سوختگی جهت بیماران هرگز تمام نمی شود؛ در تن ارزش می ماند و با زندگی، خانواده و کار آنها گره می خورد. اگر حمایتی نباشد این گره ها سفت تر می شوند و جان بیمار را به لب می رسانند…

روایت زخم هایی که بر جان می مانند

آخرین آمارهایی که در مورد سوختگی درایران اعلام شده است از سوختن هر سال ۱۸۰ هزار نفر در کشور خبر می هند که از این تعداد ۳۰ هزار نفر در بیمارستان های سوختگی بستری می شوند و ۳۰۰۰ نفر نیز فوت می کنند، ولی بخشی از این آمار تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرند. آن طور که دکتر محمدجواد فاطمی – مدیر انجمن حمایت از بیماران سوخته- به ایسنا می گوید “همه کسانی که سوخته اند باید تحت پوشش بیمه قرار گیرند؛ چه آنهایی که در اتفاق ای دچار سوختگی شده است اند و چه کسانی که خودسوزی کرده اند یا دیگری آنها را سوزانده هست. “

عبارات مهم : حمایت از بیماران – بیمارستان
او می گوید: سوختگی های اتفاقی یا مواردی که حین کار اتفاق می افتد، تحت پوشش بیمه هستند، ولی اگر یک نفر دیگری را بسوزاند یا اگر خودسوزی اتفاق افتد پوشش بیمه ای وجود ندارد. اگر فردی، شخص دیگری را آتش بزند، او مسئول پرداخت هزینه های بیمار خواهد بود. در مورد خودسوزی وخودکشی هم گفته می شود چون خود فرد اقدام به این کار کرده هست، باید هزینه ها را خودش بپردازد.

فاطمی اعتقاد دارد بیماران سوختگی چهار نوع معلولیت جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی را تحمل می کنند. حتی معلولیت اقتصادی آنها تا جایی پیش می رود که گاهی آنها مجبور به گدایی می شوند. او می گوید: گفته می شود بسیاری از گداهایی که در محدوده میدان ونک پایتخت کشور عزیزمان ایران گدایی می کنند، بیماران سوخته بیمارستان مطهری هستند؛ چون به این بیمارستان نزدیک هست. حتی در قدیم جنازه بیمار را نگه می داشتند تا خانواده پول بیمارستان را بدهد. این بیماران در شهر خود نمی توانند عمل های جراحی پلاستیک پیچیده و حرفه ای داشته باشند. علاوه برآن گدایی در پایتخت کشور عزیزمان ایران هم درآمد خوبی دارد و کم کم به آن عادت می کنند. از طرفی هم بیمار در اینجا آشنا نمی شود، ولی در شهرهای کوچک خودشان فشار اجتماعی روی آنها زیاد است.
درمان هریک درصد سوختگی، پنج میلیون تومان

وی می گوید: زیاد کسانی که خودسوزی می کنند به علت مبتلا شدن به پرسشها روانی این نوع خودکشی را گزینش می کنند. در زیاد موارد نیز بار خودسوزی به خانواده فرد تحمیل می شود که هیچ گناهی در این زمینه نداشته اند؛ به همین علت تمام حوادث خودسوزی، دیگرسوزی و … باید تحت پوشش بیمه باشند. بعضی از بیمارستان ها به صورت غیررسمی بیمه را جهت بیمارانی که خودسوزی کرده اند، قبول می کنند؛ هرچند این عنوان در قوانین رسمی نیامده است.
رئیس انجمن حمایت از بیماران سوخته می گوید: اگر بخواهیم بیمار سوختگی را به صورت درست درمان کنیم و مواظبت های مناسب مشمول بر انجام تمام پانسمان ها و عمل های جراحی را جهت او انجام دهیم، درمان هر یک درصد سوختگی، پنج میلیون تومان هزینه می برد. معمولا بیماری در بیمارستان سوختگی بستری می شود که حداقل ۱۰ درصد سوختگی داشته باشد؛ بنابر این هربیماری که بستری شود حدودا ۵۰ میلیون تومان باید هزینه کند و اگر بیمارستان بیمه او را قبول کند ۱۰ درصد این هزینه را باید بپردازد. به علت هزینه های بالا، این خدمات تحت پوش بسته های خدمتی وزارت بهداشت (طرح تحول نظام سلامت) هنوز قرار نگرفته است.
کارفرمایان تمایلی به استخدام بیماران سوخته ندارند

ماجرای بیماران سوخته بعد از درمان تمام نمی شود. گاهی آخر درمان جهت آنها شروع مبارزه ای دیگر بیرون از بیمارستان هست؛ این بار نوبت درگیری با خانواده، جامعه و محل کار هست؛ البته اگر محل کاری جهت او باقی مانده باشد.

فاطمی راجع به اتفاقات بعد از درمان بیماران سوخته نیز توضیح می دهد و می گوید: بیماری که می سوزد بعد از مرخص شدن از بیمارستان هم با خانواده، جامعه، محل کار و هم با خودش مسئله دارد. هر کسی که می سوزد، ظاهر بدنش صدمه می بیند و دچار اختلال می شود. بسیاری از مردم با دیدن فردی که سوخته هست، تعجب می کنند یا ناراحت می شوند. همه این موارد باعث می شود بیماران تمایلی به کار در محیطی عمومی را نداشته باشند. کارفرمایان هم دوست ندارند آنها را به کار گیرند.

وی تاکید می کند: بیمار سوخته فقیر بوده هست، ولی اتفاقی جهت او افتاده که هزینه بسیار بالایی جهت او داشته و به فقرش اضافه می کند. ما بیمارانی داریم که مجبور می شوند منزل و زندگی خود را بفروشند تا هزینه درمان خود را بپردازند. در مواردی هزینه بیمارستان به ۳۰۰ میلیون تومان هم رسیده و بیمار شغل خود را هم از دست داده هست. همه این موارد باعث می شود آنها فقر اقتصادی شدیدی پیدا کنند؛ در نتیجه درمان را ادامه نمی دهند.

مرزنشین ها زیاد می سوزند

رئیس انجمن حمایت از بیماران سوخته، روایت تازه ای از آمار سوختگی در نقاط متفاوت کشور دارد و آمار خودسوزی را سیستان و بلوچستان، ایلام، کرمانشاه، لرستان و خوزستان را نسبت به سایر شهر و استان ها بالاتر بیان می کند.

به گفته فاطمی، یکی از روش های خودکشی به خصوص در زنان خودسوزی هست. علاوه بر اینکه فرد خودش را با این کار از بین می برد، از اطرافیان و اجتماع هم انتقام می گیرد. خودسوزی نوعی خودکشی خشن و پرسرو صدا است و درصد سوختگی در این موارد بسیار بالاست؛ چون فرد خودش را با نفت و بنزین آتش می زند. آمار فوت و میر هم در میان کسانی که دست به این کار می زنند، بسیار بالاست. کسانی هم که زنده می مانند با آسیب و صدمه شدیدی زندگی می کنند.

قانونی جهت فروش اسید نداریم

فاطمی اسید پاشی را دگرسوزی می کند، که آمار این نوع دگرسوزی در کشور عزیزمان ایران اگرچه کم نیست ولی نسبت به سایر کشورها نظیر هند، بنگلادش، پاکستان و آسیای جنوب شرقی کمتر هست. این درحالیست که در این کشورها به علت بالا بودن آمار اسیدپاشی، فروش اسید تحت نظر دولت است.

او در این خصوص می افزاید: قوانینی در این کشورها تصویب شده است است که طبق آن، اگر کسی بدون مجوز اسید بفروشد، قانون جهت او حبس و جریمه نقدی مشخص کرده است و نام کسی که اسید می خرد، ثبت می شود، ولی در کشور عزیزمان ایران چنین قانونی وجود ندارد و اسید به آسانی در دسترس همه واقع شده است است و به آسانی از باتری سازی ها و تعمیرگاه ها می توان آن را تهیه کرد.

رئیس انجمن حمایت از بیماران سوخته همچنین اضافه می کند: زیاد موارد اسیدپاشی در کشور عزیزمان ایران به علت انتقام به خصوص انتقام های عشقی و زناشویی هست، ولی در هند و پاکستان پرسشها مالی و درگیری بر سر زمین و … عامل مهمی در اقدام به اسید پاشی است.

در درمان سوختگی عقب هستیم

فاطمی راجع به آمارهای سوختگی و امکانات آن در کشور نیز می گوید: ما در کشور عزیزمان ایران تقریبا هشت برابر میانگین جهانی سوختگی داریم. قرار بود تا انتهای سال ۱۳۹۴، ۲۴۰۰ تخت سوختگی داشته باشیم، ولی الان حدود ۱۴۰۰ تخت داریم و هنوز استاندارد سال ۹۴ را هم نداریم. قرار بود ۴۵۰ تخت آی سی یو تا انتهای سال ۹۴ داشته باشیم و امروز حدود ۱۵۰ تخت آی سی یو سوختگی داریم. ایجاد بخش و تخت سوختگی هزینه زیادی دارد و به نظر می رسد هنوز در اولویت وزارت بهداشت نیست.

او ادامه می دهد: پرسش مهم این است که آیا از همین میزان تخت سوختگی بهره برداری مناسب می شود؟ در حال حاضر بسیاری از تخت های سوختگی موجود، استاندارد نیستند؛ یعنی شرایط مورد نیاز جهت درمان بیمار سوختگی را ندارند. ما نباید اتاق شش تخته سوختگی داشته باشیم، ولی در همین پایتخت کشور عزیزمان ایران چنین اتاق هایی را داریم. تجهیزات بیمارستان های سوختگی کافی نیست و تقریبا تمام بیمارستان های سوختگی امکان استفاده از پانسمان های تازه را ندارند. این عنوان روی کیفیت درمان بیمار اثر می گذارد؛ به علت این موارد است که میزان فوت و میر ما چندین برابر میانگین جهانی هست. ما در زمینه درمان سوختگی بسیار عقب هستیم. علاوه بر این، بیمار با عارضه، چسبندگی و زخمی که گوشت اضافه آورده، زنده می ماند.

فاطمی به محرومیت درمان سوختگی در مناطق مرزی هم اشاره می کند و می گوید: وزارت بهداشت باید به بخش های سوختگی نگاه خاص ای داشته باشد؛ به خصوص در نقاط مرزی. شهرهای ایلام و لرستان بیمارستان سوختگی ندارند و بیمار سوخته را به بیمارستان های دیگری می فرستند. اگر انتقال بیمار به صورت استاندارد صورت گیرد، عوارض زیادی ندارد، ولی بیمارستانی که بیمار به آن انتقال یافته می شود استانداردهای مورد نیاز را ندارد. در نهایت بیماران بدحال به پایتخت کشور عزیزمان ایران می رسند و متاسفانه فوت و میر هم در آنها زیاد است.

کارفرمایان حمایت درمانی را قطع می کنند

رئیس انجمن حمایت از بیمارن سوخته در بخش دیگری از گفت وگو به سهم ۲۳ درصدی حوادث شغلی در میان موارد سوختگی اشاره می کند و می گوید: ۷۵ درصد از کسانی که در محل کار خود دچار سوختگی شدند، ابراز می کردند با این که آموزش مورد نیاز را دیده بودند و وسایل ایمنی هم به آنها داده شده است بود، دچار سوختگی شدند. آنها اشتباه را از خود یا همکاران خود می دانستند. این عنوان نشان می دهد که ارتقای ایمنی و آموزش در محل کار جهت کم کردن خطای انسانی، نقش مهمی در این زمینه دارد. اغلب موارد سوختگی نیز در کارخانه هایی اتفاق می افتد که یا با مواد مذاب سر و کار دارند یا در اثر آتش سوزی فرد دچار سوختگی می شود.

او اضافه می کند که در بسیاری از موارد فرد کار خود را از دست می دهد و کارفرما هم با وجود اینکه موظف به حمایت درمانی هست، ولی به علت هزینه های بالای درمان، بعد از مدتی این حمایت را قطع می کند.

سهم ۳۰ درصدی کودکان از موارد سوختگی

فاطمی همچنین می گوید: کودکان حدود ۳۰ درصد از موارد سوختگی راتشکیل می دهند. ۸۰ درصد این موارد هم در منزل اتفاق می افتد. کتری، سماور، دیگ زودپز، اجاق گاز و مایعات داغ هم مرسوم ترین علل سوختگی در کودکان است که در زیاد موارد ناشی از سهل انگاری مراقبان یا والدین هست. میزان فوت و میر در کودکان نیز بالاتر است.

او می گوید: سوختگی کودکان عوارض بیشتری دارد و مدت طولانی تری او را گرفتار می کند. به همین علت ارتقای فرهنگ پیشگیری از سوختگی در خانواده ها بسیار مهم هست. پدران و مادران باید یاد بگیرند مراقب باشند که فرزندشان نسوزد. آشپزخانه محل حضور فرزند نیست. هنگام استفاده یا حمل مواد غذایی و مایعات داغ باید دقت مورد نیاز را داشته باشند. ولی متاسفانه هیچ کجا هم در این مورد آموزش داده نمی شود.