگ جهت درگیر شدن تمام عیار در جنگ های این منطقه مطمئن بود. به نظر می رسد حضور نظامی قدرت های بزرگ در منطقه از این بعد احتمالاً زیاد به صورت «نمایش اقتدار» و نشان دادن ضرب شصت خواهد بود تا عملیات کامل نظامی مشابه آنچه در عراق رخ داد. این برآورد از کم کردن جایگاه استراتژیک خاورمیانه ناشی از روندهایی چون غیر استراتژیک شدن نفت در نیم قرن آینده، زیاد کردن تصاعدی معضلات این منطقه، ناکارآمدی مخرب سیاست قدرت های بزرگ و بازیگران منطقه ای و از میان رفتن زیرساخت ها و نیز تغییرات جبران ناپذیر اقلیمی در بخش های وسیعی از آن است.
    ثانیاً قدرت اول شدن و قدرت اول ماندن در خاورمیانه بسیار پرهزینه هست. در حال حاضر تعامل با حاصل جمع صفر و تخریب زیرساخت ها در منطقه به روندهای پایدار تبدیل شده است هست. قدرت شدن و قدرت ماندن در چنین منطقه ای از دو مسیر جهت هر کشوری هزینه سرسام آور تولید می کند. یکی مخالفت حداکثری قدرت های بزرگ و نیز سایر رقبای منطقه ای و دوم، هزینه های بازسازی منطقه که بر دوش قدرت توسعه طلب هست. حتی آمریکا نیز جهت مسلط شدن بر این منطقه هزینه های هنگفتی پرداخت و نهایتاً ناموفق ماند. هزینه های جنگ عراق و افغانستان جهت آمریکا بالغ بر ۶ تریلیون دلار بوده هست. بعضی کشورهای منطقه نیز هر یک در سال های اخیر هزینه های بالایی جهت تثبیت قدرت و نفوذ خود در منطقه پرداخته اند. به علاوه، بخش قابل توجهی از هزینه های بازسازی در سوریه، عراق، افغانستان، لیبی، یمن و دیگر مناطق بحران زده باید از سوی قدرت برتر در منطقه پرداخت شود البته در شرایطی که امکانی جهت صلح باشد.
    با این وصف، به نظر می رسد هیچ یک از بازیگران منطقه ای در شرایط حاضر توانایی هژمون شدن را ندارد و اساساً منطقه به هیچ بازیگری چنین امکانی را نمی دهد و هیچ بازیگری نیز به تنهایی قادر به آخر بازی یا تحمیل نظم امنیتی مطلوب خود به منطقه نیست. مدل جایگزینی که ما پیشنهاد می دهیم عبارت است از:

    «دولت های کارآمدتر در منطقه ای نیرومند تر» به جای «قدرتمندترین در منطقه ای ضعیف»

    این الگو بر مبنای یکی از نظریه های مطرح در روابط بین الملل یعنی «دستاورد مطلق» در برابر «دستاورد نسبی» طراحی شده است هست. در چارچوب نظریه دستاورد مطلق، آنچه باعث نیرومند تر شدن من می شود لزوماً نباید به ضعیف تر شدن رقیب من بینجامد و بالعکس. ایران، ترکیه و عربستان سعودی هر یک حق دارند تا به دنبال قدرتمندتر شدن باشند ولی مسابقه ناشی از این قدرتمند شدن نباید به بهای تضعیف کل منطقه باشد. مسابقه این سه قدرت می تواند از مخرب تبدیل به سازنده شود، اگر:
    ۱- همه کشورها در منطقه به خاص کشورهایی که از قدرت هم عرض برخوردارند بیش از هر چیز خود را به اصل «بقا»ی منطقه متعهد بدانند. همان طور که در طول دوران جنگ سرد موازنه وحشت و بیم از نابودی متقابل به واسطه شلیک موشک های هسته ای، دو ابرقدرت را ناگزیر کرد تا به منظور دوری از نابودی متقابل به مذاکرات طولانی و همکاری های بین المللی تن بسپارند، اکنون در سطحی کوچک تر، خطر «نابودی دسته جمعی» منطقه می تواند و باید جهت همه ما هشداردهنده و بازدارنده باشد. همان گونه که بیم ناشی از قدرت مخرب تسلیحات هسته ای در دوران جنگ سرد دو ابرقدرت را به مدارا و همزیستی و حتی مذاکره و توافق وادار ساخت، در یک مقیاس منطقه ای، خطر فرسایش محیط زیست و عوض کردن اقلیم، نابودی منابع انسانی و بحران های ناشی از مهاجرت های اجباری، شیوع فقر و نابرابری های اجتماعی و اقتصادی و در نهایت درگیری مستقیم نظامی میان کشورها با یکدیگر و یا با انواع گروه های غیردولتی می تواند تشویق کننده دولت ها به مصالحه و رعایت حداقلی از منافع یکدیگر باشد. همه کشورهای منطقه باید بپذیرند که حفظ موجودیت کل منطقه خط قرمز آن ها در درگیری ها و مسابقه های نیابتی و غیرنیابتی باشد. معنای این ضرب المثل عمیق که «همه ما در یک قایق نشسته ایم» جز این نیست که کل منطقه یک کشتی است و از بی ثبات شدن هیچ عضو آن نباید استقبال کرد. در این نگاه فهم این که هرگونه حرکت مخرب امروز ما علیه رقیب می تواند مانند بومرنگی به سوی خود ما بازگردد ساده می شود؛ به عبارت دیگر، اول باید کیکی وجود داشته باشد تا بتوان بر سر چگونگی تقسیم آن بحث کرد.
    ۲- همه قدرت های منطقه ای، اگر دراز مدت بنگرند باید قبل از تأکید بر «داشته ها»ی خود و به عوض آن که تأکید کنند باید به چه سهم و جایگاهی برسند، بر «بودن» خود متمرکز شوند. معنای این حرف آنست که قبل از اینکه هر کس بخواهد صرفاً سهم خود را از کیک زیاد کردن دهد، باید بر زیاد کردن کیفیت درونی کیک اصرار بورزد. داشتن سهمی بزرگ از یک کیک بی مزه یا فاسد شده است هیچ لطفی ندارد؛ به عبارت دیگر، قبل از اینکه هر دولت به دنبال توسعه مناطق نفوذ و تحت کنترل خود باشد، باید کیفیت و مشروعیت درونی خود را بالا ببرد، با فساد و ناکارآمدی مبارزه کند و شاخص های توسعه افتصادی و اجتماعی خود را ارتقا ببخشد.
    گام بعدی به همین جهت از تعبیر قرآنی فاستبقوالخیرات وام گرفته می شود. مسابقه کشورهای قدرتمند منطقه می تواند به سمت توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی کشورهای دوست و متحد جهت توسعه هدایت شود تا در چارچوب همکاری منطقه ای به ایجاد منطقه ای نیرومند تر کمک کنند. کشور عزیزمان ایران و عربستان و ترکیه می توانند در سرمایه گذاری، خلق ایده های نو در اقتصاد، حل پرسشها یکسان انسانی مثل محیط زیست، توسعه نامتوازن و نهایتاً بازتعریف منطقه جهت ایفای نقش موثر در حاشیه پرترددترین اقیانوس قرن ۲۱ با یکدیگر مسابقه کنند، به این ترتیب اصل مسابقه میان آن ها همچنان وجود خواهد داشت ولی ماهیت این مسابقه از مخرب به سازنده عوض کردن می کند. تمام معنای این حرف این است که میزان قدرت یک کشور صرفاً با میزان داشته های آن از مناطق نفوذ سنجیده نمی شود بلکه کیفیت شاخص های حکمرانی در خود آن کشور و نیز کیفیت دوستان و متحدان او ملاک بسیار مهمی جهت قدرتمندی یا عدم قدرتمندی به حساب می آید.
    ۳- در آخرین مرحله و بعد از توجه به دو توصیه اساسی قبلی، نوبت به تقسیم کیک می رسد. در این مرحله نیز منطقه ما نیازمند «خویشتن داری استراتژیک» قدرت های منطقه ای هست. این ایده ازجمله برگرفته از فرمان الهی اتقوا فتنة لا تصیبن الذین ظلموا منکم خاصة هست. خویشتن داری استراتژیک به این معناست که در تقسیم منافع باید همواره به دو اصل قبلی، یعنی بقای منطقه و نیز ارتقاء کیفیت شاخص های اقتصادی و اجتماعی در منطقه توجه داشت. هیچ تقسیم منافعی در منطقه بدون توجه به این دو اصل از مشروعیت و امتداد برخوردار نخواهد بود و حتی بر فرض اینکه یک کشور بتواند مناطق نفوذ خود را با کارها سخت افزاری و استفاده از زور نظامی توسعه دهد، این اقدام در نظر مردم ساکن در همان مناطق به اصطلاح تحت نفوذ مصداق «اشغالگری» تلقی شده است و هرگز در بلندمدت پایدار نخواهد ماند. نمونه بارز این عنوان را در دخالت نظامی عربستان سعودی در یمن مشاهده می کنیم.
    این شرح موجز و کوتاه ایده ای است که می توان آن را تز «دولت های کارآمدتر در منطقه نیرومند تر» نامید و بدیلی است جهت نظریه «قدرت برترین» یا «ژاندارم» منطقه ای که به نظر می رسد نه تنها راه حلی جهت پرسشها منطقه نیست بلکه خود این تفکر، بخش عمده ای از مسئله را در منطقه ما شکل داده است.
    امیدوارم طرح این نظر پنجره تازه ای را فراروی سیاستمداران، محققان و دانشمندان جهت بحث و گفتگو و مداقه زیاد دراین باره بگشاید. یکی از سازوکارهای عملی که در جهت همین ایده جهت سیاست خارجی کشورمان پیشنهاد می شود، «چندجانبه گرایی استراتژیک» در روابط با قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای است که همکاران من مردها دکتر آهویی و حسینی فردا در پنل «سیاست خارجی دولت یازدهم» به ارائه شرح بیشتری راجع به آن خواهند پرداخت.


    منبع : خبرگزاری ایرنا

    رییس مرکز بررسی های استراتژیک، نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران را سه لایه متفاوت از یک تحلیل واحد دانست و

    واژه های کلیدی: ریاست جمهوری | قرن آینده | خاورمیانه | بین الملل | مسابقه | سیاست | خارجی | تبدیل | ایران

    اخبار

    آرشیو

    گالری عکس

    آرشیو

    اس ام اس های تازه

    آرشیو

    آهنگ های پیشواز

    آرشیو
  • کتاب زبان اصلی J.R.R
  • خرید کتاب مکانیک زبان اصلی
  • دانلود فایل های زبان اصلی بیماری های مغز و اعصاب
  • خرید کتاب خارجی pdf
  • منابع اورجینال رباتیک
  • خرید کتاب زبان اصلی فیزیک
  • جعبه هدیه کتاب
  • کتاب های الکترونیک اورجینال
  • خرید کتاب خارجی
  • دانلود فایل های زبان اصلی خودرو
  • هاردکپی کتاب های دندانپزشکی