آشنایی با گل محمدی

آشنایی با گل محمدی

عبارات مهم : مرطوب کننده – خوشبو کننده

زمان باز شدن گل ها در اوائل اردیبهشت تا اوائل تیرماه می باشد

آشنایی با گل محمدی

گل محمدی – DAMASK ROSE

نام علمی : ROSA DAMASCENA

خانواده : ROSACEAE – گل سرخیان

گل محمدی یا گل گلاب با نام علمی Rosa damascena درختچه ای است خزندار ( Decideous ). گل محمدی از دیرباز در کشور عزیزمان ایران کشت می‌شده‌ است و قسمت قابل مصرف آن گلبرگ است.

آکثراً در آسیا، با گونه هایی در اروپا، شمال آمریکا و شمال غرب آفریقا : بومی منطقه

خاک و تغذیه : خاک سبك لومي شني يا لومي رسي با حاصلخيزی مناسب

دمای ایده آل : ۲۰ درجه سانتیگراد

محیط آبیاری و رطوبت : کمی مرطوب

نور محیط : زیاد

آشنایی با گل محمدی

گل محمدی:

گل محمدی گیاهی چندساله از جنس رزا (Rosa) و خانواده Rosaceae که دارای گل های قشنگی در رنگ های بسیار متنوع زیاد قرمز و صورتی هستند و از آن گلاب می گیرند. اکثر گونه های آن بومی آسیا، و بعضی گونه ها بومی اروپا، شمال آمریکا و شمال غرب آفریقا می باشند.

گل محمدی یا گل گلاب با نام علمی Rosa damascena درختچه ای است خزندار ( Decideous ). گل محمدی از دیرباز در کشور عزیزمان ایران کشت می‌شده‌ است و قسمت قابل مصرف آن گلبرگ است.

گل محمدی یا گل گلاب با نام علمی Rosa damascena درختچه ای است خزندار ( Decideous ). گل محمدی از دیرباز در کشور عزیزمان ایران کشت می شده است است و قسمت قابل مصرف آن گلبرگ هست. ماده ٔ مؤثره ٔ آن تانن و موارد استعمال آن غرغره قابض، غرغره بورات دو سدیم هست. گل سرخ. گل سوری. یک قسم از گل سرخ هست. در اصفهان و کاشان از آن گلاب می گیرند و بعضی آنرا هم تقطیر می نمایند.

این نوع گل سرخ، برگ های مرکب از ۷ و به ندرت ۹ برگچه دندانه دار دارد و به نظر می رسد که نوعی دو رگه ثابت از Rosa gallica و Rosa canina می باشد. عده ای آن را یک دورگه ثابت از Rosa gallica و Rosa moschata ذکر نموده اند. گلبرگ های آن رنگ صورتی روشن یا سفید دارد.

آشنایی با گل محمدی

گل محمدی درختچه ای دارای شاخه های گل دهنده تیغ دار، استوانه ای شکل، بدون شیار و دارای برگهای مرکب شانه ای که دارای ۵-۳ برگچه متقابل دندانه دار می باشد. رگبرگ های پشت برگ مشخص و بهم رفته، برگچه چرمی و بیضی شکل، نوک تیز به طول ۵-۳ سانتی متر، و روی برگ ها صاف و سبز و پشت آنها سبز کمرنگ و دمگبرگ هایش خزی و نمدی است و با کرک های غده ای پوشیده شده است و تا انتهای جام گل کشیده شده است است.

گل ها به شکل صورتی خوشرنگ با ۳۲ گلبرگ صورتی مشابه و یکدست که در اوائل صبح شروع به ظاهر شدن می نمایند. کاسبرگ ها به تعداد ۵ عدد که حداقل سه تای آنها دارای زوائد بزرگی در لبه ها هستند. پرچم ها زرد رنگ به تعداد ۱۰۰ عدد در ترکیب گل وجود دارند. میوه آن بعد از ریزش گلبرگ ها گوشتی گرد و یا تخم مرغی به طول ۵/۱ سانتی متر که در داخل برجستگی کوزه ای شکل زیر گلبرگ ها قرار دارند.

زمان باز شدن گل ها در اوائل اردیبهشت تا اوائل تیرماه می باشد. و در هر منطقه مدت وقت باز شدن گلها ۳۰-۲۰ روز طول می کشد. دوام گل حداکثر یک روز بوده و بعد از آن رنگ صورتی خوش رنگ گلبرگ ها به سفید می گراید و با اندک نسیمی گلبرگ ها پرپر شده است و می ریزند.

مناطق مورد کشت گل محمدی اغلب مناطق کوهپایه ای و اقالیم خشک و نیمه خشک با تابستانهای معتدل و خشک و زمستانهای سرد می باشد.

در حال حاضر کشت گل محمدی در ۱۴ استان کشور صورت می پذیرد که مهمترین آنها استانهای کرمان، فارس(میمند)، اصفهان(کاشان) و آذربایجان شرقی است و در مابقی استان ها کشت زیاد به صورت پراکنده می باشد.

همزمان با بهار و ماه های اردیبهشت و خرداد، گل های محمدی با عطری دل انگیز محیط اطراف را عطر آگین می کنند. در این وقت کارگاه های سنتی و صنعتی متفاوت گلابگیری در اقصی نقاط، با وسایل تقطیر، گل ها را هر روز صبح زود، قبل از باز شدن کامل غنچه، چیده و به همراه بخار آب در دیگ های مخبلف، تقطیر می نماید. اسانس حاصله که در قسمت فوقانی پارچه جمع آوری شده، تجمع می یابد را جدا و بعد از آبگیری در درون شیشه های در بسته، دور از نور نگهداری می کنند، اسانس را در ظروفی که اطراف آن به وسیله نمد پوشیده شده است هست، عرضه می نمایند، آب باقیمانده حاصل از عمل تقطیر را به عنوان «گلاب » به مصارف متفاوت می رساند. از هر ۳۰۰۰ کیلوگرم ، حدود یک کیلو اسانس به دست می آید.

اسانس رز یکی از عطرهای بسیار معروف است که به طور وسیع در عطر سازی و سایر فرآورده های آرایشی ( پودر دندان و انواع پمادها ) به عنوان خوشبو کننده به کار می رود. قسمت اعظم اسانس گل محمدی در گلاب، به عنوان تقویت کننده قلب و تهیه شربت مصرف می شود. کشورهای بالکان، فرانسه، ترکیه، مراکش، اسپانیا و کشور عزیزمان ایران تولید می شود.براورد قابل قبول مصرف میکرو گرم به ازاء هر کیلو وزن بدن جهت ستیرال ژرانیل استات، سیترونلول، لینالیل، استات بر حسب سیترال می باشد.

صنعت گلاب گیری: کشور عزیزمان ایران باستان، از دوران های بسیار گذشته، به صنعت گلاب گیری اشتهار داشته و این کشور مرکز مهم گل سرخ و گیاه های معطر به شمار می رفته هست. بیشترین کارگاه های تولید گلاب در میمند و فیروز آباد فارس بوده هست. حمله مغولان همراه با نابودی همه چیز، این صنعت را نیز دچار رکورد نمود، به طوریکه از آن تاریخ تا کنون این صنعت رواج قبلی خود را باز نیافته است.

هنر گلابگیری در قرن دهم میلادی به وسیله اعراب به اروپا بده شد و نخستین کشور اروپائی که این هنر را در خدمت گرفت، اسپانیا بود. عطر و گلاب گل سرخ کشور عزیزمان ایران به علت شرایط مناسب آب و هوائی، از مرغوبیت خاصی برخوردار هست. به جهت اینکه به مقدار کم تولید و زیاد در داخل کشور مصرف می شود. از شهرت جهانی برخوردار هست. اکثر کشورهای عربی حوضه خلیج فارس، انواع متفاوت عرقیات و گلاب را از کشور عزیزمان ایران تهیه می کنند. متأسفانه اکثر مراکز و کارگاه های گلابگیری کشور به صورت سنتی انجام می گیرد. کمتر تولید کننده ای با شیمی ترکیبات مواد تولید شده است آن آشنائی دارد.

آب مقطر ( گلاب ) گل سرخ: آب مقطر حاصل از تقطیر گل سرخ را گلاب می نامند. تفاوت گلاب کشور عزیزمان ایران با سایر کشورها در این است که گلاب کشور عزیزمان ایران در واقع از تقطیر گل های تازه محمدی با آب مقطر تهیه می شود، در صورتی که گلاب سایر کشورها، از طریق حل کردن اسانس گل محمدی در آب مقطر به دست می آورند.هنگامی که آب مقطر گل سرخ به طریقه مصنوعی تهیه شود. ژرانیول با درصد زیادی در آب حل شده، ولی استرها روی صافی باقی می مانند. به عبارت دیگر، یکی از مشخصات گل سرخ حضور هیدروکربنهای دارای ۱۵ تا ۲۲ اتم کربن است که نسبت ۹/۲۲ درصد در آن موجود هستند. این هیدروکربن ها ( استرها ) به مقدار زیاد در هنگام تهیه آب مقطر به روش مصنوعی به وسیله صافی گرفته شده است و به هدر می رود.

مزاج: مرکب القوی، در بعضی انواع آن سرد و خشک ذکر شده است ولی در کل این گیاه داراری مزاجی معتدل می باشد.

طرز تهیه روغن گل محمدی:

۱) گلبرگهای تازه + روغن کنجد یا روغن زیتون=> در آفتاب => به محض سفید شدن گلبرگها=> فشرده => تفاله را خارج=> + گلبرگ تازه => خروج تفاله ==——–==> تا هفت بار ۲) برگ گل تازه + روغن کنجد یا زیتون=> جوشیدن روی آتش ملایم ( = دهن ورد مطبوخ، روغن گل پخته)

خواص (بر اساس طرق استفاده): گلبرگ ها و غنچه تازه: مفرح،مقوی، مسهل، مسکن صفرا، رقیق کننده بلغم

• ضماد: نافع جهت ورم مقعد، برطرف جوش، التیام زخمها ( آبله)،خشک کردن زخم ها، برطرف خونریزی و رطوبات رحم، برطرف زگیل، ناراحتی های پوستی، رویانییدن گوشت تازه بر زخمهای عمیق، تحلیل ورم های گرم، شکستگی اعضاء

• مالیدن: برطرف سردرد گرم، چشم درد، گوش درد، تقویت دندان و لثه، ترمیم زخم های دهان،رفع بد بویی عرق، قطع عرق ( جزء داروهای گیرنده در درمان چشم درد و التهاب چشم)

• غرغره: مقوی دل و دماغ

• بخور: درمان نزله گرم،عفونت بینی، بواسیر(پولیپ) بینی

• عصاره گل خشک شده: قابض، برطرف خونریزی سینه، قطع اخلاط خونی، برطرف رطوبات معده، درمان یبوست، برطرف خفقان گرم، برطرف ضعف قلب، بند آوردن اسهال های گرم (جزء داروهای سرد مزاج جهت علاج سوءمزاج قلب و خفقان گرم قلب)

• ضماد: خشک کردن رطوبتها

• خوردن گل بن: قطع اخلاط خونی از سینه، قابض، بند آوردن اسهال

• خوردن زرود: بند آوردن خونریزی ازهرعضوی، قطع اسهال های سخت

خواص روغن: قابض، محلل، بازکننده مجاری، مسهل موضعی: برطرف سردرد، تقویت دماغ، برطرف بی خوابی، تسکین درد گوش، درد سر، درد دندان، رویانییدن گوشت بر زخم های عمیق، خشک کردن رطوبات و چرکها، سوختگی آتش، برطرف عرق

• خوردن: مسهل مواد لزج، بند آوردن اسهالهای صفراوی، مسکن التهاب معده، زخم روده، دل درد، دل پیچه

• تنقیه: درمان زخم روده ها، دل درد و دل پیچه

• خوردن: برطرف عوارض حادث از زکام، قطع خونریزی از سینه، خشونت صدا، ضد سرفه، خفقان گرم، درد معده و روده، دل پیچه سرد و گرم، درد کبد و طحال، علاج نزله سرد

• بوییدن: سردردهای گرم، دردچشم، + قرنفل=> سردردهای سرد، تقویت دماغ، حواس، ایجاد نشاط، تقویت دل، برطرف خماری، بی هوشی، خفقان

• گل قند (غنچه گل ساییده شده+ گلاب+ قند سفید ساییده شده+ گلیسیرین): قابض

• عسل وردی (غنچه گل ساییده شده است + عسل سفید+ الکل ): تنطور

• غرغره گل سرخ (عسل وردی +آب): قابض ضعیف

• سرکه گل سرخ: گل سرخ خشک نیم کوب + اسیداستیک + سرکه ==> 8 روز بخیسانند==> با فشار از پارچه بگذرانند ==> صاف

• شربت گل سرخ (غنچه گل + آب جوش + شکر سفید): مسهل

گلبرگ ها و غنچه تازه گل محمدی مفرح،مقوی، مسهل، مسکن صفرا، رقیق کننده بلغم می باشد

دمنوش غنچه گل محمدی

روش اول

چند عدد میوه گل محمدی را در یک قوری آب جوش ریخته و بیست دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و حاصل دمنوش را با مقداری عسل جرعه جرعه بنوشید.

روش دوم

۱۵ تا ۲۰ گرم گل محمدی خشک شده است را در یک لیتر آب جوش دم کرده و حاصل دمنوش را بعد از هر وعده غذا یک فنجان بنوشید.

روش سوم

یک قاشق غذاخوری پر از برگ های گلمحمدی و یک قاشق چایخوری چای سبز را در یک قوری چینی کوچک ریخته، آب جوش اضافه کنید. سپس صاف نمایید. فراموش نکنید جهت دم کشیدن ۵ تا ۱۰ دقیقه وقت کافی است.

جهت برطرف ترشحات سفید زن ها

گاهی زن ها دچار عارضه ای می شوند که ترشحات مایع سفید به مقدار زیاد از آن ها دفع می شود؛ جهت معالجه ی این عارضه زن ها باید پانزده تا سی گرم گل محمدی را در یک لیتر آب جوش دم کنند و روزی سه فنجان از آن را قبل از غذا مصرف کنند.

جهت تقویت معده

دم کرده ی گلبرگ ها گل محمدی به مقداری که در بالا شرح دادیم، جهت کسانی که معده ارزش ضعیف و همچنین کسانی که مزاجا ضعیف هستند و نمی توانند در برابر معالجات سخت و طولانی مقاومت کنند بافایده است و مصرف آن تجویز شده است است.

جهت درمان آنژین و گلو درد

کاسنی که مبتلا به این امراض هستند باید سی گرم گل محمدی را در یک لیتر آب (پنج دقیقه بجوشانند و پنج دقیقه دم کند و با آن قرقره کنند) اصلاح محسوسی در حالت بیماری خود احساس خواهند کرد.

شربت عسلی گل محمدی

برای معالجه ی آنژین شربت عسلی گل محمدی را توصیه کرده اند که روش تهیه آن چنین است یک چهارم لیتر آب را به جوش بیاورید هنگامی که به جوش آمد آن را روی آتش بردارید و صد گرم گل محمدی را در آن بریزید و ۲۴ ساعت بگذارید دم بکشد، بعد آن را صاف کنید و صد و پنجاه گرم عسل خالص طبیعی را به آن اضافه کنید و روی آتش ملایمی بگذارید و هم بزنید تا به شکل شربت سفتی قوام بیاید.

این شربت را باید در بطری ریخت و محفوظ نگه داشت و هر وقت عارضه ی آنژین پیش آمد کمی از آن را قرقره کرد.

گل قند

در قدیم، مدت وقت درازی کسانی را که مبتلا به سل ریوی شده است و از ریه ی آن ها خونریزی می شد معجونی می دادند از گل محمدی و شکر و گلاب ترکیب شده است و به نام گل قند معروف بود و اعتقاد داشتند که این معجون سل ریوی را معالجه می کند.

شربت عالی گل محمدی

به ترتیبی که در زیر شرح می دهیم می توانید شربتی عالی از گل محمدی تهیه کنید:

شصت و پنج گرم گل محمدی را در یک لیتر و نیم آب روی آتش بگذارید و به جوش بیاورید، هنگامی که جوش آمد آن را از روی آتش بردارید و در ظرف را ببندید و بگذارید دوازده ساعت بماند و دم بکشد، بعد آن را با قشار صاف کنید و بک کیول و نیم شکر را به آن اضافه کرده و روی آتش بگذارید به جوش بیاید و هنگامی که جوش آمد با کفگیر کف آن را بگیرید و با آّب لیمو و با پرتقال و یا نارنج آن را معطر سازید و مصرف کنید.

شربت گل محمدی در گذشته جهت درمان بیماریهای گوارشی و تنفسی استفاده می گردید و علاوه بر آن جهت برطرف گرمازدگی نیز موثر است.

موارد منع و احتیاط در مصرف

غنچه گل محمدی هیچ گونه منع مصرفی ندارد ولی از آن جایی گه ملینی ملایم است نباید در مصرف آن زیاده روی کرد.

توضیحات زیاد از غنچه گل محمدی

اسانس گل محمدی از پیچیده ترین فرآورده های معطر است که در آن حدود ۵۰۰ ترکیب وجود دارد و هنوز بسیاری از ترکیبات آن شناسایی نگردیده هست، به همین علت رعایت اصول برداشت و استخراج اسانس و گلاب در گل محمدی از اهمیت خاص ای برخوردار است آیا که در غیر اینصورت بسیاری از ترکیبات ظریف و ارزشمند آن در معرض تخریب قرار می گیرند.

امروزه در اکثر منابع علمی از گلها و اسانس گل محمدی به عنوان دارو یاد می شود و فواید درمانی آن مورد تأکید قرار می گیرد.

اسانس گل محمدی عمدتاً به عنوان نشاط آور، ضد افسردگی، ضد فشارهای عصبی و ضد تنیدگی (استرس) مصرف می گردد.

گل محمدی بین سال های ۱۲۵۴ و ۱۲۷۶ از کشور عزیزمان ایران به قاره اروپا راه یافت. محصول عمده این گل،گلاب، اسانس و گلبرگ خشکاست که از آن در صنایع دارویی، عطرسازی، فرآورده های بهداشتی، آرایشی و صنایع غذایی استفاده می شود.

● خواص:

▪️ گل محمدی، دردهای روماتیسمی را درمان می کند.

▪️ جهت بیماری های قلبی بافایده است.

▪️ جهت تقویت اعصاب به کار می رود.

▪️ ناراحتی گوارش از جمله معده درد را برطرف می کند.

● فواید گلاب:

▪️ خاصیت آرام بخش دارد.

▪️ افسردگی، خشم، وحشت و اندوه را برطرف می کند.

▪️ گردش ضعیف خون و ناراحتی های مربوط به قلب چون تپش قلب و فشار خون بالا را درمان می کند.

▪️ تقویت کننده کبد و کیسه صفراست.

▪️ ناراحتی تنفسی مانند، آسم سرفه و تب یونجه را برطرف می کند.

▪️ خاصیت مرطوب کننده و آب رسانی به پوست دارد. مویرگ های آسیب دیده، التهاب های پوستی، قرمزی پوست، اگزما و تبخال را درمان می کند.

▪️ شربت گلاب گرمازدگی را برطرف می کند.

گردآوری: بخش علمی بیتوته

واژه های کلیدی: مرطوب کننده | خوشبو کننده | درمان بیماری | درمان یبوست | تقویت معده | درمان چشم | گل محمدی | گلبرگه | ناراحتی | خونریزی | صورتی

آشنایی با گل محمدی