حمله خواب چیست؟ عوامل، علائم و درمان

بیماری حمله خواب یا نارکولپسی

نشانه‌های نارکولپسی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۵ سالگی شروع می‌شوند، هرچند این اوضاع اغلب به‌درستی آشنا نمی‌شود. نارکولپسی باعث خواب‌آلودگی روزانه و حملات خواب می‌شود. در اکثر موارد، این بیماری موجب از دست دادن غیرمنتظره و موقت کنترل عضلات می شود که به‌عنوان کاتالپسی آشنا می‌شود. این اختلال یک بیماری مرگ‌بار نیست، ولی در مواقعی، این اختلال می‌تواند به حوادث، صدمات و یا شرایط تهدیدکننده زندگی منجر شوند.

حمله خواب چیست؟ عوامل، علائم و درمان

انواع حمله خواب

دو نوع نارکولپسی وجود دارد:

نوع ۱، نارکولپسی همراه با کاتالپسی است که شایع‌ترین نوع این بیماری هست.

نوع ۲، نارکولپسی بدون کاتالپسی است.

حمله خواب یک اختلال سیستم عصبی مادام‌العمر‌است که موجب خواب غیرطبیعی می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. این بیماری نادر است و تخمین زده می‌شود

کاتالپسی، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند در افتراق با حرکات تشنجی اشتباه گرفته شود.

علائم حمله خواب چیست؟

کارشناسان خواب علائم نارکولپسی را به حرکت رو به کم کردن سریع چشم (REM) نسبت می دهند. علائم هر چند وقت یک بار و چگونگی شدت علائم ممکن است متفاوت باشد.

علائم مرسوم احتمالی این بیماری عبارت اند از:

حمله خواب چیست؟ عوامل، علائم و درمان

خواب آلودگی روزانه: خواب آلودگی بیش از حد در روز، اغلب مواقع، نخستین علامت نارکولپسی هست. در طول روز سخت است که فرد مبتلا به این بیماری به درستی عمل کند.

کاتالپسی: علامت ناگهانی کاتالپسی، از دست دادن موقت تن عضله هست. که می تواند احساسات شدید، موجب ایجاد آن شود. این احساسات ممکن است مشمول بر هیجان، خنده، خشم، و وحشت باشد. فرکانس کاتاپلکسی متفاوت هست. بعضی افراد ممکن است آن را چند بار در روز داشته باشند. افراد دیگر ممکن است چند بار در سال آن را تجربه کنند.

هذیان گویی در خواب: هذیان نیز ممکن است در افراد مبتلا به نارکولپسی رخ دهد. این به این علت است که رویا دیدن معمولا بخشی از خواب REM هست. اگر رویاها زمانی اتفاق بیافتد، که شما تا حدی بیدار باشید، ممکن است به نظر برسد آنها واقعیت دارند و موجب هذیان گویی شود.

فلج خواب: این مورد عدم توانایی حرکت یا صحبت در هنگام خوابیدن، رویا دیدن یا بیدار شدن هست. این مورد تنها چند دقیقه طول می کشد، فلج خواب موجب بروز فلج ناگهانی در خواب REM می شود. همچنین این مورد حرکات چشم و یا توانایی تنفس را تحت تاثیر قرار می دهد. در افراد مبتلا به نارکولپسی این مورد معمولا رخ می دهد. نارکولپسی همچنین می تواند با سایر اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب، سندرم پاهای بی قرار و بی خوابی همراه باشد.

حمله خواب یک اختلال سیستم عصبی مادام‌العمر‌است که موجب خواب غیرطبیعی می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. این بیماری نادر است و تخمین زده می‌شود

چه عاملی باعث ایجاد حمله خواب می شود؟

علت دقیق حمله خواب ناشناخته هست. با این حال، اکثر افراد مبتلا به نارکولپسی و کاتاپلکسی مقدار کمی پروتئین مغزی به نام هیپوکتین دارند. یکی از عملکردهای هیپوکرتین، تنظیم تناوب خواب شماست. دانشمندان بر این باور هستند که میزان هیپوکرتین پایین ممکن است به وسیله چندین عامل ایجاد شود. جهش ژنی مشخص شده است است که موجب کم کردن سطح هیپوکتین می شود. اعتقاد بر این است که این کمبود ارثی، همراه با یک سیستم ایمنی که به سلولهای سالم حمله می کند، به بروز بیماری نارکولپسی کمک می کند. سایر عوامل مانند استرس، قرار گرفتن در معرض سموم و عفونت نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد.

حمله خواب چیست؟ عوامل، علائم و درمان

ظهور الگوهای خواب غیر طبیعی

خواب معمولی در پنج مرحله و دوره اتفاق می افتد. هنگامی که تناوب خواب شروع می شود، ما از خواب سبک به خواب عمیق، سپس به خواب REM می رویم، یعنی زمانی که خواب و فلج عضله رخ می دهد، در حرکت هستییم. در نخستین دوره خواب REM هفتاد تا نود دقیقه طول می کشد. هر چه زیاد ما درخواب بمانیم، وقت بیشتری را صرف REM می کنیم و وقت کمتری در خواب عمیق صرف می کنیم. دانشمندان معتقدند که خواب مناسب REM جهت بقای ما مهم هست. افراد مبتلا به نارکولپسی می توانند به طور ناگهانی به خواب روند، تن عضلانی خود را از دست بدهند و شروع به خواب کنند. این ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد و مهم نیست که چه کاری انجام می دهید یا چه زمانی از روز هست. هنگامی که این اتفاق می افتد، خواب REM آنها نامناسب و به خودی خود ایجاد می شود. علائم خواب REM تنها یک بار اتفاق می افتد.

این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

مرکز نارکولپسی در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد گزارش می‌دهد که از هر ۲،۰۰۰ آمریکایی یک نفر مبتلابه بیماری نارکولپسی هست. اگر دچار خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در روز یا یکی دیگر از علائم معمول نارکولپسی هستید، با دکتر خود در مورد احتمال ابتلای به این بیماری، صحبت کنید. خواب‌آلودگی روزانه در بسیاری از انواع اختلالات خواب مرسوم هست. دکتر شما از شما راجع به سابقه درمان یا بیماری شما سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی نیز انجام می‌دهد. آن‌ها به دنبال سابقه‌ای از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در روز و از دست دادن ناگهانی تن عضلانی می‌گردند. معمولاً دکتر جهت بررسی تشخیص درست، نیاز به بررسی الگوی خواب شما و چندین آزمایش دیگر دارد.

برخی از ارزیابی‌های مرسوم خواب جهت تشخیص این بیماری، عبارت‌اند از:

مقیاس خواب‌آلودگی (ESS) یک پرسشنامه راحت هست. این پرسشنامه، این مورد را که چقدر احتمال دارد که در شرایط مختلفی بخوابید، بررسی می‌کند.

ActiGraph، یا سایر دستگاه‌های مانیتورینگ در خانه، می‌تواند نحوه و وقت خوابیدن را پیگیری و حفظ کند. این دستگاه مانند ساعت مچی استفاده می‌شود و می‌تواند جهت این منظور به همراه با یک دفتر خاطرات استفاده شود.

آزمایش پلی استومنوگرافی: (PSG) که جهت انجام این آزمایش، نیاز به گذراندن شب در یک مرکز پزشکی دارید. شما می‌توانید در حین اتصال الکترودها به پوست سر شما، خودتان بر اندازه‌گیری فعالیت مغز، ضربان قلب و ریتم، حرکت چشم، حرکت عضلانی و تنفس نظارت کنید. این آزمون همچنین می‌تواند آپنه خواب را تشخیص دهد.

آزمایش تأخیر چندگانه (MSLT) تعیین می‌کند که چه مدت طول می‌کشد تا شما در طول روز در خواب بمانید. همچنین به‌ چه سرعت در خواب REM وارد می‌شود. این آزمایش اغلب، روز بعد از یک پلیسومنوگرافی داده می‌شود. شما باید ۴ تا ۵ روز و روزانه، هر دو ساعت یک‌بار بیدار شوید.

برای جمع‌آوری مایع مغزی نخاعی (CSF) جهت اندازه‌گیری سطح هیپوکرتین، از مایع ستون فقرات کمری استفاده می‌شود. انتظار می‌رود هیپوکرتین در CSF در افراد مبتلابه نارکولپسی کم باشد. جهت این آزمون، دکتر شما از یک سوزن نازک بین دو مهره کمری شما استفاده خواهد داد.

گزینه‌های درمان بیماری حمله خواب

نارکولپسی هیچ درمان قطعی ندارد این بیماری، یک بیماری مزمن است که در سراسر عمر طول با بیمار خواهد بود. نشانه درمان ، کنترل علائم و اصلاح عملکرد روزانه هست. محرک ها، تنظیمات شیوه زندگی و دوری از فعالیت های خطرناک در درمان این اختلال مهم هستند.

داروهای متعددی جهت درمان نارکولپسی وجود دارد، مثلاً:

برای تقویت بیداری می‌توان از محرک‌هایی نظیر آرمودافینیل ( نوویگیل )، مودیفینیل (پروگریل) و متیل فنیدیت (ریتالین) استفاده کرد.

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای می‌توانند کاتاپلکسی، فلج ناشی از خواب و توهم‌ها را در فرد بیمار کم کردن دهند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی تلخ مانند یبوست، خشکی دهان و احتباس ادراری داشته باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین-نوریدافرین (SNRI)، مانند ونلافاکسین (Effexor)، می‌توانند به تنظیم خواب و خلق‌وخو در فرد بیمار کمک کنند. آن‌ها می‌توانند در درمان کاتاپلکسی، توهم و فلج خواب بافایده باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs)، مانند فلوکستین (Prozac)، همچنین می‌توانند به تنظیم خواب و اصلاح خلق شما کمک کنند.

آنچه شما می‌توانید در منزل انجام دهید

در اینجا چندین گام وجود دارد که می‌توانید جهت زندگی ساده‌تر و ایمن‌تر با بیماری حمله خواب، آن‌ها را انجام دهید:

• به معلمان و سرپرستان راجع به اوضاع خود بگویید. اگر خواب می‌ روید، باید آن‌ها متوجه این اوضاع شما باشند.

• آگاه باشید که بعضی از درمان‌های نارکولپسی باعث می‌شود که نتیجه آزمایش شما در مورد محرک ها و بعضی داروها مثبت باشد.

• جهت جلوگیری از سوءتفاهم‌ها، قبل از شروع کار، با کارفرمای خود صحبت کنید.

• خوردن وعده‌های غذایی سبک و یا گیاهی در طول روز بافایده هست. قبل از فعالیت‌های مهم یک وعده غذایی سنگین مصرف نکنید.

• تلاش کنید بعد از وعده‌های غذایی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چرت بزنید.

• در طول روز، جهت مقابله با حمله خواب برنامه‌ریزی کنید. این امر ممکن است به شما در جلوگیری از خواب‌آلودگی روزانه کمک کند.

• دوری از مصرف نیکوتین و الکل و نوشیدنی‌های الکلی. چون مصرف آن‌ها می‌توانند علائم را بدتر کند.

• بطور منظم تمرین های ورزشی انجام دهید. این مورد می‌تواند به شما در راحت‌تر خوابیدن در شب و هشیاری در طول روز کمک کند.

• حفظ وزن طبیعی. محققان به ارتباط بین حمله خواب و داشتن اضافه‌وزن دست پیداکرده‌اند.

• مراقب باشید، بعضی از کشورها ممکن است شرایط رانندگی را جهت افراد مبتلابه نارکولپسی محدود کنند.

نتیجه‌گیری

زندگی همراه با این بیماری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند به‌شدت تنش‌زا باشد و موجی از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد را در شما به همراه داشته باشد و در طی یک دوره ممکن است به شما یا دیگران آسیب برساند. با اخذ تشخیص درست، با دکتر خود مشورت کنید تا عالی ترین درمان را جهت شما پیداکرده و به راهنمایی‌های فوق عمل کنید، در صورت تشخیص و عمل به توصیه‌های پزشکی، می‌توانید حمله خواب خود را مدیریت کنید و زندگی سالم خود را ادامه دهید.

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health

عبارات مهم : خواب روزانه – استفاده
منبع: redmag.ir

واژه های کلیدی: خواب روزانه | استفاده | روزانه | بیماری | آلودگی | همراه | زندگی | روزانه | آلودگی | آزمایش