ضرورت های طراحی مدل تازه ارزی کشور ، نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم

به گزارش گروه اقتصادی گروه تحریریه سایت جوان به نقل از بانک مرکزی، ولی الله سیف در نشست هم اندیشی مدیران ارشد دولت تدبیر و امید ضمن اشاره به دستاوردهای اقتصادی دولت یازدهم و در امتداد آن دولت دوازدهم، گفت: در زمینه ثبات و آرامش در بازارها و تحقق تورم تک رقمی بعد از ۲۶ سال که دو سال متوالی هم ادامه داشته، دستاورد ارزشمندی داشتیم و آینده نگری ها حاکی از آن است که تورم تک رقمی در سال ۱۳۹۷ هم ادامه پیدا کند.

سیف، یکی از پیش نیازها جهت شروع حرکت و تحقق رشد اقتصادی را آرامش و آینده نگری پذیری اقتصاد بیان کرد و افزود: در طول پنج سال گذشته، این روند حاکم بوده و علاوه بر آرامش در بازارها دستاوردهای مثبتی درخصوص خروج از رکود داشتیم؛ در سال ۱۳۹۵، رشد ۱۲.۵ درصدی که بالاترین رقم رشد کشورها در دنیا بود، محقق شد. در سال ۱۳۹۶ هم، دستیابی به رشد اقتصادی بالای ۴ درصد قطعی است و امیدواریم بعد از محاسبات نهایی، این رقم در محدوده ۵ درصد باشد.

ضرورت های طراحی مدل تازه ارزی کشور ، نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم

رییس شورای پول و اعتبار در تبیین زمینه های تحقق دستاوردهای مثبت، تصریح کرد: همه عوامل اقتصادی در این خصوص فعال بودند و نظام بانکی به عنوان یکی از عوامل اصلی، تلاش کرده علی رغم محدودیت ها و تنگنای تسهیلاتی در زمینه کمک به تحرک واحدها و بنگاه های تولیدی و اقتصادی نقش ایفا کند. بدین ترتیب در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ نظام بانکی توانست تسهیلاتی را به صورت نشانه مند در اختیار بنگاه های کوچک و میانگین قرار دهد تا بیشترین تاثیر را در تحقق رشد اقتصادی داشته باشد.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۶ توانستیم به بازار پولی مصون از فعالیت های آسیب زشت موسسات غیرمجاز دست پیدا کنیم، افزود: فعالیت نهادهای غیرمجاز، هزینه هایی ایجاد کرد و اگر جلوگیری از فعالیت این نهادها چند سال سریعتر اتفاق می افتاد بسیار راحت تر و کم هزینه تر بود. به همین ترتیتب اگر چند سال دیرتر این اتفاق می افتاد هزینه های سنگین تری را تحمیل می کرد.

سیف خاطرنشان کرد: دستیابی به این هدف، با محوریت بانک مرکزی و همکاری دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی حاصل شد و در حال حاضر اقتصاد ما از فعالیت های مخرب که می توانست شالوده اقتصاد کشور را متلاطم کند، مصون است.

رییس کل بانک مرکزی ضمن ابراز تاسف از اوضاع مالباختگانی که در این موسسات سپرده گذاری کرده بودند، تاکید کرد: تلاش کردیم تا جایی که امکان دارد مسئله سپرده گذاران نهادهای غیرمجاز برطرف و بخشی از خسارت هایی که دیده بودند تامین شود؛ همچنین درخصوص یک یا دو درصد از سپرده گذارانی که مبالغ کلانی را در تعاونی های غیرمجاز سپرده گذاری کرده بودند، امید است با ترتیبات در نظر گرفته شده است و نیز با شناسایی اموال تازه این تعاونی ها، بتوان از این اموال جهت تصفیه و بازپرداخت سهم بیشتری از سپرده گذاران استفاده شود.

سیف با بیان اینکه در حال حاضر نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم، گفت: مدل تازه ارزی، عالی ترین تصمیم ممکن در برهه کنونی است.

وی با بیان اینکه دولت و تمام قوا باید جهت اصلاح شرایط نظام بانکی تلاش کنند، عنوان کرد: همواره باید شرایط بانک ها و موسسات اعتباری و چالش های پیش روی آنها را به منظور اصلاح عملکردشان مدنظر قرار داد تا بدین گونه، نظام بانکی از مسایلی که با آن مواجه هست، رها شود. البته ذکر این توصیه مهم است که طی چهار سال اخیر کارها مثبتی جهت ارتقای نظام بانکی انجام شده است و نگرانی های کوتاه مدت برطرف شده است است ولی جهت داشتن نظام بانکی کارا نیاز است بانک ها به استانداردهای روز بانکداری بین المللی تجهیز شوند و نیز زیاد کردن پایه سرمایه آنها نیز مدنظر قرار گیرد.

وظیفه مهم بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات هیجانی کوتاه مدت در بازار ارز است

سیف با تاکید بر اینکه در شرایط عادی، قیمت ارز تابع عرضه و تقاضاست ولی در حالت تعادل عرضه و تقاضا ممکن است به علت هیجانات و التهاباتی که بر اطمینان و انتظارات اثر می¬گذارد شاهد نوسانات در قیمت باشیم، گفت: با وجود ثباتی که طی سال های اخیر بر بازار ارز حاکم شده است بود، این بازار در نیمه دوم سال ۹۶، دچار التهاباتی شد. باید به این توصیه توجه داشت که قیمت ارز تابعی است از واقعیت های اقتصادی و تعادل بین عرضه و تقاضاست. در این بین به مانند دیگر مدل های جهانی، وظیفه مهم بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات هیجانی کوتاه مدت هست، چراکه نوسانات رخ داده در بازار، سیاست های ارزی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر نمی توانم بعضی از دلایل بروز التهابات در بازار ارز را بیان کنم و امیدوارم در آینده بتوانم این موارد را به تفصیل بیان کنم، آنچه مسلم است نباید اجازه دهیم دشمن های از اطلاعات ما سود و بهره برند و بهتر است به طور جامع در آینده به آن پرداخته شود. در شرایطی که تعادل میان عرضه و تقاضا بر بازار حاکم هست، فضاسازی و التهاب آفرینی می تواند، موجب بروز شوک و عدم تعادل هایی شود. به بیان بهتر این التهابات با کارها دشمن های خارجی شروع می شود و سفته بازان با کارها خود در داخل به آن دامن می زنند.

رییس کل بانک مرکزی درخصوص چرایی بروز ناآرامی ها و تلاطمات در بازار ارز عنوان کرد: عدم نظارت و مواظبت در بازگشت ارز حاصل از صادرات به تناوب اقتصادی کشور که در خوشبینانه ترین شرایط، صرف واردات کالاهای قاچاق می شد. در ظاهر بانک مرکزی ارزی را تخصیص نمی داد، ولی همه ارز حاصل از صادرات غیر نفتی کشور به بازار عرضه می شد، که این مدل می توانست جهت کشور مخرب نیز باشد. همان طور که رییس جمهوری نیز اشاره کردند تصمیمات اخیر در حوزه سیاست های ارزی، عالی ترین انتخابی است که در شرایط فعلی می توانست اتخاذ شود.

سیف در ادامه تشریح دلایل نابسامانی بازار ارز تصریح کرد: از دیگر دلایل نابسامانی، وجود استثنائات جهت واردات کالاهای خارج از کانال های رسمی و خارج از چارچوب های سیاست تجاری کشور مانند مناطق آزاد، مناطق خاص اقتصادی، کوله بری، ته لنجی و کالای همراه مسافر هست. حجم تقاضا جهت تامین ارز موردنیاز از طریق این کانال ها در بازار بسیار بالا بود و باعث از بین رفتن کنترل ها بر بازار ارز و ناکارامدی ابزارها می شد. عنوان مصون سازی دارایی ها از طریق تبدیل به ارز و خروج ارز از کشور نیز با توجه به اوضاع موجود در بازار ارز و از طریق تحرکات دشمن های خارجی از دیگر عوامل بروز نابسامانی در بازر ارز بود. همچنین عدم تعادل بودجه ای که دولت در نتیجه آن سلطه مالی ایجاد می کند و باعث زیاد کردن حجم نقدینگی می شود، نهایتا باعث بروز تورم و زیاد کردن تقاضای ارز خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص محدودیت های موجود در استفاده از ابزارهای پرداخت بین المللی عنوان کرد: به علت شرایط تحریم و عدم همکاری بانک های بزرگ بین المللی جهت تسویه معاملات تجاری و در نتیجه نقل و انتقال منابع در سطوح بین المللی، با دشواری هایی روبرو هستیم و این امر نیاز به نقدینگی و تسویه حساب از طریق قدیمی ترین شیوه های پرداخت که همان استفاده از اسکناس است را به صورت اضطراری ایجاب می کند. استفاده از اسکناس در حجم زیاد در معاملات دنیا روشی از‌بین‌برده‌شده است ولی به علت محدودیت های موجود ما ناگزیر به استفاده از این روش هستیم.

ضرورت های طراحی مدل تازه ارزی کشور ، نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم

سیف در ادامه تشریح التهابات بازار ارز افزود: به علت کیفیت پایین تولیدات داخلی و اقبال کم هموطنان به استفاده از تولیدات داخلی در مقایسه با تولیدات مشابه خارجی که نتوانسته است تقاضا جهت تولیدات خارجی را کم کردن دهد و از سویی در بخش گردشگری نیز مقاصد خارج از کشور به لحاظ قیمت تمام شده است جالب تر از مقاصد گردشگری داخلی هست، ما شاهد زیاد کردن روزافزون تقاضا جهت ارز نقد در این بخش ها بوده ایم. همچنین فضاسازی ها و التهاب آفرینی های دشمن های کشور و دستمایه قرار دادن آن به وسیله سفته بازان و دلالان جهت کسب سود زیاد باعث شدت یافتن التهابات بازر ارز شده است بود.

ضرورت‌های طراحی مدل تازه ارزی کشور

سیف، مدل جدیدی که با انسجام و هماهنگی تیم اقتصادی دولت اتخاذ شده است است را عالی ترین تصمیم ممکن در برهه کنونی خواند و گفت: بانک مرکزی نیز تمام تلاش خود را جهت اصلاح اجرا و عملیاتی سازی آن به عالی ترین نحو به کار بسته است.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص ضرورت اتخاذ این تصمیم گفت: این تصمیم در درجه اول جهت بازگرداندن آرامش به بازار ارز کشور صورت گرفته هست. همچنین تامین نیازهای واقعی کشور در بخش کالایی و خدماتی از طریق براق و مطمئن، فراهم آوردن شرایط پایدار در جامعه جهت انجام و گسترش فعالیت های اقتصادی، مصون سازی کشور در برابر تهدیدات خارجی، ساماندهی و براق سازی تجارت خارجی کشور، روند فزاینده انتقال سریع منابع ارزی کشور که سرمایه ملی کشور به شمار می رود، از مهمترین دلایل اتخاذ این تصمیم است.

وی شاخصه های مدل تازه نظام ارزی کشور را چنین برشمرد: نظام قیمت ارز کشور ما، نظام شناور مدیریت شده است است و به طور قطع این نرخ، نرخی ثابت نیست و متناسب با روند متغیرهای اقتصادی عوض کردن خواهد کرد. هدایت واردات کالاها و خدمات به کانال های رسمی، اطمینان از بازگشت ارز حاصل از صادرات به تناوب اقتصادی کشور، اطمینان از تخصیص منابع ارزی کشور متناسب با اولویت نیازهای واقعی کشور و جلوگیری از خروج منابع ارزی از طریق قاچاق و خروج سرمایه، عدم زیاد کردن قیمت کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی از طریق تامین تفاوت ریالی قیمت ارز مربوطه به وسیله دولت، از بین بردن و تعدیل استثنائات در واردات و صادرات، شفافیت کامل در عرضه و تقاضای بازار ارز با برخورداری از داده های به روز و دقیق و نهایتا راه اندازی سامانه نیما از شاخصه های مدل تازه نظام ارزی کشور است.

سیف با بیان اینکه در حال حاضر نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم، گفت: مدل تازه ارزی، عالی ترین تصمیم ممکن در برهه کنونی است.

سیف افزود: سامانه نیما یک نظام یکپارچه معاملات ارزی با توانایی تنظیم شوندگی و سیاست گذاری هست. در نیما تمامی منابع و مصارف ارزی کشور در یک محل جمع می شود و براساس ترجیحات متقاضی و اولویت های سیاست گذار، عرضه و تقاضای ارز با هم تلاقی می کنند.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ساختار نیما بر اساس چهار بازیگر عمده شکل گرفته است: واردکنندگان کالا و خدمات به عنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات به عنوان عرضه کننده ارز، واسطه گران مشمول بر بانک ها و صرافی ها که منابع را از سمت عرضه کنندگان به متقاضیان هدایت می کنند و نهایتا سیاست گذار ارزی که بر اساس آینده نگری منابع و مصارف، نرخ، ‌ دامنه آزادی قیمت ها، اولویت ها و سقف مصارف را از طریق سامانه تحت کنترل قرار می دهد. نیما یک ابزار اطلاعاتی جهت رصد لحظه ای بازار ارز است که امکان سیاست گذاری فوری و مداخلات موثر را جهت حاکمیت فراهم می کند.

سیف گفت: نیما سه شاخصه دارد داده ها و اطلاعات کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می کند، فرایند تامین منابع و تخصیص مصارف ارزی را در یک ساختار یکپارچه شکل می دهد و عملیاتی می کند و با فرایند تجارت خارجی کشور از ثبت سفارش تا ترخیص کالا به صورت ارگانیک پیوند خورده است.

به گفته سیف، نیما علاوه بر پوشش نیازمندی های کلان مربوط به نیازهای تجاری، توانایی پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارز مسافرتی، درمانی و دارویی را هم دارد.

ضرورت های طراحی مدل تازه ارزی کشور ، نمی توانم بعضی از پرسشها را مطرح کنم

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: با عملیاتی شدن نظام یکپارچه معاملات ارزی، رویکرد واکنشی سیاست گذار به رویکرد کنشی تبدیل می شود؛ به گونه ای که پیش از بروز اعوجاجات و بحران در بازارهای ارزی با کنترل تقاضای موثر و هدایت بهینه منابع، نوسانات هیجانی، مقطعی و حتی سیستماتیک در آن قابل کنترل هست. نیما سامانه ای است که با سامانه جامع تجارت وزارت صنعت، معدن و تجارت، پنجره واحد تجاری فرا مرزی و پرتال ارزی در یک پل به هم پیوسته ارتباط دارد.

وی ادامه داد: نقش صرافی ها و بانک ها در نیما به عنوان واسطه بین منابع و مصارف ارزی مطرح است به این صورت که آنها وظیفه انتقال منابع در حسابهای خارج از کشور به مصارف تعیین شده است به وسیله واردکنندگان را بر عهده دارند. نقش شبکه صرافی ها در سامانه مکمل نقشی است که بانک ها ایفا می کنند و این یک امر اساسی و مهم است.

سیف افزود: بر اساس نیازهای اعلام شده است واردکنندگان، امکان تخصیص، اولویت بندی یا عدم تخصیص ارز به آنها به وسیله سیاستگذار وجود دارد. به عبارت دیگر نیما ابزاری را جهت بانک مرکزی و حاکمیت فراهم می کند که با آینده نگری قبل از وقوع نیازمندی ها و منابع ارزی و با توجه به سیاست های کلان کشور، کنترل مصارف ارزی کشور را به صورت سیستماتیک در دست داشته باشد و نهایتا گارانتی اجرایی نیما در آن است که هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد و تایید بانک مرکزی در خصوص جنبه های ارزی آن قابل انجام نیست.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: امیداوارم با انسجام و اتفاق نظر و حمایت هایی که در قوه مجریه و سایر قوا از تصمیم اخیر دولت وجود دارد، این طرح منجر به یک آرامش واقعی در اقتصاد کشور شده است و فعالان اقتصادی بتوانند برنامه ریزی های خود را انجام دهند و موجب دستاوردهای بزرگ در سال ۱۳۹۷ شود.

انتهای پیام/

واژه های کلیدی: بانک مرکزی | استفاده | واردات | اقتصادی | منابع | مرکزی | سیاست | خارجی | تعادل | بازار