زندگینامه ابوسعید ابوالخیر

زندگینامه ابوسعید ابوالخیر

عبارات مهم : زندگینامه – زندگینامه

آشنایی با زندگینامه شیخ ابوسعید ابوالخیر

زندگینامه ابوسعید ابوالخیر

ابوسعید فضل الله بن احمد بن محمد بن ابراهیم (ابوسعید فضل الله بن ابوالخیر احمد) مشهور به ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ و مشهور اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری در اول محرم ۳۵۷ قمری در میهنه متولد گردید و در روز پنجشنبه (شب آدینه) ۴ شعبان ۴۴۰ قمری در زادگاهش دیده از دنیا فرو بست.

در کودکی قرائت قرآن را نزد ابو محمد عنازی فرا گرفت و سپس به توصیه پدر، نزد مفتی و ادیب مشهور عصر استاد ابوسعید عنازی به آموختن لغت و ادب پرداخت. در این احوال گه گاه بشر یاسین را می دید و دیدار او برایش جاذبه ای خاص داشت.

شیخ ابوسعید ابوالخیر از جمله مشاهیر، عرفا و محدثین بزرگ و مشهور اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری خراسان بزرگ است.

وی نخستین تعلیمات صوفیانه را در اوان کودکی و نوجوانی از بشر یاسین فرا گرفت و این که خود گفته است که «مسلمانی» را از بشر یاسین آموخته، حاکی از تأثیر پذیرفتن عمیق از سخنان و تعلیمات اوست. از زندگی نامه های ابوسعید چنین برمی آید که او تا بعد از ۱۷ سالگی در میهنه بوده و بعد از درگذشت بشر یاسین در ۳۸۰ق، به گورستان میهنه بر سر مزار وی می رفته است.

اولین بار در شعرهای اوست که کنایات و اشارات عارفانه به کار رفته، تشبیهاتی از علاقه زمینی و جسمانی در مورد علاقه الهی ذکر شده است و در این معنی از ساقی بزم و شمع شعله ور سخن رفته و سالک راه خدا را عاشق حیران و جویان، می گسار، مست و پروانه دور شمع نامیده که خود را به آتش علاقه می افکند. ابوسعید ابوالخیر در میان عارفان مقامی بسیار ممتاز و استثنایی دارد و نام او با عرفان و شعر آمیختگی عمیقی یافته است.

میهنه، زادگاه و محل دفن ابوسعید ابوالخیر، ناحیه ای بین سرخس و ابیورد، اکنون شهرکی در خاک ترکمنستان در ۱۳۰ کیلومتری جنوب شرقی علاقه آباد، برابر چهچهه در خاک کشور عزیزمان ایران هست. او سالها در مرو و سرخس فقه و حدیث آموخت تادر یک اتفاق مهم در زندگی اش درس را رها کرده و به جمع صوفیان پیوست و به وادی عرفان روی آورد.

زندگینامه ابوسعید ابوالخیر

شیخ ابوسعید بعد از اخذ طریقه تصوف در نزد شیخ ابوالفضل سرخسی و ابوالعباس آملی به دیار مهم خود (میهنه) بازگشت و هفت سال به ریاضت پرداخت و در سن ۴۰ سالگی به نیشابور رفت. در این سفرها بزرگان علمی و شرعی نیشابور با او به مخالفت برخاستند، ولی چندی نگذشت که مخالفت به موافقت بدل شد و مخالفان وی تسلیم شدند.

او تمام عمر خویش را در تربیت مریدانش سپری کرد. نوهٔ شیخ ابوسعید ابوالخیر، محمد منور، در سال ۵۹۹ کتابی به نام رازها التوحید دربارهٔ زندگی و احوالات شیخ نوشته هست. ابوسعید سرانجام در میهنه در شب آدینه ۴ شعبان سال ۴۴۰ قمری، درگذشت.

شیخ ابوسعید ابوالخیر از جمله مشاهیر، عرفا و محدثین بزرگ و مشهور اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری خراسان بزرگ است.

ابوسعید ابوالخیر در بخش مهمی از شعر پارسی صورت او در کنار مولوی و خیام قرار می گیرد، بی آنکه خود شعر چندانی سروده باشد. در تاریخ اندیشه های عرفانی در صدر متفکران این قلمرو پهناور در کنار حلاج، بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی به شمار می رود. همان کسانی که سهروردی آنها را ادامه دهندگان فلسفه باستان و استمرار حکمت خسروانی می خواند.

آثار ابوسعید ابوالخیر

کتاب هایی که براساس سخنان بوسعید تالیف شده است است عبارتند از:

زندگینامه ابوسعید ابوالخیر

– رازها توحید فی مقامات شیخ ابی سعید تالیف محمدبن منور

– رساله حالات و سخنان شیخ ابوسعید گردآورنده:ابوروح لطف الله نوه ابوسعید

– سخنان منظوم ابوسعید

به رغم اینکه وی در معارف صوفیه اثری مهمی تالیف نکرده است ولی از شواهد و قرائن برمی آید که در ذهن ابوسعید، یک دنیا بینی عرفانی، به صورت کل و منظم شکل یافته بود.

آرامگاه شیخ ابوسعید ابوالخیر

آرامگاه ابوسعید ابوالخیر

آرامگاه منسوب به ابوسعید ابوالخیر مقبره ای است که در روستای مهنه از توابع شهرستان مه ولات در حوالی شهرستان تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی را به ابوسعید ابوالخیر نسبت داده اند.

بنای این مقبره در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی تربت حیدریه و ۷ کیلومتری فیض آباد در روستایی به نام مهنه واقع شده است است که به اعتقاد بعضی مدفن شیخ ابوسعید ابی الخیر پیرمهنه است.

مولف رازها التوحید به صراحت محل دفن شیخ را میهنه خاوران ذکر کرده است که در حال حاضر این نقطه خارج از مرزهای کشور عزیزمان ایران واقع می باشد، ولی نظر به ارادتی که اشخاص بسیاری به شیخ ابوسعید داشته اند در این امر مباهات نموده و محل آرامگاه وی را در مهنه شهرستان مه ولات می دانند.

این بنا در روستای مهنه واقع شده است است و منسوب به آرامگاه شیخ ابوسعید ابوالخیر هست. این آرامگاه به شماره ۱۱۹۲۴ در تاریخ ۵ تیر ماه ۸۴ در ردیف آثار ملی کشور عزیزمان ایران به ثبت رسیده است.

جملات حکیمانه ابوسعید ابوالخیر

رباعیات ابوسعید ابوالخیر

خواهی که کسی شوی زهستی کم کن
ناخورده شراب وصل مستی کم کن
با زلف بتان دراز دستی کم کن
بت را چه گنه تو بت پرستی کم کن

“ابوسعید ابوالخیر”

یا رب بگشا گره ز کار من زار
رحمی که زعقل عاجزم در همه کار
جز در گه تو کی بودم در گاهی
محروم ازین درم مکن یا غفار

“ ابوسعید ابوالخیر”

غمناکم و از کوی تو با غم نروم
جز شاد و امیدوار و خرم نروم
از درگه همچو تو کریمی هرگز
نومید کسی نرفت و من هم نروم

“ابوسعید ابوالخیر”

زندگینامه ابوسعید ابوالخیر