تأملی بر رویکرد ترکیه جهت رسیدن به توسعه اقتصادی و صنعتی

وضعیت ترکیه از حیث اقتصادی در دهه‌های نه چندان دور به شدت بحرانی بود، ولی به تدریج با برنامه‌ریزی دقیق و هوشمندانه این کشور، شرایط اقتصادی و صنعتی ترکیه به سمت توسعه و بهبودی سوق پیدا کرد.

به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی گروه تحریریه سایت جوان، با نیم نگاهی به اقتصاد ترکیه در دوران نه چندان دور گذشته این واقعیت مُسَجَل خواهد شد که این کشور در شرایط بسیار نامساعد و نامطلوبی قرار داشت.

عبارات مهم : توسعه صادرات – گردشگری
عمده درآمد اقتصادی ترک ها در آن مقطع به کشاورزی و گردشگری معطوف می شد،به واقع هنگامی که سخن از گردشگری در این سرزمین به میان می‌آید، به هیچ عنوان منظور نظر،گردشگری پویا و با طراوت نیست، بلکه گردشگری ترکیه در حدود چهل سال پیش، صرفا به ابنیه تاریخی به جای مانده از دوران امپراتوری روم و بعضی کاخ های عثمانی خلاصه می شد، ولی به تدریج هرآنچه گذشت اوضاع این کشور متفاوت شد.

تا سی سال پیش،کارگران ترکیه عمدتا تلاش می‌کردند با مهاجرت از این کشور در جوامع توسعه یافته غربی مشغول به کار و فعالیت شوند و ارزی که در سایه کار و تلاش آنها به دست آمده بود به ترکیه فرستاده می‌شد و سر جمع همین مبالغ، درآمد قابل توجهی جهت دولت ترکیه و خانواده هایی که فرزندان و سرپرستان آنها جهت کار به کشورهای اروپایی عزیمت کرده بودند، به شمار می‌رفت.
هر آنچه گذشت، به واسطه کار و تلاش نیروی انسانی و کارگران ترک در جوامع اروپایی و بخصوص آلمان، بَر تَجارُب آنها افزود و به نوعی این حضور به فرصتی جهت آموزش نیروهای ترک و تبدیل آنها به نیروهایی فنی و تخصصی مبدل شد.

تشویق نیروهای ترک جهت بازگشت به موطن مهم خود

آنچنان که مطالعات انجام شده است نشان می دهد، تورگوت اوزال، هشتمین مدیر جمهور ترکیه به شمار می رفت، با به قدرت رسیدن وی، تدابیری خاص در این کشور در جهت شخصی سازی اتخاذ شد.

وی از صورت هایی بود که طرح توسعه ملی را در این کشور با جدیت پیگیری کرد و جهت بازگرداند کارگرانی که در خارج از ترکیه مشغول به فعالیت بودند، بسته های تشویقی مورد نیاز را تعریف کرد.

به واقع نشانه وی بازگرداند کارگرانی بود که در جوامع صنعتی اروپایی به عنوان تکنسین هایی خبره و توانمند رشد پیدا کرده بودند و البته دولت ترکیه نیز در حد توان و بضاعت خود امکانات مورد نیاز را در اختیار آنها قرار داد و حتی به عنوان مُشَوِق، هر فردی که به ترکیه می آمد و با خود ماشین آلات صنعتی می آورد ، دو برابرِ ارزشِ آن وام، تسهیلات دریافت می‌کرد.

اگرچه این تجهیزات لزوما نو و دست اول نبود، ولی همین اَدَوات کارکرده و دست دوم جهت ترکیه ای که عمده اقتصاد آن به زراعت سنتی و گردشگری نه چندان توسعه یافته معطوف می شد، غنیمتی بود که می توانست در آن دورانِ خاص،کمک حال اقتصاد این کشور به شمار رود.

به تدریج با ورود این ادوات و تجهیزات کارگاه های کوچک تولیدی و صنعتی در این کشور دوام و قوام گرفت و رفته رفته بنیه تولیدی این کشور تقویت شد تا جایی که بعد از مدتی زمینه و بستر گسترش فعالیت کارخانجات کوچک به میانگین فراهم شد.

به مرور، ترک ها با وارد کردن تجهیزات نوین و دست اول، رویکرد و طرحی نو در صحنه اقتصادی و تولیدیِ خویش دَر انداختند. عمده تمرکز فعالیتی ترک ها در دو بخش مواد غذایی و نساجی متمرکز شد و اساسا سنگ بنای موفقیت ترک ها در صنعت نساجی از همین دوران گذاشته شد.

تأملی بر رویکرد ترکیه جهت رسیدن به توسعه اقتصادی و صنعتی

انضباط و روحیه سختکوشی ترک ها از آلمانی ها اقتباس شده است است

آنچنان که مطرح شد، نیروی انسانی و کارگران ترکیه جهت کسب درآمد در کشورهای صنعتی همچون آلمان مشغول به فعالیت شدند، از آنجایی که فرهنگ کار و تلاش در این کشور از نقاط قوت جامعه آلمانی هست، نظم و انضباط در کارخانجات و مراکز تولیدی این کشور در اذهان کارگران ترک نهادینه شد و به نوعی با آموزش پذیری و فرهنگ سازی، این روحیه و رویه بعد از بازگشت به ترکیه،در جامعه ترک ها نیز تسری و گسترش پیدا کرد.

فارغ از بعضی انتقاداتی که نسبت به بعضی پرسشها فرهنگی در این کشور ایراد می شود،فرهنگ کار و تلاش در جامعه ترکیه در نوع خود قابل توجه و ستودنی است و اگر نبود این روحیه و تفکر، محال بود ترک‌ها به چنین جایگاهی در اقتصاد و عرصه صنعتی نائل شوند.

یکی دیگر از مولفه‌های تعیین کننده در موفقیت این کشور را باید در عِرق و تعصب ملی مردم این کشور به موطن خود جستجو کرد و علاوه بر تعصب ملی در عرصه منطقه ای و استانی نیز این تعصب جاری و ساری است.

به عنوان نمونه اگر یک فرد ترکیه ای در شهر ازمیر، متولد شد، نسبت به محل تولد خود تعصب بسیاری دارد و نهایت تلاش و تلاش خود را جهت توسعه هر چه زیاد ازمیر به کار می بندد.

نکته قابل توجه بعدی به این امر معطوف می شود که ترک ها نسبت به کالاهای وطنی کشور خود بسیار حساس هستند و بسیار علاقه‌مند هستند هر آنچه است را به کشور خود منتسب کنند و گویی این نگاه و رویکرد با گوشت، خون و پوست و استخوانِ بسیاری از مردمان کشور ترکیه عجین شده است است.

به عنوان نمونه هر از چند گاهی شنیده می شود ترک ها یکی از مشاهیر ایرانی را به نامِ خود مصادره کرده اند، این خصوصیت در ارتباط با تولید کالا و محصولات نیز در آنها جاری و ساری است و همین فرهنگ باعث شده است مردم ترکیه نسبت به تولیدات داخلی کشورشان عرق و تعصب خاصی پیدا کنند و با افتخار تولیدات ترکیه را مطرح و آن را استفاده و خریداری کنند این همان روحیه ای است که به نوعی مصداق بارز حمایت از کالای داخلی در جامعه ترک به شمار می رود و بخش قابل توجهی از توفیقات اقتصادی حاصل شده است در کشور مذکور از همین رویکرد نشأت می گیرد.

نکته حائز اهمیت بعدی در رشد اقتصادی ترکیه به توسعه گردشگری در این کشور معطوف می‌شود صنعتی که مهم ترین و محوری ترین عامل شکوفایی اقتصادیِ ترکیه به شمار می رود. دیدار و جذب ۳۰ میلیون گردشگر در سال به روشنی میزان توفیقات و موفقیت های ترکیه در این حوزه را به تصویر می کشد.

بنابر چشم اندازی که جهت ترکیه تا سال ۲۰۲۳ صدمین سالگرد جمهوری ترکیه تعریف و طراحی شده،اقتصاد این کشور می باید در رده ۱۰ اقتصاد برتر دنیا قرار گیرد، میزان درآمد گردشگری این کشور در حال حاضر در سال حدود ۳۰ میلیارد دلار برآورد می شود و بنابر نشانه گذاری طراحی شده است این رقم می باید تا سال ۲۰۲۳ به ۵۰ میلیارد دلار زیاد کردن پیدا کند،با عنایت به رشد و شکوفایی خیره کننده این کشور در سالیان اخیر دستیابی به چنین توفیقی آرزوی بزرگ گرایانه به نظر نمی رسد.

توسعه صادرات، در اولویت تولیدکنندگان ترکیه

یکی دیگر از مولفه های تأثیرگذار در توسعه اقتصادی ترکیه را باید در توجه این کشور در امر صادرات جستجو کرد.

نگاه صادرات محور در تولیداتِ این کشور در اولویت قرار داده شد و نتیجه های این رویکرد امروزه در بسیاری از حوزه ها همچون نساجی،کیف،کفش، لوازم آرایشی، به روشنی ظهور و بروز پیدا کرده است.

بهزاد خسروی، پژوهشگر پرسشها اقتصادی و امور راهبردی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی گروه تحریریه سایت جوان، در این خصوص، اظهار کرد: کشور ترکیه در سال۱۹۸۵ میلادی از روش جایگزینی واردات به روش توسعه صادرات گام برداشت و به واقع در سال۱۳۶۳(شمسی) ترکیه با درک نظام اقتصادی جهانی، عوض کردن رویه داد و همین عوض کردن رویه، یا به تعبیری عوض کردن فاز، رشد و شکوفایی اقتصادی این کشور را با تحولاتی چشمگیر همراه ساخت.

سید جلال ابراهیمی،(دبیر کل شورای یکسان بازرگانی کشور عزیزمان ایران و ترکیه)نیز با ذکر مثالی، عوض کردن رویکرد ترک‌ها از واردات به صادرات را به خوبی تشریح می‌کند.

وی با اشاره به صنعت نساجی ترکیه، گفت: در مقاطعی،لباس ها و پوشاک های آلمانی روانه بازار ترکیه می شد، ولی به تدریج با عزم تولیدکنندگان و فعالان صنعت نساجی این کشور، صنعت مذکور در کشور ترکیه به چنان رشد و توسعه ای نائل شد که اکنون ترکیه به بسیاری از کشورهای دنیا حتی آلمان که زمانی مبداء واردات پوشاک به این کشور به شمار می رفت البسه صادر می کند.

البته نشانه از طرح این عنوان مقایسه صنعت آلمانی با ترکیه نیست و به اعتقاد دبیر کل شواری یکسان بازرگانی کشور عزیزمان ایران و ترکیه، اساسا چنین مقایسه ای، منطقی و صحیح است و قیاس در این خصوص صرفا در ارتباطِ با نوع خاصی از صنایع یا مشاغل منطقی خواهد بود.

وی می‌گوید: صنعت ترکیه به نوعی وابسته به صنعت اروپا هست، ولی ترک‌ها به خوبی رویکرد فعالیت یکسان و مشارکتی با تولیدکنندگان غربی را آموختند و آن را اجرایی کردند تا جایی که امروزه در بسیاری از صنایع، شاهد فعالیت مشارکتی ترک‌ها با کشورهای توسعه یافته اروپایی هستیم.

مجموعه عوامل فوق،کشور ترکیه را در جایگاهی قرار داده که تنها در سال ۲۰۱۵ موفق به ۱۴۳ میلیارد دلار صادرات شده‌اند، آن هم در شرایطی که کشور مذکور فاقد منابع نفتی و گازی است و قطعا این میزان از توفیقات بدون برنامه‌ریزی دقیق و پیاده‌سازی هوشمندانه سیاست هایی که در این گزارش به آن اشاره شده است حاصل نمی‌شد.

ترکیه را می‌توان از نمونه کشورهایی تلقی نمود که الگوبرداری از سیاست‌گذاری‌های آنها تا حدودی می‌تواند مسیر توسعه و شکوفایی اقتصادی کشور عزیزمان ایران را تسریع کند، کشوری که از اساس فاقد وقت ها و ظرفیت های بالقوه موجود در کشور عزیزمان ایران است ولی از حیث توان اقتصادی به نسبت کشور عزیزمان ایران به مراتب در شرایط بسیار بسیار مطلوب تری قرار دارد.

گزارش از ناصر رمضانی

انتهای پیام/

توسعه صادرات | گردشگری | صادرات | ایرانی | اقتصاد | گردشگری | اقتصادی | فرهنگ | ترکیه | ایران | فعالیت

واژه های کلیدی: توسعه صادرات | گردشگری | صادرات | ایرانی | اقتصاد | گردشگری | اقتصادی | فرهنگ | ترکیه | ایران | فعالیت