آیا بعد از زلزله حالا نوبت به آتش فشان دماوند رسیده است؟

احتمال فوران آتشفشان دماوند چقدر است؟

سیل، زلزله، فرونشست زمین و …، به این فهرست که می تواند بلند بالاتر از این باشد، می شود خطر جدیدی را هم اضافه کرد: فوران آتشفشان دماوند! بسیاری از ما فوران آتشفشان را فقط در فیلم های مستند دیده ایم. احتمالا این اتفاق طبیعی برایمان جالب یا حتی قشنگ بوده هست، ولی اگر بدانیم آتشفشان مستعد فورانی درست بیخ گوشمان است دیگر خبر برایمان جالب نیست. باید این واقعیت را یک خطر بالقوه تلقی کنیم، حال آن که جهت مقابله با خطرات آشنا شده است ای مانند زلزله که ثابت شده است است دیر یا سریع در در پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ می دهد هم آماده نیستیم، چه رسد به فوران آتشفشان دماوند!

عبارات مهم : دانشگاه – آتشفشان
همه چیز از انتشار یک فیلم شروع شد که دو کوهنورد ادعا کردند آتشفشان دماوند مواد مذاب را بیرون می ریزد. آن وقت بود که با اظهارنظرات مختلفی روبه رو شدیم. این در حالی است که دماوند یک کوه آتشفشانی مطبق و نیمه فعال است که عمدتا در دوران چهارم زمین شناسی موسوم به دوران هولوسین تشکیل شده است و نخستین فوران آن هزاران سال قبل رخ داده است. وجود چندین چشمه گوگردی و چشمه های آب گرم از شواهد نیمه فعال بودن این آتشفشان هست. بیشترین و عمده ترین فعالیت آتشفشانی این کوه که باعث شکل گیری آن شده است در حدود ۱۰ هزار سال قبل روی داده است. قطر دهانه این آتشفشان در حدود ۴۰۰ متر است که دریاچه ای از یخ آن را پوشانده است و رودخانه هایی در اطراف آن وجود دارد. همچنین نشانه هایی از وجود دهانه های قدیمی و کاسه های آتشفشانی در پهلوهای جنوبی و شمالی کوه، ملاحظه می شود که قطر کاسه شمالی به ۹ کیلومتر می رسد.

آتشفشان دماوند نیمه فعال است

روز گذشته عضو هیات علمی دانشکده علوم زمینی دانشگاه شهید بهشتی، در تصویر العمل به جدی بودن خطر فوران آتشفشان دماوند، گفت: آشنایی کافی نسبت به این کوه وجود ندارد. دماوند شبیه مریضی است که هیچ خبری از حالش نداریم. چند روز گذشته گزارشی از مطالعات پژوهشگران ایالات متحده راجع به فعالیت های آتشفشانی کره زمین منتشر شد که بر اساس این گزارش دور جدیدی از فعالیت های آتشفشانی در راه است و یکی از قله های پر خطر در فهرست تهیه شده است به وسیله این پژوهشگران نیز قله دماوند اعلام شده است است.

فریبرز مسعودی، عضو هیات علمی دانشکده علوم زمینی دانشگاه شهید بهشتی در این باره گفت: آشنایی کافی در مورد کوه دماوند وجود ندارد. دماوند شبیه مریضی است که هیچ خبری از حالش نداریم. باید بررسی ها و آزمایش های کافی صورت بگیرد تا هنگامی که با چنین اخبار مثبت یا منفی در مورد آتشفشان دماوند مواجه می شویم، بتوانیم با قاطعیت اظهار نظر کنیم، ولی در حال حاضر اطلاعات ما کافی نیست.

این مطالعات حتی هزینه زیادی هم نمی خواهد، بلکه فقط باید به این مساله اهمیت داد، هر چند یک سری کارها و مطالعات به وسیله شرکت زمین شناسی در حال انجام هست. با این حال هیچ پایگاه دائمی ای جهت مطالعه، پایش و برنامه ریزی طراحی نشده است.

او گزارش مذکور را جدی ندانست و گفت: تحولات زمین شناسی همواره وجود داشته است و مطالعاتی که انجام می شود، نشان می دهد گاه فعالیت ها حادتر می شود و همین بی اطلاعی از شرایط دماوند است که موجب شده است تا خبری مطرح شود و بعضی شروع به اظهار نظر کنند که در چنین شرایطی از نظر معنوی و روانی به مردم فشار می آید.

او در پاسخ به این پرسش که آیا امکان غافلگیری نسبت به فوران آتشفشان در دماوند وجود دارد یا خیر، گفت: هنگامی که اطلاعات نداریم نمی توانیم با قاطعیت آن را رد یا تایید کنیم. متاسفانه هر اتفاقی که می افتد مثل زلزله یا انتشار گاز آن را به فوران آتشفشان دماوند ربط می دهند و ما توانایی اظهارنظر نداریم.

فریبرز مسعودی، با بیان این که آتشفشان دماوند نیمه فعال هست، این نیمه فعال بودن به این معنا نیست که گدازه ایجاد می کند،اما اثرات و تبعات دیگری همچون تاثیرگذاری روی زلزله، آب شدن برف ها و ایجاد سیلاب و تولید گاز دارد و از همه مهم تر این است که به علت نزدیکی به پایتخت دارای اثرات روانی بوده و همین ضرورت مطالعه روی دماوند را زیاد کردن می دهد.

آیا بعد از زلزله حالا نوبت به آتش فشان دماوند رسیده است؟

طرح خودتان یا طرح مساله؟

محمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران راجع به احتمال فوران آتشفشان در دماوند می گوید: برخی مرتبا دغدغه و نگرانی در مردم پایتخت کشور عزیزمان ایران ایجاد می کنند. در واقع این مطالب به گونه ای مطرح نمی شود که منجر به حرکت، اقدام و تحولی در روند برنامه ساخت و سازها، ایمنی ساختمان ها و آماده باش جامعه شود.

برخی هنگامی که مطلبی را مطرح می کنند زیاد جهت طرح خودشان است تا طرح مساله. بنابراین، اگر جهت این قضایا دلایل و مدارکی دارند به وزارت کشور منعکس کنند. تازه این مساله مربوط به شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران هم نیست که بگوییم ستاد بحران پایتخت کشور عزیزمان ایران وارد عمل شود. ضمن این که بعید می دانم دوستان از نزدیک و با بررسی علمی و کارشناسی به این جمع بندی رسیده باشند. اگر هم رسیده اند، باید شرکت زمین شناسی و موسسه ژئوفیزیک دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران در این باره اظهار نظر کنند. من دامن زدن به این مطالب را صلاح نمی دانم.

مدت هاست که هنگامی که اتفاق ای مانند رلزله پیش می آید، شاهد مطرح شدن چنین نظراتی هستیم. ممکن است یک نفر در یک گروه خبر رسان تلگرام یا در جلسه محدودی نظری بدهد. منتشر کردن این نظرات بافایده نیست. اگر فایده ای جهت طرح این پرسشها باشد، باید نیروهای مربوط به حوزه های اسکان، امداد و نجات و ارتباطات وارد میدان شده است و در این زمینه آینده نگری و فعالیت کنند. وگرنه نباید یک نفر در یک جایی مطلبی را منعکس و منتشر کند و به این طریق استرس و نگرانی در جامعه ایجاد شود.

اکنون در آستانه عید نوروز هستیم. بعضی اجازه نمی دهند که مردم لحظاتی را شادمان باشند و احساس راحتی کنند.

از او در مورد پایگاه های مطالعه و پایش می پرسیم که می گوید: در دنیا که شرایط امکانات پایش بهتر هست، مکررا بزرگان علم زمین شناسی می گویند که حرکات زمین قابل آینده نگری نیست و نمی توان زلزله و آتشفشان را آینده نگری کرد. فقط باید تدبیر، برنامه ریزی و پیشگیری کرد تا آسیب های چنین حوادثی کم کردن یابند.

کاهش آسیب ها به دست دوستانی که این خبرها را تولید می کنند، نیست. به دست سازندگان، مهندسان و مجموعه شهرداری هاست که باید همگی تلاش کنند تا نظام ساخت و ساز، اسکان و ساماندهی شهرها مورد توجه قرار گیرد. بالاخره هر جا کوه هست، احتمال فوران آتشفشان است و نمی توان به مردم گفت که از کنار کوه ها متفرق شوند تا از فوران آتشفشان در امان باشند. در واقع کوه مرکز مبدا همه آبادی ها و بارش هاست و نمی توان مردم را از آن جدا کرد.

تقریبا تا جایی که ما از صاحبنظران و دانشمندان علوم زمین شناسی، زلزله شناسی و حوادث شنیده ایم، می گویند چنین حوادثی قابل آینده نگری نیست.

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: armandaily.ir

واژه های کلیدی: دانشگاه | آتشفشان | مطالعه | مطالعات | آتشفشان | زلزله | ایران | فعالیت