توصیه‌ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله

توصیه ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله

عبارات مهم : ساختمان – پیشگیری

دو روز پیش، شهروندان بسیاری از استان های ایران، زلزله ای را احساس کردند که باعث تشویق و نگرانی آنها در دقایق اولیه شد. بعد از آن مردم کنجکاو شدند که بدانند کانون مهم زلزله کجا بوده و از چه رو، زلزله در این محدوده وسیع احساس شده است است.

براساس اعلام ژئوفیزیک زمین لرزه ۷٫۳ ریشتر بزرگی و در ساعت ۲۱:۴۸ دقیقه در ۲۱ آبان در عمق ۱۱ کیلومتری از سطح زمین در ازگله را لرزانده هست، گفت: شدت این زلزله به حدی بوده که لرزه های آن در ایلام، کردستان، آذربایجان غربی، همدان، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، قم، اصفهان و پایتخت کشور عزیزمان ایران نیز احساس شده است ولی در بسیاری از نقاط خسارتی نداشته است.

توصیه‌ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله

زمین لرزه ۷٫۳ ریشتر بزرگی در عمق ۱۱ کیلومتری از سطح زمین در ازگله را لرزانده است

ساختمان | پیشگیری | طبیعی | زلزله | حوادث | تصویر | ایران | متفرقه

ایران از نظر بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله جزو ۱۰ کشور اول دنیاست. علاوه بر این، تندبادها، گرمای شدید در مناطق جنوبی کشور، سیل و خشکسالی در مناطق وسیعی از کشور عامل مهم بروز حوادث غیرمترقبه هست. هر چند بسیاری از حوادث غیرمترقبه مانند زلزله قابل پیشگیری نیستند ولی می توان اقداماتی جهت کنترل و کم کردن آسیب های ناشی از آنها انجام داد.

مقاوم سازی ساختمان ها و بناها، ساخت و آماده سازی سوله های بحران و آموزش عمومی به مردم جهت پناه گیری مناسب هنگام وقوع زلزله از جمله این کارها است که انجام آنها بر عهده مسئولان و هماهنگی بین واحدهای مربوطه است ولی اقداماتی هم وجود دارد که مورد نیاز است خودتان انجام دهید تا آمادگی بیشتری در برابر زلزله داشته باشید. کارشناسان ایمنی معتقدند جهت کم کردن آسیب در وقت هنگام وقوع زلزله بهتر است این کارها را انجام دهید.

مطالعهٔ زلزله های گذشتهٔ کشور عزیزمان ایران و بروز فاجعه های انسانی و پرسشها اجتماعی ناشی از آن گویای این حقیقت تلخ اسـت که تجارب هیچ یک از زلزله های دلخراش گذشته راه گشای برنامه ریزی منسجمی جهت کم کردن عوارض اجتماعی بعدی نبوده است و هـر بار به هنگام فاجعه ای مهیب، جامعه به هیاهویی همراه با اقدام های شتاب زده و کم حاصل دچار می شود که گویی نخستین بار است که دچار فاجعه می شود.

توصیه‌ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله

زندگی جمعی بشر همواره با دو گونه مسئلهٔ عام آینده نگری پذیر «طبیعی» و «انسانی» مواجه بوده هست. در پیدایش پرسشها طبیعی، علی رغم پرسشها انسانی، دسـت بـشر چـندان در کار نیست و این حوادث هر از گاهی رخ می دهد و فـاجعه هایی دلخـراش می آفریند. این فاجعه ها، وضعیتی بحرانی ایجاد می کنند و در اوضاع بحرانی نیز روش های معمول، کارآیی ندارند: «فاجعهٔ دلخراش رخ داده؛ وقت تصویر العمل کوتاه هست، غافل گیری و آماده نبودن جامعه، موجب تصمیم گیری های نادرست مبتنی بر کم اطلاعی می شود.»

در بین پرسشها و سوانح طبیعی، غافل گیری زلزله بیش تر است و در نبود قدرت پیش گیری و آمادگی جامعه به فاجعه ای انسانی مبدل مـی شود کـه هم بر آدمیان و هم بر زیستگاه او و جامعه اش اثرات تخریبی مستقیم، غیر مستقیم و ثانویه بر جای می گذارد. این شرایط، لزوم فعالیت های مددکاری فردی، گروهی و جامعه ای را در بحران اجتناب ناپذیر می کند.

ساختمان | پیشگیری | طبیعی | زلزله | حوادث | تصویر | ایران | متفرقه

در پیشگیری از حوادث، عالی ترین راه، جلوگیری از وقوع آن است ولی دربارهٔ زلزله که نمی توان از آن جلوگیری کرد:

مناسب ترین شیوه در گام نـخست، پیشگیری از بروز بحران بعد از فاجعه است.

توصیه‌ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله

گام دوم آمادگی کامل ستادهای کمک رسانی و هماهنگی امکانات و منابع از طریق برنامه ریزی دقیق و تجهیز نیروهای کارآمد، تمرین نیروها و گوش به زنگ بودن آن ها جهت حوادث قابل آینده نگری فاقد پیشگیری اسـت.

گام سوم، رویارویی با فاجعه است که شرط مورد نیاز آن سرعت متناسب با مـوقعیت فـاجعه اسـت. در این مرحله، پیشگیری از گسترش ضایعات و محدود ساختن اوضاع بحرانی دارای اهمیت است.

گام چهارم، پیشگیری از بر جای ماندن اوضاع بحرانی و اثرات ناشی از آن هست. به عبارتی، در این مرحله به سرعت باید خسارت ها جبران شوند تا موجب گسترش بحران نگردد.

و سر انجام گام پنجم، یعنی عادی سازی اوضاع فرا می رسد تا زوال زندگی معمول بر منطقه، حاکم شود.

سیر تاریخ زلزله در ایران

از نظر جـغرافیایی، ایـران کـه در کمربند زلزلهٔ هیمالیا – آلپ قرار گرفته، همواره در انتظار وقوع اتفاق هست. نخستین زمین لرزه ای که در تـاریخ ایـران ثـبت شده، زمین لرزهٔ چهارصد سال پیش از میلاد حضرت مسیح است کـه منطقهٔ ری را به ویرانه ای مبدل ساخت و تا سال ۱۱۷۹ هجری قمری، هر چهار تا نه سال یک زمین لرزه ویران گر در مکانی از این سرزمین رخ داده و قربانیان زیادی داشته هست؛ از جمله در سال ۲۳۵ هـجری قـمری، زلزلهٔ مهیبی استان پهناور خراسان و توابع نـیشابور را ویـران سـاخت که دویست هزار نفر جان باختند و تمامی روستاها ویران شد.

دو سال بعد از آن نیز تبریز با خاک یکسان شد و در سال ۳۳۷ هـجری، زلزله عظیم شمال مرکزی کشور عزیزمان ایران را لرزانـد بـه گونه ای کـه دشت ها و کوهستان های منطقه نیز خسارت دیدند و مجدداً نـیشابور در سـال ۵۸۸ هجری بر اثر زلزله به کلی ویران شد. در سال ۸۱۹ زلزلهٔ فارس متجاوز از ده هـزار کـشته بر جای گذاشت و متعاقب آن تبریز بـار دیگر بر خود لرزیـد و زلزله قربانیان زیادی گرفت. در سال ۱۳۴۱ در مـنطقهٔ پهـناور و پر جمعیت جنوبی قزوین بر اثر زلزله، نود و یک دِه به کلی ویران شد و بـه ۳۰۰ روسـتای دیگر نیز آسیب جدی وارد آمـد.

در سـال ۱۳۴۷ زلزله شدیدی دیگر بار به استان خـراسان ضـربه زد و شهر فـردوسی را بـه کـلّی ویران ساخت. دشت بـیاض و روستاهای بسیاری دچار آسیب جدی شدند.

در سال ۱۳۵۱ جنوب کشور عزیزمان ایران لرزید؛ در سال ۱۳۵۶ مرکز کشور عزیزمان ایران در اصفهان و سـال بـعد در ۱۳۵۷ طـبس در دام زلزله ای مهیب گرفتار آمد که سی دِه ویران و ۱۸۲۲۰ نـفر جـان بـاختند. یـک سال بعد شمال شرقی کشور آسیب دید و زلزلهٔ خرداد ماه ۱۳۶۰ ، گلباف را در استان کرمان دچار ویرانی کرد.

رودبار و منجیل نیز در خرداد ماه ۱۳۶۹ به شدت لرزیدند و خسارت دیدند و بـه روستاهای دامنهٔ سبلان نیز آسیب جدی وارد شد. علاوه بر حدود ۳۵٬۰۰۰ نفر که بر اثر این مناسبت جان خود را از دست دادند، بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تخریب شدند و خسارات عمده ای به تأسیسات و اماکن عمومی در استانهای گیلان و زنجان که متأثر از این زمین لرزه بودند، وارد آمد و حدود ۵۰۰٬۰۰۰ تن بی خانمان شدند.

در ۱۳۷۹ زلزله، زنجان و سپس آوج قزوین را دچار آسیب کرد.

نگاهی گذرا به سیر زلزله در کشور عزیزمان ایران و پیدایش آسیب های ناشی در هر فاجعه در بهره گیری از تجارب پیشین، می تواند در کم کردن اثرات تـخریب انـسانی، مؤثر افتد.

توصیه های پیش از زلزله

۱- یک کوله پشتی نجات تهیه کنید. چند بسته غذای کنسرو شده، کمی خشکبار، بیسکویت، قند، بطری آب، دستمال کاغذی، چند متر طناب، حوله کوچک، یک رادیوی کوچک و یک چراغ قوه داخل آن بگذارید. جهت تمام این وسایل باتری تهیه کنید و هر دو ماه باتری ها را عوض کنید.

متأسفانه کمتر خانواده ای است که به فکر مواقع بحرانی باشد و از پیش وسایل مورد نیاز را جهت چنین مواقعی آماده کند. در صورتی که در خاورمیانه ای که ما در آن قرار گرفته ایم، هر ان احتمال وقوع بلایایی طبیعی یا بحران های ساخته انسان وجود دارد.

دو تصویر زیر را ببینید. این تصویر به شما در طرح ریزی جهت ایجاد یک بسته یا کوله پشتی نجات کمک می کند. تصویر زیر را به دقت بررسی کنید. بعضی از موارد ذکر شده است در این تصویر مثل یک سوت ساده، بعدها می تواند به نجات جان شما کمک کند.

وسایل و لوازم مورد نیاز هنگام وقوع زلزله

توجه کنید که تهیه این وسایل، باید به تدریج و سر وقت قبل از وقوع زلزله رخ بدهد و نه با شتاب در وقت بروز یک زلزله شدید.

۲- قوطی های کنسرو را قبل از سر رسید مهلت مصرف عوض کنید. پیچ گوشتی، شمع، چاقو، سوت، آچار فرانسه را هم داخل همین ساک قرار دهید. لوازم کمک های اولیه مشمول بر یک قیچی کوچک، باند استریل، چسب، قرص آنتی بیوتیک و استامینوفن، قرص اسهال، الکل و داروی مسکن را فراموش نکنید و اگر دارویی دارید که مصرف آن برایتان حیاتی است آن را هم در ساک قرار دهید.

۳– داخل اتاق خواب را از لوستر، تابلو و آکواریوم و سایر وسایل تزیینی خطرزا خالی کنید. اتاق خواب فرزند ها راهم ازنظر وجود وسایلی که احتمال سقوط و افتادنشان وجود دارد با دقت بررسی کنید.

۴– کمد، کتابخانه و قفسه ها را جهت تعادل و مقاومت زیاد به دیوار پیچ کنید.

۵- چهارچوب درها، زیر میز ناهار خوری و کنار ستون ها عالی ترین مکان ها هستند. این مکان ها را از قبل شناسایی کنید.

توصیه های هنگام زلزله

۱- هنگام وقوع زلزله آرامشتان را حفظ کنید. وحشت و وحشت سرعت تصویر العمل تان را کمتر می کند.

۲– در صورتی که در یک ساختمان یک طبقه و نزدیک در خروجی هستید، تا آنجا که ممکن است به سرعت ساختمان را ترک کنید ولی اگر هنگام وقوع زلزله در ساختمان بلند و چند طبقه هستید تلاش نکنید که با استفاده از پله ها یا آسانسور بیرون بروید.

۳- در محل های امن پناه بگیرید. از پنجره ها و کمدهای بلند که بدون مهار هستند و همچنین اشیایی که ممکن است روی شما سقوط کنند و پرت شوند، دور شوید.

۴- اگر محل ایمن وجود ندارد و به کنار دیوار رفته و در حالی که نشسته اید سر خود را روی زانوهایتان خم نموده و با کف دست ها پشت سر خود را گرفته و یا بازوها از سرتان محافظت کنید.

هنگام وقوع زلزله در محل های امن پناه بگیرید

۵- اگر هنگام زلزله در منزل هستید، زیر میز ناهارخوری یا میز تحریر و یا تخت خواب پناه بگیرید و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند پایه های آنها را با دستانتان محکم بگیرید.

۶- اگر هنگام وقوع زلزله در محل کار هستید آرامش خود را حفظ کرده و از پنجره ها و کمدهایی که در محل خود محکم نشده اند، دور شوید. از منابع تأمین الکتریسیته (پست های الکتریکی یا کابل های فشار قوی) که احتمال حرکت، تخریب یا سقوط دارند، دور شوید. از محل هایی که امکان حریق وجود دارد، دور شوید. به سمت خروجی های اضطراری هجوم نبرید و از پله ها و آسانسور استفاده نکنید. سریعاً در مکان های ایمن ساختمان از جمله چارچوب در و یا زیر میز، پناه بگیرید.

۷- اگر وقت وقوع زلزله در مدارس یا مراکز آموزشی هستید، یادتان باشد ممکن است افراد هنگام هجوم بردن به سمت درها جهت خارج شدن از ساختمان به همدیگر آسیب برسانند، بنابراین بهتر است به محل های امن بروید و تا آخر تکان های ناشی از زلزله در آن پناه بگیرید.

۸- از پنجره ها و درها دور شوید زیر میز پناه بگیرید و جهت جلوگیری از حرکت آن پایه های میز را محکم با دست بگیرید.

۹- اگر هنگام وقوع زلزله در راه پله هستید به سمت بالا یا پایین نروید، بنشینید و سروگردن خود را با دست هایتان بپوشانید.

۱۰- اگر در حیاط مدرسه هستید از ساختمان، دیوار، سازه های بلند فولادی یا چوبی و از سبدهای بسکتبال دور شوید. به سرعت از خیابان و کوچه ها ی باریک خارج شوید.

اگر در فضای باز هستید تا زمانی که لرزش ها متوقف شود همانجا بمانید. زیاد مصدومیت های ناشی از زلزله بواسطه ریزش دیوارها، و شکستن و خرد شدن شیشه و سقوط اجسام رخ می دهد. اگر در فروشگاه، سینما و یا اماکن پر ازدحام هستید به جای هجوم بردن به سمت درهای خروجی به محل های امن بروید و حالت های مناسب بدن (نشستن و گرفتن سر در میان دست ها) را اتخاذ کنید.

اقدامات مورد نیاز بعد از زلزله:

۱- با آرامش و هماهنگ ساختمان را ترک کنید.

۲- شمارش کنید که چند نفر از اعضای خانواده، محیط کار، بیماران یا بیمارستان و … خارج شده است اند.

۳- داخل ساختمان های آسیب دیده غیر ایمن نشوید.

۴- به مجروحان پیگیری کنید. تلاش کنید که از خونریزی آنها پیشگیری کنید. از جابجایی بی علت آنها بپرهیزید. در مجروحان بیهوش توجه کنید که جابجایی ناحیه گردن، می تواند منجر به قطع نخاع بشود. البته شرح مواظبت های اولیه بعد از اتفاق در این مختصر نمی گنجد.

۵- هیچ منبع برقی را روشن نکنید.

۶- از اصول اخلاقی پیروی کنید و غریزی واکنش‌ها نکنید.

۷- اگر زیر آوار گرفتار شدید، امید را از دست ندهید. انگشتان دست و پا را تکان دهید تا جریان خون آنها برقرار شود. از حرکات غیرضروری پرهیز کنید. دهان و بینی خود را با لباس و پارچه بپوشانید. فریاد زدن بی علت می تواند منجر به تنفس حجم زیادی گرد و غبار شود. روی لوله های آب یا گاز ضربه بزنید و فقط در صورت ضرورت جهت کمک فریاد بزنید.

۸- از تلفن مگر در موارد اضطراری استفاده نکنید.

۹- جهت کسب آخرین اطلاعات به تلویزیون یا رادیو گوش دهید.

بعد از وقوع زلزله از تلفن مگر در موارد اضطراری استفاده نکنید

۱۰- اگر در مناطق ساحلی، زندگی می کنید از ساحل دور شوید. (خطر سونامی)

۱۱- اگر دارو، گازوییل، سفیدکننده شیمیایی و یا مایعات قابل اشتعال روی زمین ریخته شده است است آن ها را تمیز کنید.

۱۲- اگر بوی گاز استشمام کردید، شیر مهم گاز را ببندید و فوراً محل را ترک کنید.

۱۳- مجرای دودکش (هواکش) را از نظرآسیب دیدگی بازرسی کنید؛ صدمات و آسیب های کوچک می تواند باعث بروز یک آتش سوزی گردد.

۱۴- مراقب بعد لرزه ها باشید؛ بعد لرزه هایی که بعد از زلزله به وقوع می پیوندد اغلب به شدت زلزله مهم نیست ولی باز هم می تواند مقاومت ساختمان را کم کند. زیاد بعد لرزه ها در نخستین ساعات بعد از وقوع زلزله مهم رخ می دهند.

مراقب بعد لرزه ها باشید؛ بعد لرزه هایی که بعد از زلزله به وقوع می پیوندد

منبع : ۱pezeshk.com

واژه های کلیدی: ساختمان | پیشگیری | طبیعی | زلزله | حوادث | تصویر | ایران | متفرقه

توصیه‌ها و اقدمات مورد نیاز قبل، هنگام و بعد از زلزله