قرص فوت در پستوی عطاری‌های متخلف

جای خالی نظارت های قانونی

قرصی که با نام علمی «آلومینیوم فسفید» آشنا می شود، جهت مقابله با آفت زدگی در برنج استفاده می شود، ولی موارد بسیار متعددی در کشور عزیزمان ایران و سایر کشورها ثبت شده است است که افراد با مصرف قرص برنج، با مرگی دردناک از دنیا رفته اند.

عبارات مهم : مسمومیت – قانونی
معمولا امکان دارد فردی در معرض مصرف «قرص برنج» قرار بگیرد. مورد نادر آن، استفاده اشتباهی قرص برنج است که البته بندرت پیش می آید. استفاده از قرص برنج در بعضی مواد مخدر توهم زاست که فرد را ناخواسته با عوارض مرگبار قرص برنج مواجه می کند.

مرگ بر اثر مصرف این قرص با توجه به دوز مصرف، چینی بودن قرص یا مقاومت بدن فرد مصرف کننده، ممکن است بین سه ساعت تا چند روز طول بکشد. با در نظرگرفتن این که تاکنون هیچ پادزهری جهت قرص برنج کشف نشده هست، مصرف این قرص در زیاد موارد به مرگی سخت منجر می شود.

هر ساله در کشور ما بعضی شهروندان، قربانی مصرف قرص برنج می شوند. براساس آمارهای پزشکی قانونی، طی بازه پنجساله ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ در ایران، حدود ۱۹۰۹ نفر به علت مسمومیت با قرص برنج کشته شده است اند.

این روند فوت و مسمومیت، سال به سال نیز زیاد کردن یافته هست؛ طوری که آمار تلفات با قرص برنج در سال ۹۵ نسبت به سال قبل از آن، زیاد کردن ۱۶٫۶ درصدی داشته است.

تلفات قرص برنج در سال قبل، حدود ۳۸۱ مرد و ۲۱۷ زن اعلام شده است است که با توجه به زیاد کردن هر ساله تلفات، آینده نگری می شود تا آخر امسال نیز آمار تلفات قرص برنج به نسبت سال قبل، زیاد کردن پیدا کند.

شکی نیست که وجود عطاری های متخلفی که قرص برنج را خیلی راحت در اختیار مصرف کننده قرار می دهند، در زیاد کردن آمار تلفات تاثیر جدی داشته است که اگر جلوی این تناوب غلط گرفته نشود، در سال های آینده نیز آمار فوت و میرها بر اثر مصرف قرص برنج بالا خواهد رفت.

تجربه اول: قرص را فقط به آدم های موجه می فروشیم!

لبخندزنان به استقبالمان می آید و در را باز می کند. همه جور داروی گیاهی و غیرگیاهی که فکرش را بکنید در عطاری اش پیدا می شود. اینجا در حوالی چهارراه یافت آباد تهران، عطاری اش را با خوشنامی می شناسند.

به قول خودش، زیاد از ۲۰ سال است در عطاری کار می کند و نسل در نسل هم عطار بوده اند. هنگامی که از او می خواهم چند قرص برنج را به ما بفروشد، با کمی مکث و تردید می پرسد: «برای آفت کش می خواهید دیگر؟» به او اطمینان می دهیم که جهت مقابله با آفت ها به قرص برنج نیاز داریم.

بلافاصله بعد از تائید شفاهی ما، چند قرص برنج را جلویمان می گذارد و می گوید: «فقط مراقب باشید که بوخور نشوید، چون بویش هم می تواند مسموم کند.»

قوطی استوانه ای حاوی «قرص برنج» را به مبلغ ۵۰ هزار تومان به ما می فروشد. می پرسم که آیا به همه مشتریانتان این قرص را می فروشید؟ انگار که از سوالم کمی جا خورده باشد، می گوید: «اصلا این طوری نیست. ما جهت خودمان یک پا روان شناس شده است ایم. فقط به آدم های موجه با سن و سال بالا، این قرص را می فروشیم.»

تجربه دوم: یک روز با قربانیان فوت دردناک

در بیمارستان لقمان تهران، مستقیم می رویم به بخش مسمومیت و مواظبت های ویژه؛ جایی که می گویند خیلی از افراد قربانی قرص برنج را به این بیمارستان می آورند. یکی از قربانیان این قرص مرگبار، خانمی میانسال هست. بدنش متورم شده است است و بوی بسیار بدی شبیه بوی ماهی گندیده از او متصاعد می شود.

یکی دیگر از قربانیان از درد به خود می پیچد و بلندبلند گریه می کند. مدام می گوید «غلط کردم»، «کمکم کنید»، «نمی خواهم بمیرم». پرستار رو به من می کند و می گوید: حتی یک مورد خودکشی با قرص برنج هم ندیده ام که فرد بعد از خودکشی از کرده خودش پشیمان نشده باشد.

درد شدید در اندام های داخلی، تهوع، گیجی، تنگی نفس، از کار افتادن اندام های حیاتی و در نهایت، ایست قلبی و تنفسی؛ سرانجام همه این مصرف کنندگان است که به هوای مرگی سریع به دام مرگی طولانی و دردناک گرفتار شده است اند.

جای خالی نظارت های قانونی

فروش قرص برنج در عطاری ها به شکل پنهانی و زیرمیزی انجام نمی شود، بلکه این قرص ها به شکل عیان به دست مصرف کننده می رسد.

دکتر محمود خدادوست، مدیرکل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت بر دخالت نکردن عطاری ها در حوزه پزشکی تاکید کرد و گفت: عطاری ها اجازه فروش داروهای شیمیایی و گیاه های دارویی ترکیبی را ندارند.

اما به گفته این مقام مسئول، کنترل، نظارت و کسب مجوز جهت فعالیت عطاری ها به عهده صنف آنها و وزارت صنعت، معدن و تجارت هست، ولی اگر عطاری در زمینه درمان و تجویز دارو فعالیت کند، شرکت غذا و دارو و معاونت درمان وزارت بهداشت با آنها برخورد می کند.

دکتر محمدرضا کریمی، فعال در حوزه طب سنتی، این استدلال را چندان قبول ندارد و به جام جم می گوید: متولی نظام سلامت، وزارت بهداشت است و عطاری ها نیز با مجوز اصناف فعالیت می کنند که اصناف هم تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت هست. بنابراین جهت مقابله با فروش قرص برنج در عطاری های متخلف، در وهله اول باید این موازی کاری ها حل شود تا هر سازمانی، وظیفه قانونی خودش را به شرکت دیگری محول نکند.

به همین دلایل، کریمی تاکید دارد که باید وزارت بهداشت بر فعالیت عطاری ها نظارت کند، چون محصول این عطاری ها در نهایت به سلامت مردم ارتباط دارد، ولی متاسفانه گاهی می شنویم که می گویند عطاری ها فقط مجاز به فروش گیاه های دارویی هستند و حق تجویز ندارند. حال پرسش ما این است که آیا واقعا عطاری ها فقط گیاه دارویی می فروشند و هیچ تجویز دارویی ندارند و اصلا آیا باید مسئولان با این توجیه ها، از خود سلب مسئولیت کنند.

کریمی تاکید دارد که سلامت مردم، مقدم بر هر کسب و کاری است و به همین علت باید با تبلیغات غیرقانونی عطاری های متخلف، برخورد قانونی شود.

دکتر اکبر منصوری، داروساز نمونه کشور در سال ۹۶ و عضو سابق هیات مدیره انجمن داروسازان پایتخت کشور عزیزمان ایران در گفت وگو با جام جم، به راه حل های برطرف این مسئله اشاره می کند و می گوید: نباید قرص برنج به این راحتی در اختیار مصرف کننده قرار بگیرد، لیکن این قرص، بسیار خطرناک است و نباید صرفا به علت زیاد کردن درآمد عطاری ها به آنها اجازه بدهیم که هر قرصی را در عطاری ها بفروشند.

منصوری بر این باور است که باید جهت برطرف این گونه مشکلات، به مردم آگاهی بدهیم و اطلاع رسانی ها را به شکل گسترده انجام دهیم. هنگامی که این آگاهی بخشی اتفاق بیفتد، خود به خود مصرف قرص برنج هم کم کردن پیدا می کند. یعنی در واقع، قبل از توزیع هر فرآورده دارویی در بازار، باید قبل از آن به مردم راجع به آن فرآورده، اطلاع رسانی کنیم.

البته داستان تخلفات عطاری های قانون شکن، فقط هم به فروش قرص برنج ختم نمی شود، بلکه آنها به مرحله ای از تخلف رسیده اند که حتی داروهای شیمیایی و داروهای ترک اعتیاد را هم براحتی به فروش می رسانند؛ بدون این که هیچ وحشت و واهمه ای از نظارت های قانونی داشته باشند.

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir

قرص فوت در پستوی عطاری‌های متخلف

واژه های کلیدی: مسمومیت | قانونی | بهداشت | مسمومیت | سلامت | ایران | فعالیت | دارویی