آسیب‌های روانی ناشی از حوادث را جدی بگیرید

حوادث و آسیب های روانی ناشی از آن

حمید سوری، رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها با بیان اینکه متأسفانه زمانی که اتفاق در فرد، گروه یا جمعیتی رخ می دهد، صرفا تبعات فیزیکی و جسمانی ندارد. یعنی آسیب هایی که به افراد وارد می شود فقط جسمانی نیست، افزود: به طور سنتی در بسیاری از جوامع از جمله کشور ما، زیاد رویکردها جهت کنترل عوارض ناشی از بعد جسمانی هست؛ یعنی اگر زلزله یا تصادفی در بزرگراه رخ می دهد، عمدتا توجه بر آسیب های جسمی است که به افراد وارد شده است و پرسشها معنوی و روانی افراد آسیب دیده مورد توجه قرار نمی گیرد.

عبارات مهم : نیروهای راهداری – فوریت های پزشکی

وی در ادامه بیان کرد: توصیه مهم آن که یکی از عوارض سوء ناشی از حوادث و مصدومیت ها، عوارض روانی و اجتماعی است که به افراد تحمیل می شود. به عنوان مثال، فردی که خانواده اش را از دست داده یا تمام منزل و زندگی فردی در پی وقوع زلزله از بین رفته هست، حتی اگر دچار هیچ گونه آسیب جسمی نشده باشد از نظر معنوی تحت تأثیر این آسیب است و باید مورد مراقبه قرار بگیرد.

آسیب‌های روانی ناشی از حوادث را جدی بگیرید

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هشدار داد: اگر مراقبه مناسبی جهت فرد آسیب دیده صورت نگیرد، تبعات ناشی از این امر بسیار شدید است و کنترل مسأله در دراز مدت کار راحتی نخواهد بود و امکان پیشرفت بیماری معنوی و روانی در فرد وجود دارد که این امر می تواند عوارضی را بر جا بگذارد.
وی تصریح کرد: از جمله این عوارض روحی، سندروم آسیب های روانی بعد از سانحه هست، به عنوان مثال وقت وقوع سیل یا زلزله، آمار خودکشی در جوامع زیاد کردن می یابد.
رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها در آخر اظهارداشت: یا این که مشاهده شده است افرادی که در اتفاق ای عزیزان خود را از دست می دهند، دچار افسردگی های دراز مدت و شدید می شوند. بنابراین کنترل مربوط به این پرسشها می تواند بسیار کمک کننده باشد.

سوری در ادامه ایپدیمولوژی یا همه گیری شناسی را رشته ای از شاخه های علوم پزشکی دانست که به پرسشها مرتبط به سلامت و بیماری در جمعیت ها و گروه های انسانی توجه دارد، و ادامه داد: در این علم هر مسأله ای که می تواند سلامت جمعیت یا گروه ها را تحت تأثیر قرار دهد مورد بررسی قرار می گیرد. در علم ایپدیمولوژی به جای این که بیمار یک فرد باشد، جمعیت یا گروه های جمعیتی است.
سوری با بیان اینکه نگاه این علم فردی نیست بلکه اجتماعی، جمعی و گروهی می باشد، ادامه داد: منشأ بسیاری از مستندات و مباحث علمی که در پزشکی نام برده می شود از ایپدیمولوژی هست. این علم مطالعه سلامت و بیماری در گروه ها و جمعیت های انسانی است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص چگونگی رویکرد علم ایپدیمولوژی در بررسی ریسک فاکتورها در سوانح طبیعی و انسان ساز بیان کرد: یکی از پرسشها مهمی که سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می دهد، پرسشها مربوط به سوانح و مصدومیت ها هست، حال این سوانح و مصدومیت امکان دارد به صورت عمدی و غیر عمدی باشد.
وی ادامه داد: بنابراین هر پدیده ای که رخ می دهد و می تواند سلامت مردم را به خطر بیاندازد، یک سری عوامل از جمله، عارضه، بیماری، تصادف و… موجب بروز آن می شوند و ناشی از دلایل مستقیم یا غیر مستقیم است.

سوری در ادامه بیان کرد: در گذشته که عمدتا توجه علم ایپدیمولوژی متمرکز بر بیماری های واگیر بود، عوامل مرتبط با بیماری های واگیر محدود بودند؛ ولی زمانی که راجع به پرسشها مرتبط با بیماری های غیرواگیر از جمله سوانح و مصدومیت ها صحبت می شود، علت آن فقط یک عامل بیولوژیک مشخص نیست، بلکه مجموعه ای از عوامل است که بعضی مرتبط به انسان و بعضی دیگر مرتبط به محیط، شیوه زندگی و رفتارهای فرد است.
رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها در آخر اظهارداشت: طبیعتا در این خصوص هم ایپدیمولوژی با شناسایی عوامل خطر مرتبط آنها را شناسایی می کند و سهم هر کدام از عوامل خطر یا ریسک فاکتورها را در بروز امراض یا عوارض آسیب هایی که فرد می بیند نیز مشخص می کند.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر مراقبه از افراد آسیب دیده و نیروهای امدادگر در کشورمان به شکل پراکنده و شرکت نیافته است.

رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها گفت: هنگام بروز حادثه، زیاد رویکردها جهت کنترل عوارض ناشی از آسیب‌های جسمانی است و آسیب‌های معنوی و روانی

سوری با بیان اینکه با توجه به اتفاق خیر بودن ایران، بار منفی و روانی حوادث را در بدو امر با آماده سازی جامعه می توان کم کردن داد، افزود: زمانی که جامعه ما آسیب پذیر هست، مردم باید آمادگی چنین مسائلی را به لحاظ روانی و اجتماعی داشته باشند. در این راستا باید آموزشهای مورد نیاز را کسب و مهارت های کافی با این پرسشها پیدا کنند و در صورت بروز سوانح و مصدومیت ها مورد مراقبه قرار بگیرند؛ به گونه ای که مراقبه روانی آسیب دیدگان بلافاصله بعد از رخداد این مسأله باید برنامه ریزی شود.
وی ادامه داد: همان گونه که نیروهای امدادی ما جهت درمان خسارات جسمی مراجعه میکنند، پرسشها اجتماعی و روانی این افراد آسیب دیده از اهمیت بسزایی برخوردار است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: بنابراین نیاز است به لحاظ مراقبه ای، واکنش‌ها سازماندهی شده است از طرف مسؤلین تدارک دیده شود تا بلافاصله بعد از وقوع حوادث، طبق برنامه ریزی عمل شود.
وی با بیان اینکه در مواجه با این آسیب ها، پرسشها و خسارتی که مانند زلزله ایجاد می شود، امدادگران هم نیازمند مراقبه های روانی و اجتماعی هستند؛ افزود: آیا که آنها هم از محیط منزل دور می مانند و به صورت مرتب با انسان های دردمند و دچار مسئله مواجه هستند، تحت فشار روانی هستند. بنابراین مراقبه از امدادگران این حوزه ها و افراد آسیب دیده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

این مقام مسئول تأکید کرد: قدر مسلم در کشور ما باید بر این توصیه زیاد پرداخته شود؛ اگر الان این مراقبه ها انجام می شود، به شکل پراکنده و شرکت نیافته است و در بسیاری از موارد هیچ سازمانی مشخصا متولی اجرای این مسأله نیست.
وی با تاکید بر اینکه افرادی که باید این خدمات را برسانند از آموزش های کافی برخوردار نیستند، گفت: به عنوان مثال در یک سانحه ترافیکی پلیس، اورژانس، فوریت های پزشکی، نیروهای هلال احمر و نیروهای راهداری در صحنه حاضر می شوند، ولی هیچ کدام از آنها در خصوص چگونگی مراقبه روانی و اجتماعی افراد آسیب دیده از آموزش های کافی برخوردار نیستند.

رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها تاکید کرد: بنابراین مورد نیاز است آموزش های کافی جهت مواظبت های روانی و اجتماعی از آسیب دیدگان و خودمراقبتی روانی اجتماعی به این افراد داده شود.
سوری در آخر اظهارداشت: در مورد حوادث و بلایای غیرمترقبه ای که ایجاد می شود هم که ساز و کار خودش را دارد و شرکت های متولی باید در این قضیه مهارت های کافی را به نیروهای خود آموزش دهند. متأسفانه این امر هم به شکل برنامه ریزی شده است در کشور ما وجود ندارد.

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: salamaneh.com

واژه های کلیدی: نیروهای راهداری | فوریت های پزشکی | بیماری | پیشگیری | مصدومیت | تحقیقات | پزشکی | سلامت | حوادث