نمایه گلیسمی نشان دهنده چیست؟ و چه استفاده ای دارد؟

آشنایی با نمایه گلیسمی و نحوه استفاده از آن

نمایه گلیسمی نشان دهنده سرعت تاثیر قندهای مواد غذایی بر روی قندخون است و با توجه به این نمایه گلیسمی، مواد غذایی به سه دسته مواد غذایی با نمایه گلیسمی بالا، میانگین و پایین، تقسیم می‌شوند.

نمایه گلیسمی نشان دهنده چیست؟ و چه استفاده ای دارد؟

غذاهایی با شاخص گلیسمیك پایین از راه های زیر به تنظیم وزن بدن كمك می‌كنند

۱- احساس سیری بعد از خوردن این نوع غذاها زیاد به طول می‌انجامد آیا كه بعد از خوردن غذا، قندخون به میزان كمی زیاد کردن می‌یابد به همین جهت در تنظیم برنامه غذایی جهت كاهش وزن كاربرد دارد.

نمایه گلیسمی عبارت است از سرعت تاثیر قندهای مواد غذایی بر روی قندخون. مواد غذایی از نظر نمایه گلیسمی به سه دسته تقسیم می‌شوند: مواد غذایی با نمایه گلیسمی بالا، میانگین و پایین

۲- بررسی‌های انجام شده است نشان داده كه با كاهش نمایه گلیسمی غذای روزانه، عوض کردن نکرده در میزان مواد مغذی انرژی‌زا و یا فیبر، موجبات تنظیم میزان چربی و قندخون در بیماران دیابتی فراهم می‌شود و این اثر تنها به علت كاهش قندخون بعد از مصرف نیست، بلكه كند شدن جذب كربوهیدرات، از ترشح انسولین می‌كاهد كه در نتیجه آن، كلسترول و تری‌گلیسیرید هم كمتر ساخته می‌شود.

۳- مصرف موادغذایی با نمایه گلیسمی پایین موجب ورود مقدار بیشتری كربوهیدرات هضم نشده به روده بزرگ می‌شود كه این مسأله نیز در كاهش وزن موثر خواهد بود.

دسته بندی مواد غذایی با توجه به نمایه گلیسمی

جهت اطلاع از نمایه گلیسمی مواد غذایی در برنامه رژیم غذایی كاهش وزن، نمایه گلیسمی بعضی موادغذایی در انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی كشور، كه مورد پژوهش و آزمایش قرار گرفته شده‌اند معرفی می‌شود.

نمایه گلیسمی نشان دهنده چیست؟ و چه استفاده ای دارد؟

طبق طبقه‌بندی Brandmiller غذاها بر اساس میزان نمایه گلیسمی، به سه دسته نمایه گلیسمی پایین، میانگین و بالا تقسیم می‌شوند.

موادغذایی با نمایه گلیسمی پایین (كمتر یا مساوی ۵۵)

نمایه گلیسمی عبارت است از سرعت تاثیر قندهای مواد غذایی بر روی قندخون. مواد غذایی از نظر نمایه گلیسمی به سه دسته تقسیم می‌شوند: مواد غذایی با نمایه گلیسمی بالا، میانگین و پایین

نمایه گلیسمی نشان دهنده چیست؟ و چه استفاده ای دارد؟

موادغذایی با نمایه گلیسمی میانگین ( ۶۹ تا ۵۶ )

موادغذایی با نمایه گلیسمی بالا (بیشتر یا مساوی ۷۰)

عوامل موثر بر نمایه گلیسمی

۱- عواملی مانند محیط زیست كربوهیدرات، میزان فیبر، تانن (موجود در چای)، اسیدفیتیك (موجود در غلات) و … چربی و پروتئین بر نمایه گلیسمی موثرند این عوامل به سرعت بر هضم یا جذب یا هر دو و در نتیجه پاسخ گلیسمی اثر می‌گذارند.

۲- نحوه تهیه و چگونگی فرایند تهیه و فرآوری موادغذایی، به عنوان مثال نمایه گلیسمی سیب‌زمینی آبپز به مراتب كمتر از سیب‌زمینی آبپز پوره شده است است آیا كه این امر توانایی دسترسی آنزیم‌های گوارشی به نشاسته را زیاد کردن می‌دهد و یا نمایه گلیسمی ماكارونی پخته كمتر از ماكارونی دم كشیده میباشد، آیا كه شدت و مدت وقت حرارت بر ژلاتینه شدن نشاسته ماكارونی اثر دارد.

برنامه غذایی بیماران دیابتی با توجه به نمایه گلیسمی مواد خوراکی

بنابراین جهت تنظیم برنامه غذایی بیماران دیابتی و كاهش وزن توصیه می‌شود كه:

۱- از موادغذایی با نمایه گلیسمی پایین مانند حبوبات و نان‌های سنتی استفاده شود.

۲- موادغذایی با نمایه گلیسمی بالا مانند سیب‌زمینی آبپز، هویج، باقلا بدون پوست كمتر استفاده شود.

۳- حبوبات علاوه بر نمایه گلیسمی پایین حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر هستند بنابراین توصیه می‌شود در برنامه غذایی روزانه زیاد مورد استفاده قرار داده شود.

۴- ماكارونی را فقط در آب بجوشانید و بعد از پخته شدن بدون آنكه دم بكشد مصرف نمایید.

۵- استفاده از توت خشك، كشمش سبز، كشمش قرمز و خرما زرد زاهدی به مقدار كم با چای مناسب‌تر از خرما مضافتی و قند و شكر می‌باشد.

۶- از مصرف سیب‌زمینی و هویج پخته و پوره‌شده خودداری شود.

دکتر سید ضیاء‌الدین مظهری؛ متخصص تغذیه

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health

عبارات مهم : بیماران دیابتی – مواد غذایی
منبع: zendegionline.ir

واژه های کلیدی: بیماران دیابتی | مواد غذایی | رژیم غذایی | شاخص گلیسمی | موادغذایی | استفاده | برنامه | تنظیم

نمایه گلیسمی نشان دهنده چیست؟ و چه استفاده ای دارد؟