چرا سهم صادرات محصولات متکی به فناوری، کمتر از یک درصد است؟ ، نقش صنایع «های تک» در حمایت از کالای ایرانی

استفاده از صنایعِ‌های تک در تولید ملی از مولفه‌های بسیار تعیین کننده در حمایت از کالای ایرانی و تحقق هر چه شایسته‌تر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به شمار می‌رود.

به واقع، صنایع های تک به حوزه ای اطلاق می شود که در آن نقش علم و فناوری هایِ روز، بسیار نافذ و تعیین کننده به شمار می رود و هر آنچه در این عرصه توفیقات بیشتری حاصل شود؛ طبیعتا فاصله با صنایع سنتی و قِرابت با صنایع بِروز زیاد خواهد شد.

یکی از شاخصه های اصلیِ صنایعِ های تک به این امر معطوف می شود که خروجی تولید در این فعالیت ها از دو مَنظر کَمیت و کیفیت به مراتب بالاتر از صنایع سنتی هست. سرعت تولید،کیفیتِ بالایِ محصولات، هزینه تمام شده است کمتر و مصرف انرژی پایین تر ( به نسبتِ میزان انرژی که در صنایع سنتی به کار گرفته می شود) از شاخص های قابل توجه در صنایع های تک به شمار می رود.

چرا سهم صادرات محصولات متکی به فناوری، کمتر از یک درصد است؟ ، نقش صنایع «های تک» در حمایت از کالای ایرانی

به واقع تکنولوژی و فناوری روز، حرف نخست را در صنایع های تک می زند و ارزش افزوده ای که با کار بر روی مواد اولیه جهت تولید و عرضه محصول لحاظ می شود، به مراتب فراتر از ارزش افزوده ای است که ما بِه ازای فعالیت صنایع سنتی به دست می آید.

برخی گمان می‌کنند صنایعِ های تک، تنها به محصولات و کالاهایی همچون کامپیوتر و اقلام الکترونیکی خلاصه می شود ولی در واقع ، دامنه صنایع های تک بسیار گسترده تر از این محصولات است و امروزه خروجی تولیدات این صنایع به حوزه هایی همچون صنایع داروسازی، غذایی، کشاورزی همچون تولید کودهای بیولوژیکی، حشره کش ها، صنایع اُپتیک و لیزر، صنایع هوا و فضا، فناوری های ماهواره ای، انرژی های نو همچون مبدل های خورشیدی و…تَسَری پیدا کرده است.

باوجود چنین گستردگی، متاسفانه بکارگیری صنایع های تک در کشور آنچنان که انتظار می رود، پیش نرفته هست. موضوعی که در صورت عزم جدی و همتی عالی تر می توان، بروز این صنعت را در بخش های متعدد تولیدیِ کشور تجربه کرد. آنچنان که امروزه شاهد هستیم در صنعت هسته ای، به میزان قابل توجهی در این حوزه پیشرفت داشته ایم و همین توانمندی دنیا را چنان به حیرت وا داشت که قدرتمند ترین کشورهای دنیا را جهت نشستن بر میز گفت و گو و مذاکره با کشور عزیزمان ایران مُجاب کرد.

قطعا هر آنچه در این حوزه (صنایع های تک) برنامه ریزی دقیق تری لحاظ شود شاهد توسعه تولید در کشور خواهیم بود و به تبع آن با کمی و کیفی تر شدن محصولات در سایه صنایعِ های تک،کالاهای ایرانی از حمایت فزاینده تر برخوردار خواهند شد و اساسا یکی از پیش نیازهای حمایت از کالای ایرانی به این امر خطیر معطوف می شود.

کشورهای دیگر | فناوری | صادرات | ایرانی | اقتصاد | محصولات | اقتصادی | ایران | انرژی

به واقع، صنایعِ های تک یا به تعبیری اقتصاد دانش بنیان، از مباحث خطیری است که در طول سالیان گذشته به کرات از سوی دلسوران نظام و کشور مورد تاکید قرار گرفته و به طور قطع در صورت غفلت و کم توجهی به این توصیه ها در آینده، بخش قابل توجهی از ارز کشور صرف خرید محصولات مورد نیاز از کشورهای خارجی خواهد شد و منطق حکم می کند جهت تسریع روند توسعه اقتصادی کشور، تامین نیاز داخلی و فراتر از آن صادرات محصولات دانش بنیان و حصول اهداف از پیش تعیین شده است در عرصه سیاست های اقتصاد مقاومتی، تلاش فزاینده تری در این عرصه لحاظ شود، در غیر اینصورت بی توجهی یا کم توجهی در این بخش، تبعات ناخوشایندی جهت اقتصاد کشور در پی خواهد داشت.

اقتصاد دانش بنیان تنها نیم درصد از اقتصاد کشور را پوشش می دهد

با نیم نگاهی به گزارشات منعکس شده است از سوی رسانه ها در ارتباط با صادرات محصولات متکی به فناوری های نو و های تک به اعداد و ارقام خیره کننده ای از رشد فزاینده صادرات در این محصولات از سوی کشورهای دیگر، پِی خواهیم برد.

برای مثال، سهم کل فناوری در حوزه صادراتی هند از ۴ درصد در سال ۱۹۹۸ به ۲۵ درصد در سال ۲۰۱۳ میلادی زیاد کردن پیدا کرده است.

درآمد کلی بخش های متکی به فناوری در کشوری همچون آلمان در سال ۲۰۱۳، ۸۰۰ میلیارد یورو بوده است و در کشوری همچون چین، درآمد شرکت های تولیدکننده بخش فناوری پیشرفته در سال ۲۰۱۳ میلادی بیش از ۱۱۶۰۴ میلیارد یُوان ، برآوُرد شده است و این در شرایطی است که در سال ۱۳۹۵، بهزاد سلطانی، مدیر صندوق نوآوری و شکوفایی اقتصاد دانش بنیان، در ارتباط با نقش اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد کشور اظهار کرد : اقتصاد دانش بنیان تنها نیم درصد از اقتصاد کشور را پوشش می دهد. ( با این آمار متاسفانه باید به این واقعیت تلخ اذعان کرد که در این عرصه بسیار ضعیف عمل کرده ایم و باید تکاپو و تلاش هر چه بیشتری در این بخش اِعمال شود ).

البته نباید این توصیه را فراموش کرد که در سالیان اخیر شرکت ها و مراکز دانش بنیانِ بسیاری تاسیس و راه اندازی شده است و اعتبارات و تسهیلات بسیاری نیز به این بخش ها اختصاص یافته است ولی انتظار می رود جهت تامین اهداف و خروجی مورد نظر، تلاش هر چه بیشتری لحاظ شود.

سهم اندک صادرات محصولات مبتنی بر های تک در ایران

آنچنان که گزارشات مراجع ذی ربط نشان می دهد، سهم محصولات های تک در بخش اقلام صادراتی کشور عزیزمان ایران محدود و ناچیز است و این عارضه ای است که با چشم انداز ترسیم شده است در حوزه تولید ملی و کالای ایرانی منافات دارد و فاصله بسیاری میان این دو احساس می شود.

چرا سهم صادرات محصولات متکی به فناوری، کمتر از یک درصد است؟ ، نقش صنایع «های تک» در حمایت از کالای ایرانی

چندی پیش، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش های مجلس اعلام کرد؛ سهم صادرات محصولاتِ های تک از کشور عزیزمان ایران در سالیان اخیر بسیار اندک و در بعضی سال ها کمتر از یک درصد بوده است.

بنابر گزارشات منعکس شده، روند این سهم در بعضی از بازه های زمانی همچون سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳ از یک و نیم درصد به زیر یک درصد بصورت نزولی با کم کردن مواجه بوده است.

صنایعِ های تک ، راهکار برون رفت از اقتصاد تک محصولی

صنایع های تک یا اقتصاد دانش بنیان را می توان به راهکاری جهت برون رفت از اقتصاد تک محصولی تشبیه کرد و هر آنچه در این بخش شاهد موفقیت های فزاینده تری باشیم، به همان میزان فاصله ما با اقتصاد نفتی زیاد خواهد شد.

چندی پیش، رضا پدیدار، نایب مدیر فدراسیون صنعت نفت کشور عزیزمان ایران در گفت و گو با رسانه ها در این خصوص اظهار کرد: جهت کم کردن وابستگی کشور به درآمدهای نفتی، باید به فعالیت هایی با ارزش افزوده هر چه زیاد در حوزه تولید مبادرت ورزید.

کشورهای دیگر | فناوری | صادرات | ایرانی | اقتصاد | محصولات | اقتصادی | ایران | انرژی

وی با اشاره به ذکر مثالی از صنعت پتروشیمی در این خصوص می گوید: جهت مثال می توان مواد اولیه مورد نیاز پتروشیمی ها که عمدتا مَیَعاناتِ گازی و سایر مشتقات هیدرو کربوری است را به کالای نهایی تبدیل کرد و چنین اقداماتی علاوه بر کم کردن وابستگی به نفت، قدرت اقتصادی ما را نیز دو چندان خواهد کرد.

در آخر نباید از نقش حائز اهمیت مراکز دانشگاهی در تربیت نیروهای انسانی کارآمد و خلاق که از توانمندی تبدیل کردن ایده ها به فناوری برخوردار باشند و عزم دانشجویان به عنوان بخشی از اقشار اجتماعی که در میان عموم مردم زیست و زندگی می‌کنند و برنامه ریزی هر چه دقیق تر دستگاه های ذی ربط جهت هموار کردن مسیر به منظور نقش آفرینی و بُروز استعدادهای هر چه زیاد عنصرهای علمی و تحصیلکرده کشور جهت حصول توفیقات هر چه زیاد در این زمینه،(صنایع های تک و اقتصاد دانش بنیان) به سادگی گذشت.

گزارش : ناصر رمضانی

انتهای پیام/

چرا سهم صادرات محصولات متکی به فناوری، کمتر از یک درصد است؟ ، نقش صنایع «های تک» در حمایت از کالای ایرانی

واژه های کلیدی: کشورهای دیگر | فناوری | صادرات | ایرانی | اقتصاد | محصولات | اقتصادی | ایران | انرژی