هزینه بالایی که به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود ، تأملی بر تکثر افسار گسیخته شعب بانکی در ایران

بر اساس آمار منعکس شده است از سوی بانک مرکزی، در حال حاضر بیش از ۲۳ هزار شعبه بانکی در کشور فعال است و از حیث شاخص‌های جهانی کشور عزیزمان ایران از منظر تعداد بانک‌ها رتبه ۲۵ را داراست، عدد و رقمی که گویای تعداد بالای بانک ها در کشور عزیزمان ایران است.

به گزارش خبرنگار بورس،بانک و بیمه گروه اقتصادی گروه تحریریه سایت جوان، تعداد بالای بانک‌ها در کشور از نمونه موضوعاتی است که بعضا مورد انتقاد بعضی کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی قرار می‌گیرد، موضوعی که با یک بررسی میدانی راحت در خیابان‌ها و معابر عمومی شهرها قابل اثبات است.

آنچنان که اخبار منعکس شده است در بعضی رسانه ها (به نقل از آمار منتشره از سوی بانک مرکزی) نشان می‌دهد،در حال حاضر بیش از ۲۳ هزار شعبه بانکی در قالب قریب به ۴۰ بانک در کشور عزیزمان ایران مشغول به فعالیت هستند، از حیث شاخص های جهانی نیز، رتبه کشور عزیزمان ایران در این خصوص(تعدد و تکثر بانک ها) ۲۵ برآورد شده است است.

هزینه بالایی که به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود ، تأملی بر تکثر افسار گسیخته شعب بانکی در ایران

با یک ضرب و تقسیم ساده،می توان سرانه و نسبت هر سه هزار و ۴۰۰ نفر ایرانی، یک بانک را برآورد کرد.

به واقع آمار مذکور، از تعداد بانک های فعالِ در کشورهای همسایه و تجارت محوری همچون امارات نیز بالاتر هست، بانک جهانی با بررسی آمار شعب بانک ها در ۱۷۸ کشور جهان،عدد و رقم تامل برانگیزی را در خصوص اوضاع کَمی بانک ها در ایران، ارائه می‌کند، با مبنی قرار دادن این بررسی آماری می توان گفت به ازای هر۱۰۰ هزار نفر،۲۹ شعبه بانکی در کشور عزیزمان ایران فعال هست، که این رقم دو برابر کشور آلمان و اتریش است که به هر ترتیب از حیث درآمدی و اقتصادی شرایط بسیار متفاوت تری را به نسبت کشور عزیزمان ایران تجربه می‌کنند.

بانک ها به جای صرف پول جهت تاسیس شُعَب مُجَلَل، آن را به سمت تولید هدایت کنند

تعدد و تکثر بالای بانک ها،باعث شد،چندی پیش،رئیس جمهور نیز لب به انتقاد و گِلایه بگشاید.

حجت الاسلام حسن روحانی،در پنجاه و چهارمین مجمع سالیانه بانک مرکزی که با حضور جمعی از مدیران بانک های فعال در کشور برگزار شد در این خصوص، بیان کرد: “بانک مرکزی باید نسبت به شعبات و تعداد بانک ها تجدید نظر و نظارت داشته باشد،مگر ما چند بانک می خواهیم؟ هر چند صد هزار نفر چند بانک می خواهند ؟ یک میلیارد دلار چند بانک و چند شعبه می خواهد ؟ بنابراین باید یک حساب و کتاب و چارچوبی جهت تعداد شعبات و بانک ها باشد”.

بانک مرکزی | ساختمان | ایرانی | اندازی | اقتصادی | مرکزی | ایران | ایرانی | انتقاد

رئیس جمهور با اشاره به رشد و زیاد کردن تعداد بانک ها در یک دهه اخیر می‌گوید: بانک ها به جای آنکه پول ها را صرف تأسیس شعبه‌های مجلل کنند، پول آن را در تولید بیاورند و بانک‌های دولتی هم سرمایه های خود را در اختیار کارآفرینان مُوَلِد قرار دهند.

انتقاد از تعداد بانک‌ها صرفا به بیانات مدیر جمهور و یا کارشناسان خلاصه نشده، در این خصوص حتی، دادستان کل کشور (حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه ای) نیز لب به انتقاد گشود.

وی چندی پیش،در نشستی که مدتی پیش در اتاق بازرگانی برگزار شده است بود، بیلن کرد: “ما چه تعداد بانک در کشور نیاز داریم؟ در بعضی خیابان‌های پایتخت کشور عزیزمان ایران بیش از ۱۰ شعبه بانک وجود دارد،آیا این عنوان مورد نیاز است؟ مسلما این تعداد شعبه بانک مورد نیاز نیست، چندین شرکت تعاونی اعتباری در کشور داریم که علی رغم اساسنامه خود فعالیت می‌کنند.

محمد سلیمانی، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز اعتقاد است تعداد شعب بانکی در کشور عزیزمان ایران فراتر از حد معمول است و حتی در این خصوص به کنایه می گوید، احتمالا از این بابت رتبه جهانی خوبی داشته باشیم!

وی اعتقاد است،کثرت شعبات بانک ها در مناطق شمالیِ شهر(و محدوده های مرفه نشین)بالا است و در نقطه برابر در مناطق مستضعف نشین،حضور بانک ها ضعیف است.

وزیر سابق ارتباطات در ادامه می‌افزاید: تعداد و سرانه شعب بانکی بر حَسَب تعداد جمعیت کشور، از تمامی کشورهای اروپایی و حتی شرقی زیاد است.

هزینه بالایی که به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود ، تأملی بر تکثر افسار گسیخته شعب بانکی در ایران

مهدی پازوکی،کارشناس حوزه اقتصادی نیز از نقادان زیاد کردن تعداد شعب بانکی محسوب می‌شود و به زعم وی عدم وجود انضباط مالی از مهم ترین علل، این تَزایُد و اِزدیاد به شمار می‌رود.

وی می‌گوید: بعضی نارسایی‌ها و پرسشها همچون پولشویی و تحت الشعاع قرارگرفتن مناسبات بانک های غربی با بانک های ایرانی و افت و تنزل آن، یکی از تبعات رشد و تکثر تعداد شعب بانکی در کشور به شمار می‌رود.

عدم وجود توازن و توزیع عادلانه در راه اندازی بانک‌ها

با وجود نقدهایی که در خصوص رشد و افزایش تعداد شعب بانکی در کشور ایراد می‌شود، لذا همچنان شاهد هستیم در بعضی مناطق و محدوده های جغرافیایی همچون بعضی شهرهای اقماری و حوزه های روستایی،تعدد و تکثر بانک ها جهت ارائه خدمات به عموم مردم،کافی نیست و این عنوان نشان دهنده عدم لحاظ کردن توزیع متوازن و عادلانه در راه اندازی و جانمایی بانک‌ها است.

عبارات مهم : بانک مرکزی – ساختمان
از یکسو به تعبیر دادستان کل کشور شاهد وجودِ چندین بانک در یک خیابان هستیم و از سوی دیگر این واقعیت تلخ را شاهد هستیم که در بعضی مناطق تعداد شعب بانکی به هیچ عنوان کافی نیست و مردم جهت دریافت خدمات مجبور هستند مسافتی را طی کنند و با رساندن خود به فلان شعبه بانکی در دل شهر از خدمات آن بهره مند شوند.

نمونه بارز این امر را می توان در بعضی از مناطق شهرستان های غرب استان پایتخت کشور عزیزمان ایران مشاهده کرد که البته تلاش‌هایی جهت راه اندازی و استقرار شعب بانکی در این خصوص در دستورکار قرار گرفته که بعضی از آنها منتج به نتیجه شده است و بعضی دیگر به استقرار صرفا یک دستگاه عابر بانک منتهی شده است و بعضی دیگر نیز همچنان به نتیجه مورد نیاز نرسیده است.

بانک مرکزی | ساختمان | ایرانی | اندازی | اقتصادی | مرکزی | ایران | ایرانی | انتقاد

به نظر می رسد، به موازات ضرورت و لزوم تجدید نظر در راه اندازی تعداد شعب بانکی و کنترل آن (که البته از سوی بانک مرکزی تدابیری در این خصوص اتخاذ شده است ولی ظاهرا روند اجرایی آن بسیار کند می باشد،زیرا همچنان شاهد طیف متعددی از بانک های فعال و تجمع و تکثر فراتر از حد معمول آن می باشیم)می باید نسبت به توزیع متوازن و عادلانة شعب بانکی نیز توجه شود که قطعا با تحقق چنین امری شاهد روند هر چه مطلوب تری از ارائه خدمات از سوی بانک ها و دریافت آن از سوی مردم خواهیم بود.

از افزاش هزینه ها تا سخت تر شدن روند نظارت بر شعب بانکی

بدون تردید راه اندازی و شروع به کار هر شعبه بانکی، مستلزم تأمین هزینه‌های خاص به خود است از حقوق نیروی انسانی تا هزینه مورد نیاز انرژی که در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و فراتر از آن ساختمان هایی که عموما اماکنی نسبتا مجلل هستند که یقینا تامین و برپایی آن منوط به صرف هزینه‌های سنگین بسیاری است و مجموعه این هزینه ها با یک برآوُردِ کلی، آنچنان سنگین می‌شود که ضرورت تجدید نظر جدی،عملیاتی و البته فوری را اجتناب ناپذیر می‌سازد.

از سوی دیگر نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که تمامی شعب بانکی، از حیث امنیتی،نظارتی با پیچیدگی‌های خاص به خود همراه است و هر آنچه بر تعدد و تکثر تعداد شعب بانکی افزوده شود به تبع بر لایه‌های این پیچیدگی و دشواری‌های آن افزوده خواهد شد.

با این اوصاف، انتظار می‌رود روند اجرایی تعدیل شعب بانکی با جدیت تمام در دستور کار قرار گیرد و جمع آوری و اتمام فعالیت یک شعب بانکی صرفا به میزان موفقیت آن در درآمدزایی و یا موفقیت در عرصه های مالی منحصر و خلاصه نشود.

هزینه بالایی که به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود ، تأملی بر تکثر افسار گسیخته شعب بانکی در ایران

چه باید کرد؟

یکی از مولفه های اساسی جهت برون رفت از این وضعیت،به بانکداری الکترونیکی معطوف می شود، بانکداری که می‌توان آن را به بانکداری نوین تشبیه و توصیف کرد که در تمامی دنیا،سالهاست اجرای آن مد نظر قرار گرفته و به نوعی نشستن یک کارمند بانک پشت باجه و شمارش پول مطرود و از‌بین‌برده‌شده شده است است و در بسیاری از جوامع توسعه یافته،راه اندازی بانک جز جهت امور تجاری بزرگ از توجیه منطقی چندانی برخوردار نیست.

البته در طول سالیان اخیر گام هایی سازنده در جهت توسعه بانکداری الکترونیکی برداشته شده، ولی همچنان نمی‌توان این واقعیت را نادیده انگاشت که نگاه بانکداری از زمینه‌های سنتی خود فاصله نگرفته است و تا زمانی که شاهد مسابقه بانک‌ها جهت خرید ساختمان‌های لوکس و راه اندازی شعب بانکی در اقصی نقاط شهرها هستیم، نمی‌توان مدعی بانکداری نوین بود، طرح این عنوان به این معنا نیست که گرایش بانک ها به خرید و استقرار خود در ساختمان های متروک و مستهلک شاخص بانکداری نوین است بلکه می‌باید بانک ها ضمن امتناع از خرید ساختمان ها و ابنیه غیر مهم با فروش املاک و مستغلات خود و هدایت آن در بخش های مولد،علاوه بر چابک‌تر کردن خود، به توسعه اقتصادی کشور ،کمک و یاری هر چه بیشتری کنند.

انتهای پیام/

واژه های کلیدی: بانک مرکزی | ساختمان | ایرانی | اندازی | اقتصادی | مرکزی | ایران | ایرانی | انتقاد