ابداع روش نوین تشخیص تقلبات زعفران

ابداع روش نوین تشخیص تقلبات زعفران به وسیله محققان دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران و پژوهشگاه استاندارد ایران

دکتر حسن سرشتی، استاد شیمی تجزیه پردیس علوم دانشگاه تهران، در گفتگو با روابط عمومی دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران با اشاره به اهمیت غذایی و دارویی زعفران گفت: زعفران یکی از بااهمیت ترین محصولات کشاورزی کشور عزیزمان ایران است که علاوه بر کاربرد گسترده به عنوان ادویه ای گران قیمت، دارای کاربردهای خاص ای در پزشکی سنتی و نوین هست. بنا بر گزارش منابع معتبر علمی، زعفران بعد از روغن زیتون، شیر و عسل چهارمین محصول غذایی در دنیا است که در آن تقلبات گسترده ای انجام می گیرد.

عبارات مهم : استاندارد – دانشگاه
استاد شیمی دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران اظهار داشت: در پژوهشی که به تازگی به وسیله محققان دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران و پژوهشگاه استاندارد کشور عزیزمان ایران مشمول بر زهرا پورسرخ و دکتر غزاله علی اکبرزاده به سرپرستی اینجانب انجام گرفته، روشی راحت و سریع با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک، گوشی و آنالیز تصویری به منظور مطالعه الگوی ترکیبات غیر فرار زعفران جهت یافتن هفت تقلب مهم زعفران مشمول بر زردچوبه، گلرنگ، روناس، زرد کوینولین، زرد سانست، تارتازین و سماق معرفی شده است است.

وی افزود: فواید خاص زعفران از جمله فواید دارویی ضد سرطانی و ضد افسردگی این محصول، به دسته ای از ترکیبات کارتنوئیدی به نام کروسین ها نسبت داده می شوند. کروسین ها بااهمیت ترین عامل ایجاد رنگ خاص زعفران نیز هستند. کروماتوگرافی لایه نازک، روشی بسیار راحت و در دسترس جهت جداسازی این ترکیبات و دستیابی به الگوی غلظتی آنهاست. هر یک از تقلبات زعفران حتی در مقادیر بسیار اندک باعث عوض کردن در این الگو می شوند.

دیاگرام مقایسه روش های ایزو و روش معرفی شده است به وسیله محققان دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران و پژوهشگاه استاندارد

دکتر سرشتی با برشمردن معایب روش مرسوم شناسایی تقلب زعفران خاطرنشان کرد: در روشی که به وسیله شرکت بین المللی استاندارد ( ISO ) (روش استانداردISO3632 (استاندارد ملی (۱-۲)-۲۵۹)) معرفی شده است است تقلبات زعفران با استفاده از ترکیبی از روش های کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا شناسایی می شوند. روش های ذکر شده است در متن استاندارد علاوه بر اینکه از جمله استانداردهای اضطراری زعفران نیستند، دارای مشکلاتی از جمله وجود مراحل متعدد و سخت استخراج و همچنین مصرف بالای نمونه هستند. در عین حال، امکان بررسی تمام تقلبات در یک آزمون وجود ندارد و جهت بررسی تمام آنها باید آزمون های گوناگونی را انجام داد. علاوه بر این، روش متداول کنترل کیفیت زعفران (ایزو) که به وسیله طیف نورسنجی فرابنفش-مرئی بر روی محلول آبی استخراجی زعفران انجام می گیرد نه تنها قادر به شناسایی این تقلبات نیست، بلکه ممکن است نمونه حاوی تقلب را با کیفیت تر از نمونه های عاری از تقلب نشان دهد. ولی در روش معرفی شده است به وسیله گروه تحقیقاتی ما، جهت به دست آوردن الگوی کروماتوگرافی لایه نازک زعفران خالص، با الگوی حاصل از ترکیبات حاوی تقلب مقایسه می شود. سپس، از الگوهای حاصل به وسیله تلفن های همراه هوشمند تصویربرداری، و تصویرهای حاصل به وسیله برنامه متلب ( MATLAB ) و به روش آنالیز تصویری که قبلاً به وسیله همین گروه تحقیقاتی توسعه یافته بود، مورد بررسی قرار می گیرند.

سرپرست این تیم تحقیقاتی نتیجه تحقیق تازه را موفقیت آمیز توصیف کرد و گفت: نتیجه های به دست آمده نشان داده که با استفاده از روش ارائه شده است می توان مقادیر بسیار کم هفت تقلب متداول زعفران را در حد پنج درصد وزنی با صحت بسیار بالا و صرف هزینه بسیار اندک در وقت بسیار کم شناسایی کرد.

وی در آخر اضافه کرد: همچنین می توان این روش را جهت تشخیص سایر ترکیبات رنگی که به عنوان تقلب به زعفران اضافه می شوند به کار برد. روش معرفی شده، علاوه بر یافتن تقلبات زعفران توانایی گسترش جهت یافتن تقلبات در دیگر محصولات گیاهی را نیز دارد.

لازم به ذکر است از این گروه پژوهشی قبلاً تحقیق دیگری در زمینه تأثیر ترکیب خاک بر کیفیت زعفران نیز انجام شده است که در مجله Food Chemistry به چاپ رسیده است.

ابداع روش نوین تشخیص تقلبات زعفران

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir

واژه های کلیدی: استاندارد | دانشگاه | استفاده | شناسایی | معرفی | ایران | محققان | زعفران