ضرب المثل بوق سگ!

ضرب المثل بوق سگ!

عبارات مهم : ریشه ضرب المثل – ضرب المثل

ریشه ضرب المثل بوق سگ

ضرب المثل بوق سگ!

“کارکردن از خروس خون تا بوق سگ” جمله ایست که شاید بارها در محاورات روزانه از آن استفاده کرده ایم و یا دست کم آن را شنیده ایم.ریشه عبارت “بوق سگ” به بازار برمی گردد. بازارهای ایرانی از دو گذر بزرگ عمود بر هم ساخته می شد که در میانه بهم رسیده و «چهارسوق» بزرگ را می ساخت. بازار بسته به بزرگی و کوچکی اش و بازاریانِ آن می توانست چندین چهارسوق کوچک نیز داشته باشد. ولی ورودی و خروجی این بازارها تنها از دو سر گذرهای مهم آن بود.

بنابراین بازارهای ایرانی چهار مدخل داشت که در دو سر شاخه مهم بود و با درهای بزرگ چوبی بسته می شد.حفاظت از این بازارها کاری درخور توجه بود. اگرچه هر دکان با دری چوبی بسته می شد، ولی این درها از امنیت خوبی برخوردار نبوده و به سادگی می توانست شکسته شود. از این رو امنیت بازار به درهای مهم و نگهبان بازار وابسته بود. این نگهبانان از سر شب (دم اذان مغرب) تا بامداد روز دیگر (پس از اذان صبح) باید از بازار پاسداری نموده و همواره درازای بازار را گشت می زدند.

ریشه ضرب المثل | ضرب المثل | ایرانی | بازار | امنیت | دنیای ضرب المثل

از آنجا که بازار، بزرگ بود و بازبینی همه جای آن نشدنی ، نگهبانان، سگانی درنده و گیرنده به نام «سگ بازاری» داشتند.این سگان بجز از مربی خود به سوی هر جنبده ای دیگر یورش برده و پاچه می گرفتند. از این رو با برچیده شدن دامن آفتاب و بسته شدن درهای بازار و پیش از رها شدن سگ‎های بازاری، نگهبانان در بوقی بزرگ که از شاخ قوچ ساخته می شد و صدایی پرطنین و گسترده داشت می دمیدند تا همه از باز کردن سگان و رها کردنشان در بازار آگاه گردند و سریعتر حجره ها را تعطیل کرده و از بازار خارج شوند.

به این بوق که سه بار با فاصله زمانی مشخصی نواخته می شد «بوق سگ» می گفتند. این بود که مشتری آخر شب نیز خونش پای خودش بود! یعنی کسی که با شنیدن بوق سگ از بازار بیرون نرفته هر آن ممکن است سگان درنده بازاری به وی بتازند.امروز اگر کسی تا دیروقت به کار بپردازد و یا دیر به منزل برگردد می گویند تا بوق سگ کار کرده یا بیرون از منزل بوده هست. همچنین کسانی را که سریع برمی آشوبند و پیش از پرس و جو و یافتن حقیقت به پرخاش می پردازند ، سگ بازاری می گویند که توان بازشناختن دزد از بازاری را نداشته و بی‎خود پاچه دیگران را می گیرند.

منبع:qudsonline.ir

واژه های کلیدی: ریشه ضرب المثل | ضرب المثل | ایرانی | بازار | امنیت | دنیای ضرب المثل