چگونه کودکی باادب ومنظم داشته باشیم

تلویزیون را مدام خاموش و روشن می کند و در برابر اعتراض های پدرش می گوید: «کار خوبی می کنم و به دیگران هم ربطی نداره.» مشغول خوردن بیسکویت است و از این طرف خانه به آن طرف خانه می دود و تکه های بیسکویت را روی فرش می ریزد و در برابر عصبانیت مادرش، می خندد و داد می زند: «اگر می تونی من رو بگیر وگرنه همه اش رو له می کنم و می ریزم روی فرش.» از سر و کول دایی اش بالا و پایین می رود و می گوید: «همینی که هست، اگر اذیتی از خونه مون برو بیرون!» و … احتمالا تا به حال شما هم با چنین بچه هایی رو به رو شده اید، حتی شاید پدر یا مادر چنین بچه هایی باشید! به هر حال باید قبول کنید که بچه با ادب، نعمتی برای والدین و فامیل های وابسته اش است! با این حال و اگر چنین کودکی دارید، نگران نباشید چرا که علیرضا عبدی، کارشناس ارشد روان شناسی در ادامه این مطلب با توصیه هایی به شما می گوید که چگونه به کودک خود یاد بدهید با شما و دیگران رفتاری محترمانه داشته باشد.

بدون صبر موفق نخواهید شد تلاش برای مشاهده رفتار محترمانه از یک کودک ۲ تا ۴ ساله تا حدودی غیر منطقی است به این دلیل که مهارت های کلامی این کودک در ابتدای راه و در حال رشد است؛ بنابراین وقتی که به او می گویید: «وقت خواب است»، نمی تواند به شما پاسخ دهد: «قبول اما من از بازی با کامیونم بسیار لذت می برم و دوست دارم فقط ۵ دقیقه دیگر هم این کار را ادامه دهم» و به جای آن شاید زبانش را بیرون بیاورد و داد بکشد: «از تو متنفرم!». این به این معنا نیست که تربیت او از دست رفته است، بلکه به این معنی است که بسیار کوچک است و هنوز به آموزش نیاز دارد تا رفتارهای محترمانه ای داشته باشد. بنابراین در تربیت کودک بدون صبر موفق نخواهید شد.

به او آموزش دهید با دقت به شما گوش دهدتا به کودک مان احترام نگذاریم، او به ما احترام نخواهد گذاشت. بیایید از گوش دادن شروع کنیم. شاید مشکل باشد صبر کنیم یک کودک ۲ ساله گفته خود را به پایان برساند، اما این کار ارزشمند است. در سطح و اندازه او پایین بیایید، در چشمانش نگاه کنید و بگذارید او بداند به آن چه که می خواهد بگوید علاقه دارید. این بهترین راه برای این است که به او آموزش دهید با دقت به شما گوش دهد.

به او پاسخ های مودبانه بیاموزیداز زمانی که کودک تان توانست با دیگران ارتباط کلامی برقرار کند، باید کلمات «بفرمایید» و «متشکرم» را به او یاد بدهید. به او توضیح دهید زمانی که درخواست هایش را مودبانه مطرح می کند دوست دارید به او کمک کنید. خودتان هم باید واژه هایی مانند «بفرمایید» و «متشکرم» را به طور مکرر به فرزندتان بگویید. در این صورت او این واژه ها را به عنوان واژه هایی رایج در مکالمات روزمره خواهد آموخت و آن ها را هم در ارتباط با شما و هم در ارتباط با دیگران به کار خواهد برد.

از واکنش پرخاشگرانه اجتناب کنیداگر کودک تان شما را زد و گفت «تو احمقی» سعی کنید ناراحت نشوید! کودکی که می خواهد جلب توجه کند ممکن است ناخوشایندترین چیزها را بگوید تا واکنش شما را برانگیزد و عصبانی تان کند. به جای عصبانی شدن با او، چهره به چهره شوید و آرام، اما محکم به او بگویید: «ما در این خانواده این طور صحبت نمی کنیم.» سپس به او یاد بدهید چگونه چیزی که می خواهد را به شیوه ای محترمانه به دست بیاورد، برای نمونه بگویید: «وقتی می خواهی با تو بازی کنم، کافی است که مودبانه و قشنگ به من بگویی که مامان می خواهم الان برایم کتاب قصه بخوانی».

انتظار نافرمانی داشته باشیدبه یاد داشته باشید که وقتی کودک تان با خواسته شما مخالفت می کند، نمی خواهد بی احترامی کند بلکه تنها نظر متفاوتی با شما دارد. به او بیاموزید که خیلی بهتر است احساساتش را محترمانه بروز دهد. برای نمونه به جای این که بگوید «تو مامان بدی هستی، هیچ وقت مرا پارک نمی بری» بگوید: «می شود بعد ازظهر به پارک برویم؟» برای رسیدن به این هدف شما هم نباید هیچ گاه به او بگویید :«تو بد هستی» بلکه باید بگویید که فلان کارت اشتباه بود.

هم مهربان باشید هم محکمبهترین راه برای نشان دادن احترام، این است که در شیوه تربیتی تان هم مهربان و هم محکم باشید. مهربان بودن احترام تان را به کودک نشان می دهد و محکم بودن احترام تان را به آن چه که باید انجام شود. بنابراین اگر کودک ۳ ساله تان پایش را در سوپر مارکت به زمین کوبید که فلان چیز را بخرید، باید مهربانانه، اما با تصمیمی محکم او را به بیرون از مغازه ببرید. صبر کنید تا وقتی که کودک آرام شود، آن موقع آرام به او بگویید: «الان آماده ای که دوباره فروشگاه برویم» و سپس دوباره با هم به فروشگاه بروید. در نهایت او یاد می گیرد که بد خلقی هایش، تصمیم شما را عوض نخواهد کرد.

به رفتار محترمانه پاداش دهیدتا حد امکان رفتار مودبانه کودک تان را تقویت کنید. تشویق باید رفتار خوب را به طور کامل توصیف کند؛ «دختر خوب»، «پسر خوب» و «بچه خوب» مناسب نیست. به جای این جمله های کلی برای نمونه بگویید: «ممنونم که وقتی اسباب بازی ات را می خواستی از کلمه «لطف کنید» استفاده کردی».