دلیل توهم رییس جمهور شدن در بعضی مردم چیست؟

اپیدمی توهم رییس جمهور شدن!

این روزها در ایام نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر، شاهد حضور سیل متقاضیان عضویت به عنوان کاندیدا هستیم. از هر شکل و از هر فرهنگ و با هر میزان سواد که تصور کنید، کاندیدا وجود دارد. زن و مرد، گاهی حتی به صورت خانوادگی جهت عضویت در انتخابات ریاست جمهوری آمده اند. در برابر وزارت‌کشور غلغله هست، صفی بی آخر از متقاضیان شکل گرفته که بی‌شباهت به صف خرید یا صف سبد کالا در سال های گذشته نیست، آیا که هیچ صورت آشنا شده است ای وجود ندارد. مردم عادی با سر و شکل عادی و گاهی با ظاهر عجیب‌و‌ غریب، شناسنامه به دست گرفته اند تا وارد وزارت کشور شوند و به اسم دموکراسی، در برابر دوربین و میکروفون عکاسان و خبرنگاران، از برنامه‌های‌انتخاباتی‌شان بگویند.

دلیل توهم رییس جمهور شدن در بعضی مردم چیست؟

نامزدهای عجیب و جدید

کلیپ های پخش شده است از آن‌ها با وعده های انتخاباتی متفاوت در اینترنت دست به دست می چرخد. از ۱۸‌ساله ای که به دنبال برطرف کردن موانع ازدواج است گرفته تا ۹۰ ساله ای که می‌گوید شعار انتخاباتی اش ورزش هست، یا کاندیدایی با ۲۰۰ کیلو وزن که وعده واگذاری زمین های اطراف شهر ها را جهت پرورش شترمرغ به جوانان می دهد و اعتقاد است هر کس یک کیلو بیش از من وزن داشت، به نفع او کنار می روم!

پیرمردی هم بود که خود را پیامبر دانسته و با ترساندن عذاب الهی، از مسئولان توقع حمایت داشت. زنی که فرزند به بغل به وزارت کشور آمده و مردی که ۴ زن و ۱۸ فرزند دارد و شعارش آزاد کردن تریاک است نیز، خود را كاندیدای انتخابات می دانند! آنچه جلب توجه می کند، دست آویزی این افراد به پرسشها و دغدغه‌های جامعه هست. یکی شعار مسکن می دهد، یکی وعده آزادی ممنوعه‌ها، یکی زیاد کردن یارانه ها تا ۵۰۰هزار‌تومان و دیگری وقت ایجاد اشتغال رایگان.

باقی مردم نیز منتظرند تا ویدئو تازه از حضور این افراد منتشر شود و زمینه خنده را فراهم کند. به واقع این پرسش به ذهن متبادر می شود که انگیزه این افراد بدون صلاحیت فردی، علمی، اجتماعی، اجرایی و بدون داشتن حتی یک شاخصه به عنوان رییس جمهور جهت عضویت به عنوان کاندیدا چیست؟ آن ها در فضایی حضور می یابند که می دانند پر از عکاس و خبرنگار و حضور شبکه های خبری است و خود را رقیب رجال سیاسی کشور می دانند، با وجود اینکه می‌دانند از سوی مردم مورد تمسخر قرار می گیرند.

انگیزه آن ها میل مفرط به دیده شدن حتی به بهای تمسخراست یا انگیزه های فردی و روانی و عقده های اجتماعی؟ هر‌چه که‌ هست، فضای این روزهای کشور را به ملغمه ای از التهاب پیش از انتخابات و تفنن ناشی از حضور این افراد تبدیل کرده هست. طنز تلخی که حکایت از اوضاع نابسامان اجتماعی روانی جامعه ایرانی دارد. این‌طور به نظر می آید که حضور این صورت ها بیش از هر چیز مشتی نمونه خروار هست، از آمار زیادی اختلال شخصیت بین ایرانیان، که جدی گرفته نمی شود.

در این روزهای نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری حتما شما هم شاهد اخبار های زیادی در مورد کسانی بودید که زیاد توهم رییس جمهور شدن دارند.

تاثیرات شیزوفرنی فرهنگی

برخی نقش رسانه ها و توجه‌شان به اشخاص غیر‌رسمی در نامزدی انتخابات و اینكه به سرعت و وسعت زیاد، تصویر و شهرت‌شان را رسانه ای می كنند را به عنوان عاملی در گرایش شهروندان عادی به نام نویسی انتخابات می دانند. بعضی دیگر نیز، ناامیدی شهروندان از عملكرد مسئولان در حل مشكلات جامعه را عاملی در حضور آن‌ها در نامزدی ریاست جمهوری می دانند و در نهایت نیز گروهی هیجانات فردی و شرایط شخصیتی افراد كه میل به چهره‌شدن دارند را عاملی جهت عضویت افراد متعدد در انتخابات معرفی می كنند.

علی رضا عزیزی جامعه‌شناس، ولی اعتقاد است که از این نوع واکنش‌ها ایرانیان می توان به عنوان نوعی شیزوفرنی فرهنگی به معنای دوگانگی میان باورها و ارزش ها و اعمال انجام شده است در زندگی اجتماعی نام برد. او همچنین به زیاد کردن وقت طلبی و شانس‌باوری در جامعه اشاره می‌کند و معتقد‌است شهروندان ایرانی هر روز بیش از روز قبل می کوشند که شانس خود را در موقعیت های متفاوت امتحان كنند، از قرعه‌کشی های متفاوت گرفته تا عرصه مهمی مانند انتخابات.هرچیزی که به نوعی هزینه كم در برابر دستاوردهای احتمالی خیلی زیاد تلقی شود.

بعضی از افراد آن را فرصتی جهت جلب توجه می دانند‏ و بعضی دیگر‏ آن را نوعی شانس حتی جهت تایید صلاحیت می‌شمارند، شانسی که هزینه آن تنها یک ثبت‌نام راحت است.این جامعه‌شناس راجع به علت حضور افراد عادی بدون صلاحیت فردی، علمی، اجرایی و … در عرصه‌های مهمی مانند انتخابات اعتقاد است جهت فهم واکنش‌ها اجتماعی جماعت كثیری كه بدون توانمندی مورد نیاز جهت عضویت به وزارت كشور مراجعه كرده‌اند‏، باید به زمینه‌های فرهنگی‌ای كه هم اكنون در آن زندگی می‌كنیم و روانشناسی اجتماعی ایرانیان توجه داشت.

حقیقت آن است كه به لحاظ زمینه فرهنگی‏، در حال حاضر در نوعی شیزوفرنی فرهنگی به سر می بریم. بدهید معنا كه نوعی دوگانگی میان باورها- ارزش های ایرانیان از یك سو و اعمال آن ها در زندگی اجتماعی مشاهده می شود. در سطح باورها و ارزش ها همه ما از آرمانی ترین باورها و ارزش‌ها- كه فاصله زیادی با واقعیت زندگی مان دارند- صحبت می‌كنیم و به طور مداوم در موقعیت های متفاوت می كوشیم نشان دهیم كه متعهد و وفادار به ارزش‌های بزرگی نظیر عدالت‏، نوع دوستی، آزادی، مهرورزی و .. هستیم، ولی در واقعیت واکنش‌ها اجتماعی، متفاوت از آرزوی بزرگ های مان تنها بر مبنای فرصت‌ها و منافع شخصی عمل می‌كنیم و نوعی وقت طلبی در تمامی اعمال و رفتارهای مان قابل مشاهده است.

دلیل توهم رییس جمهور شدن در بعضی مردم چیست؟

شهروندان وقت طلب

این استاد دانشگاه راجع به اینكه به نظر می آید که حضور این افراد بیش از وقت طلبی به عقده های اجتماعی و میل مفرط به دیده شدن مربوط هست، تاكید كرد: فرصت‌طلبی نیز نوعی از میل به دیده شدن را با خود به همراه دارد. زندگی اجتماعی ما به خاص در دهه‌های اخیر به سمت وقت طلبی و شانس باوری حركت كرده هست. ما هر روز می كوشیم شانس مان را در موقعیت‌های متفاوت امتحان كنیم‏، یا می گیرد یا نمی گیرد!

در انواعی از قرعه كشی ها شركت می كنیم به امید آنكه یكی از چند هزار یا چند میلیون افرادی باشیم كه در آن قرعه كشی شركت كرده اند و جایزه های خاص را می برند. شما به پیامك هایی كه هر روز مدام برای‌مان از جاهای متفاوت ارسال می شوند، توجه كنید.گروهی از آن ها می خواهند عددی را به فلان شماره ارسال كنیم و در قرعه كشی شركت كنیم. قاعده هر لحظه یكی است: هزینه كم در برابر دستاوردهای احتمالی خیلی زیاد. هزینه یك پیامك جزیی است ولی می تواند برای‌مان جایزه بسیار بزرگی را به همراه آورد، حتی اگر شانس یك به میلیون باشد! وی با اشاره به اینكه با این حال افرادی که در عرصه انتخابات عضویت می کنند، به یقین می دانند که شانسی در کار نیست و رد صلاحیت خواهند شد، تصریح كرد: در واقع سوی دیگر این شیزوفرونی فرهنگی‏، كلبی مسلكی است.

كلبی مسلكی نوعی رویه رفتاری است كه در آن فرد از آرزوی بزرگ ها و ارزش ها جهت دست یابی به منافع شخصی خود بهره می برد. در واقع، او خود را در پشت نقاب ارزش‌ها و آرزوی بزرگ های بزرگ پنهان می كند تا در بعد آن بتواند به منافع شخصی خود دست یابد. ژیژك راجع به آن‌ها می‌گوید: آنان به خوبی می دانند که چه کار می‌کنند، ولی با این وجود آن کار را انجام می دهند. سپس ادامه می‌دهدكه شخص کلبی مسلک، از فاصله میان نقاب ایدئولوژیک و واقعیت اجتماعی آگاهی دارد، ولی همچنان بر حفظ این نقاب اصرار می ورزد. در چنین وضعیتی، آرزوی بزرگ ها و ارزش ها در خدمت دستیابی افراد به منافع شخصی قرار می گیرد و حقیقت، مبهم و ناپیدا می‌گردد. حال این شانس باوری و كلبی مسلكی‏ در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی‌مان و از جمله فعالیت های سیاسی نیز رخنه كرده است.

در این روزهای نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری حتما شما هم شاهد اخبار های زیادی در مورد کسانی بودید که زیاد توهم رییس جمهور شدن دارند.

منافع شخصی فردی، عاملی جهت ثبت نام

موقعیت كاندیداتوری جهت ریاست جمهوری‏، از منظرهای مختلف، وقت محسوب می شود. عزیزی با بیان اینكه از منظر شانس باوری‏، قاعده هزینه كم و دستاوردهای احتمالی زیاد اینجا حكمفرماست، گفت: بعضی از افراد آن را فرصتی جهت تظاهر و جلب توجه می دانند‏، بعضی دیگر‏ آن را نوعی شانس حتی جهت تایید صلاحیت می شمارند: می آییم و عضویت می كنیم، شاید گرفت، شاید شد! یك عضویت راحت كه هزینه ای ندارد…!

این جامعه شناس راجع به اینكه آیا می توان این نوع واکنش‌ها را حرکت اعتراضی از سوی مردم یا نشانه بی اعتمادی مردم به مسئولان نیز در نظر گرفت، اظهارداشت: این واکنش‌ها بیش از آنکه جنبه اعتراض یا ابراز عدم اعتماد داشته باشد، ناشی از وقت طلبی و همان‌طور که گفتید میل به دیده شدن و پیشرفت یک شبه است. حكایت وضع موجود ما شبیه آن مردی است كه با سطل ماست به كنار دریا رفته بود و می‌خواست یك دریا دوغ درست كند! با آنكه می دانست امكان پذیر نیست ولی استدلالش این بود: اگه بشه، چی می شه؟!

كاندیدایی كه در حال حاضر یك مدیر میانی یا كارشناس راحت در بخش شخصی یا دولتی هست، كاندیداتوری را فرصتی جهت ارتقای یك شبه تلقی می كند. از منظر كلبی مسلكی‏، آن ها جهت رسیدن به مقصود خود هر كدام به شعارها و آرزوی بزرگ های بزرگی متوسل می شوند و می كوشند از این راه جهت خود حمایتی هر چند اندك دست و پا كنند. آن ها فهمیده اند كه قاعده بازی در اینجا توسل به این آرزوی بزرگ های بزرگ هست، هر چند كه خودشان كوچك‌ترین باوری به آن نداشته باشند یا از مكانیزم های رسیدن به آن هیچ نوع آگاهی نداشته باشند. مهم آن است كه هر چه می توانند آرزوی بزرگ های بزرگ‌تری را مطرح كنند.

دلیل توهم رییس جمهور شدن در بعضی مردم چیست؟

جامعه به سمت عقلانیت حركت كند

اتفاق عضویت افراد با سن و شرایط متفاوت جهت ریاست‌جمهوری، یك پدیده فراگیر در آستانه انتخابات دوازدهم بود كه كمتر سابقه داشت و به یك چالش پیش از انتخابات تبدیل شد و این روزها صحبت های بسیاری راجع به راه‌های جلوگیری از عضویت افراد فاقد صلاحیت و تعیین شاخص صلاحیت افراد جهت نام‌نویسی مطرح است.

عزیزی درخصوص راه‌های جلوگیری از تكرار این اتفاق در انتخابات های متفاوت اعتقاد است: به نظر می‌رسد در وضع موجود عقلانیت حلقه مفقوده میان واقعیت اجتماعی و آرزوی بزرگ های فرهنگی ماست. دستیابی به آرزوی بزرگ ها بدون توسعه عقلانیت و نهادینه كردن آن در سطح جامعه امكان‌پذیر نیست. در بستر یك فرهنگ انتقادی و براق است كه می توان نقابی كه كلبی مسلكان در بعد آن خود را پنهان كرده اند، آشكار كرد و رویه های كلبی مسلكی‌شان را افشا كرد.

توسعه عقلانیت منجر به جامعه‌ای می شود كه انسان ها زیاد در برابر سخنان و اعمال خود مسئول خواهند بود و هزینه رفتارهای متناقض و فرصت‌طلبانه آنچنان زیاد کردن می‌یابد كه افراد مجبور به اتخاذ رویه های شفاف، مسئولانه و متعهدانه می‌شوند و آن‌ها هر بار مجبورند كه مكانیزم‌ها و فرایندهای دستیابی به آرزوی بزرگ ها و ارزش ها را توضیح دهند. از سویی دیگر، توسعه عقلانیت می تواند به اصلاح ساختارهای اقتصادی و فرهنگی مان منجر گردد، به نحوی كه كار، تلاش و تخصص‌فردی، مهم‌ترین سرمایه و شانس فرد جهت موفقیت و نشان دادن خود در عرصه اجتماع محسوب شود و دیگر افراد از هر موقعیتی جهت دستیابی به شكلی از تظاهر و ترقی استفاده نكنند.

عبارات مهم : انتخابات ریاست جمهوری – نام نویسی انتخابات

گردآوری:گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع:روزنامه قانون

واژه های کلیدی: انتخابات ریاست جمهوری | نام نویسی انتخابات | ریاست جمهوری | رد صلاحیت | انتخابات | زندگی | سلامت | سلامت روان