بعد از سوختگی کودک، چه اقداماتی را باید انجام دهید؟

دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص نوزادان و کودکان

سوختگی ها یکی از دلایل ایجاد کننده فوت غیر عمدی در کودکان بعد از فوت به علت تصادفات هستند.

بعد از سوختگی کودک، چه اقداماتی را باید انجام دهید؟

یکی از عمده ترین دلایل سوختگی در کودکان کمتر از ۵ سال، آب جوش هست. در سنین بالاتر از ۵ سال شعله نقش عمده تری در بروز سوختگی دارد.

در کودکان ۵ تا ۱۰ ساله علت سوختگی ناشی از شعله و کبریت می باشد، در حالیکه جهت کودکان بزرگ تر، آتش سوزی ناشی از بنزین مقصر هست، ولی بطور کلی آتش سوزی ها در ۳۵ درصد موارد در کودکان کمتر از ۱۶سال و آب جوش در ۸۵ درصد موارد علت مهم سوختگی ها است و همچنان سوختگی با آب جوش یکی از عمده ترین دلایل بستری کودکان است.

استنشاق دود، بعنوان یک درمان خانگی، جهت عفونت های تنفسی از علل دیگر سوختگی هست. همینطور سوختگی با شعله، سوختگی های الکتریکی و شیمیایی و…. از سایر علل مهم هستند.

مراقبت های مورد نیاز در سوختگی

در سوختگی هایی که زیاد از ۱۰ درصد سطح کلی بدن را در بر می گیرد، سوختگی های ناشی از استنشاق دود، سوختگی های ناشی از برق با فشار بالا و سوختگی های به دنبال کودک آزاری باید کودک بستری شده است و به صورت اورژانس مورد بررسی و درمان قرار بگیرد.

 با وجود مواظبت های والدین در برابر سوختگی کودکان و همچنین پیشرفت هایی که در علم پزشکی در این زمینه کرده

در سایر موارد سوختگی اگر پیگیری جهت کودک و والدین ممکن نباشد هم بستری کردن توصیه می شود. کودکانی که دچار سوختگی های ناشی از آتش سوزی شده است اند و یا اگر سوختگی در ناحیه صورت و گردن باشد، باید به مدت ۲۴ ساعت در بیمارستان تحت نظر باشند تا اثرات ناشی از مسمومیت گاز منواکسید کربن مورد درمان قرار گیرد.

در مرحله حاد بعد از سوختگی کارها مراقبتی به ترتیب زیر عبارتند از

خاموش کردن شعله آتش با غلتاندن کودک بر روی زمین، پوشاندن کودک با پتو، کت یا فرش

پس از اطمینان از سلامت مجاری هوایی، لباس هایی که در حال سوختن بوده و یا به مایع داغ آغشته است را از بدن کودک خارج نمایید. در صورتی که کودک از گردنبند یا دستبند استفاده می کرده هست، آنها را خارج نمایید تا در صورت تورم به دنبال سوختگی از فشار ناشی از این وسایل پیشگیری شود.

در مواردی که سوختگی ناشی از آسیب شیمیایی هست، هر نوع ماده باقیمانده شیمیایی مثل پودر یا جامدات باید از روی بدن برداشته شود و محل مورد نظر به دقت با آب بطور کامل شستشو شود.

روی محل سوختگی را با یک ورقه تمیز و خشک بپوشانید، جهت سوختگی های کوچک از یک کمپرس مرطوب استفاده کنید ولی اگر میزان سوختگی وسیع است کمپرس سرد ممنوع است.

بعد از سوختگی کودک، چه اقداماتی را باید انجام دهید؟

در موارد سوختگی ناشی از قیر داغ از روغن داغ جهت پاک کردن قیر روی بدن استفاده کنید.

از داروهای ضد درد مناسب استفاده کنید.

سایر مواظبت های تخصصی که در موارد سوختگی های حاد و وسیع مورد نیاز است در بیمارستان انجام خواهد شد که بطور خلاصه مشمول بر موارد زیر هست:

بررسی اوضاع قلبی – عروقی – ریوی

 با وجود مواظبت های والدین در برابر سوختگی کودکان و همچنین پیشرفت هایی که در علم پزشکی در این زمینه کرده

بررسی عملکرد راه های هوایی و مصرف اکسیژن

مصرف مایعات داخل وریدی در سوختگی های وسیع

بررسی آسیب های همراه مثل شکستگی ها در موارد سوختگی ناشی از برق فشار نیرومند و یا احتمال اختلالات قلبی

استفاده از لوله معده در موارد سوختگی وسیع و همچنین سوند مثانه جهت بررسی میزان دفع ادرار

بعد از سوختگی کودک، چه اقداماتی را باید انجام دهید؟

اندازه گیری میزان مسمومیت با منواکسید کربن و مصرف اکسیژن لازم

استفاده از پانسمان های مناسب سوختگی و آنتی بیوتیک مناسب

بررسی برنامه واکسیناسیون کودک و اقدام مناسب براساس آن

درجه یک

تنها لایه سطحی اولیه پوست درگیر شده است است و سطح پوست دچار تورم، قرمزی و درد شبیه آفتاب سوختگی است.

معمولا تاول وجود نداشته و طی ۴۸-۷۲ ساعت بهبودی رخ می دهد. در اغلب موارد نیز اگر سطح اولیه پوست کنده نشود هیچگونه زخمی بر جا نمی ماند.

درجه دو

به جز لایه سطحی پوست مقداری از لایه زیرین هم آسیب دیده است.

در این نوع سوختگی چون رشته های عصبی در معرض تماس محیطی هست، به شدت دردناک هست. ترمیم این نوع سوختگی معمولا ۲-۱ هفته طول می کشد.

درجه سه

در این سوختگی تمام لایه سطحی و لایه زیرین پوست تخریب شده است است و هیچ سلولی در لایه سطحی جهت تکثیر مجدد باقی نمانده است.

در نتیجه تنها با به هم کشیده شدن زخم و یا پیوند پوستی قابل ترمیم خواهد بود.

درمان سوختگی های کوچک

سوختگی های درجه ۱ و ۲ که سطح آن کمتر از ۱۰ درصد بدن باشد، ممکن است بصورت سرپایی درمان گردند. اگر واکسیناسیون این بیماران کامل بوده باشد، نیازی به تزریق واکسن کزاز و یا مصرف آنتی بیوتیک نیست.

تاول ها باید دست نخورده و سالم باقی بمانند و با پمادهای سوختگی مناسب پوشانده شوند. پانسمان ها باید روزانه یک مرتبه عوض شوند.

ابتدا زخم با آب ولرم تمیز شود تا مقداری از پماد باقی مانده قبلی پاک شود. زخم های کوچک بخصوص در انگشتان بهتر است بعد از استفاده از پماد باز باشند.

سوختگی های کف دست که تاول بزرگ دارند نیز باید به صورت سرپایی کنترل و پیگیری شوند. زیاد سوختگی های سطحی طی ۱۰ تا ۲۰ روز ترمیم می شوند ولی اگر عمیق باشد، وقت بیشتری جهت ترمیم نیاز دارد.

ممکن است به استفاده از پمادهای خاص نیاز باشد. در مورد سوختگی با آب جوش مورد نیاز است عمق سوختگی و آسیب، به دقت بررسی و ارزیابی گردد.

سایر کارها درمانی مورد نیاز در مورد سوختگی، مصرف نوع و میزان مناسب مایع درمانی، مکمل های مورد نیاز و آنتی بیوتیک خوراکی و یا تزریقی مناسب بر اساس شرایط بیمار است.

لازم به یادآوری است که کم کردن درد به میزان کافی، مصرف آرام بخش مناسب و حمایت های روانی و عاطفی هم یک اساس مهم درمان سوختگی هست، لذا بیماران و اعضای خانواده آنها نیاز به یک حمایت عاطفی و گروهی کارآمد و موثر دارند.