کولاک بحران های خشونتی در کشور

دلایل قتل های جنون آمیز خانوادگی چیست؟

روزنامه شهروند نوشت: «شامگاه سه شنبه پدر خشمگینی در غرب پایتخت دست به اقدام هولناکی زد. این مرد ٤٢ساله در یک حرکت جنون آمیز همسر سابق و فرزند ٨ساله را به قتل رساند و بعد از آن اقدام به خودکشی کرد. در این حادثه، زن جوان همراه پسرش کشته شد اما قاتل در خودکشی ناکام ماند و به بیمارستان انتقال یافته شد. این جنایت حدود ساعت ٩شب در یکی از خیابان های محله تهرانسر اتفاق افتاد.

عبارات مهم : اختلال روانی – خانواده
بر اساس اعلام پلیس تهران، این مرد ابتدا به محل زندگی همسر می رود و او را خفه می کند. او بعد از قتل همسر سابقش به منزل خودش مراجعه می کند و با چاقو به جان فرزند ٨ساله اش می افتد. این پدر سنگدل با ضربات متعدد چاقو پسرش را به قتل رساند و بعد از آن هم اقدام به خودکشی کرد، ولی به وسیله ماموران اورژانس به بیمارستان انتقال یافته شد. گزارش این حادثه، بلافاصله به بازپرس کشیک قتل پایتخت کشور عزیزمان ایران اعلام شد. هنوز انگیزه این جنایت مشخص نیست و کارآگاهان اداره آگاهی در تحقیق در خصوص این اتفاق هستند.

اما این جهت نخستین بار نیست که چنین اتفاق تلخی رخ می دهد. پرونده های جنایی متعددی در چند وقت اخیر تشکیل شده است که عامل آن همسری خشمگین و پدری سنگدل است که اعضای خانواده اش را به قتل رسانده و بسیاری از آنها خودش هم اقدام به خودکشی کرده هست. تابستان امسال بود که جنایت خیابان دروس خبرساز شد. در آن اتفاق تلخ، مرد میانسالی که استاد دانشگاه بود، بعد از قتل فجیع مادر و پدرش در دفتر کارش، به سراغ همسر و فرزندش در محله دروس پایتخت کشور عزیزمان ایران رفت و آن دو را نیز با چاقو کشت. این قاتل سپس اقدام به خودکشی کرد و خودش را هم از پای درآورد.

چندی بعد هم در محله تهرانپارس پدری که همراه با دو دخترش زندگی می کرد، در اقدامی مشابه جنایت هولناک دیگری را رقم زد. آن مرد هم چند سالی بود که از همسرش جدا شده است و با دو دخترش زندگی می کرد. در آن اتفاق دو خواهر جوان با چاقو به دست پدرشان کشته شدند. پدر سنگدل بعد از نوشتن نامه ای که در آن به انگیزه هایش از این اقدام جنون آمیز اشاره کرده بود، دست به خودکشی زد ولی پرونده های این چنینی در چند وقت به همین جا ختم نمی شوند.

سرانجام پرونده سرهای بریده خیابان شیخ بهایی که یکی از جنجالی ترین پرونده های قتل چند وقت اخیر پایتخت کشور عزیزمان ایران بود هم، به پدر قاتل ختم شد. این پدر بعد از شناسایی و دستگیری به وسیله پلیس در اظهاراتش ضمن اعتراف به قتل پسر و عروس و مثله کردن اجساد آنها، علت این جنایت فجیع را اذیت و آزار و مصرف مواد مخدر آن دو اعلام کرد و از بازپرس پرونده تقاضای قصاص کرد.

بحران خشونت در جامعه

اما به راستی چه عامل یا عواملی باعث بروز این گونه از جنایت ها می شود. این حد از خشونت و سنگدلی که باعث بروز چنین رفتارهای جنون آمیزی می شود، از کجا سرچشمه می گیرد. آیا این پرونده های جنایی که در چند وقت بارها و بارها در گوشه و کنار شهرها رخ می دهد، نمودی از زیاد کردن خشونت در سطح جامعه است که حالا در بین خانواده ها خودش را به عریان ترین شکل ممکن نشان می دهد؟ این پرسش هایی است که علیرضا فرنام استاد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در پاسخ آنها را در بحران خشونت می داند.

او در این باره به «شهروند» می گوید: «این گونه اقدمات جنون آمیز معمولا در افرادی دیده می شود که از پرسشها معنوی و روانی نادیده گرفته شده است زحمت می برند. جنایت به عنوان بالاترین سطح خشونت به یکباره رخ نمی دهد. به عبارت دیگر، عامل مهم این حوادث مردانی هستند که سال ها با پرسشها و بیماری های روانی زندگی کرده اند. به طور معمول در بررسی گذشته متهمان انواع و سطوح مختلفی از خشونت دیده می شود. یعنی یک پدر یک شبه قاتل فرزندش نمی شود، مردی که سال ها با همسرش زندگی کرده، در مدت کوتاهی کمر به قتل او نمی بندد. زیاد این افراد قبل از اقدام به این عمل، بارها به اشکال متفاوت خشونت داشته اند. خشونت در کلام؛ واکنش‌ها خشونت های دیگر که در بستر خانواده ها شکل گرفته هست. ولی مسئله مهم این جاست که هنگامی که این پرسشها نمایان می شود، کار از کار گذشته و اتفاق جبران ناپذیری رخ داده است.»

به گفته این روانپزشک، یکی از دلایل این دیر نمایان شدن در نبود ابزار حمایتی و قانونی است: «وقتی که زنی در مدت وقت طولانی در معرض خشونت از سوی همسرش قرار می گیرد، هنگامی که که کودکی از سوی پدرش بارها به دلایل متفاوت تنبیه بدنی و آزار کلامی می شود و هیچ مرجع قانونی هم جهت بازدارنگی و اصلاح واکنش‌ها وجود ندارد. باید منتظر بروز چنین حوادثی بود.»

فرنام با اشاره به این که اختلالات روانی مردان بعد از ظهور قابل درمان هست، ادامه می دهد: «بهبود و کم کردن عوارض بیماری های روانی امکان پذیر هست. عوض کردن و اصلاح واکنش‌ها و گفتار خشونت آمیز با مراجعه به مراکز مشاوره و روانپزشکان قابل درمان است ولی واقعیت این است که درصد بسیار ناچیزی از مردم به خصوص مردان حاضر به پذیرش این پرسشها هستند. در واقع آنها بیماری خود را قبول نمی کنند و خشونت خود را به عوامل بیرونی مرتبط می دادند. به همین علت به نظر می رسد باید به دنبال یک راهکار واسطی بود.»

او در توضیح زیاد می گوید: «در بسیاری از موارد همسر و فرزندان به علت روابط احساسی علاقه مند به ادامه زندگی با این افراد هستند ولی به شرط درمان و برطرف شدن پرسشها روانی. دقیقا همین جاست که باید با استفاده از بعضی ابزارهای حمایتی و قانونی این گونه افراد را مجبور به پذیرش و درمان کرد. البته این ایده نیاز به بررسی بیشتری دارد ولی به هر حال باید جهت بحران خشونت در جامعه فکر کرد.»

کولاک بحران های خشونتی در کشور

خشونت ناشی از کمبودها و فشارهای اقتصادی

سعید خراط ها آسیب شناس اجتماعی اعتقاد است که خشونت در جامعه زیاد شده است و به مرز بحران نزدیک هست. او هم ریشه بروز این جنایت ها را همین پدیده مخربی می داند که در چند سال اخیر روند فزاینده ای به خود گرفته هست. ولی خراط ها با تاکید بر زمینه های اجتماعی این بحران خشونت به «شهروند» می گوید: «مشکلات اقتصادی علت مهم این خشونت افسارگسیخته است که امروز در بخش های متفاوت جامعه خودش را به اشکال متفاوت نشان می دهد. کمبودها و فشارهای اقتصادی، بیکاری، فقر و تبعیض باعث شده است که خانواده ها به بدترین و دلخراش ترین شکل ممکن به خشونت گرفتار شوند. پدری که مدام و هر روز شرمنده زن و فرزند هست، جوانی که با تحصیلات و توانایی های فراوان از بیکاری در خانواده شرمسار هست. مستعد هر گونه اقدام غیر منتظره هست. هنگامی که این کمبودها در کنار وقت ها و پیشرفت های خارج از ضابطه بعضی افراد در جامعه قرار می گیرد، خواه ناخواه مقایسه ای تلخ در ذهن انجام می شود. نبود وقت های برابر، رانت، اختلاس، همه اینها باعث می شود که افراد به سمت رفتارهای خشن متمایل شوند. حالا این دیگر به شرایط خانوادگی، قدرت مدیریت و زمینه های روانی افراد بستگی دارد. در چنین شرایطی، کافی است که مردی در محیط نامناسب بزرگ شده است باشد یا اختلالات زمینه ای روانی را با خود داشته باشد. در این شرایط نباید از بروز قتل های فجیع، کشتن پسر به دست پدر، همسرکشی و امثال این جرایم هولناک تعجب کرد.»

این آسیب شناس اعتقاد است فاصله بین نسل ها در جامعه ایرانی یکی دیگر از عوامل موثر در شدت یافتن و بروز این گونه ازخشونت هاست: «هنجارها و ارزش ها نسل تازه به طور کلی عوض کردن کرده. در واقع ما با یک انقلاب ارزشی مواجه هستیم. فرزندان و والدینشان به خصوص پدرها از دو دنیای متفاوت هستند. حتی راحت ترین حرف ها و خواسته های یکدیگر را درک نمی کنند. در این شرایط بروز اختلافات زیاد شده است و با توجه به شرایط و عوامل دیگر خشونت بین اعضای خانواده را رقم می زند.»

به گفته خراط ها زیاد کردن این جنایت ها خبر دیگری هم دارد و آن بحرانی شدن وضع روانی جامعه است: «جامعه با پرسشها و بیماری های روانی زیادی دست و پنجه نرم می کند. واقعیت این است که بسیاری از ایرانیان به یک یا چند اختلال روانی دچار هستند. وزارت بهداشت در چند سال گذشته بارها آمارهایی در این خصوص منتشر کرده. مرجع رسمی اعلام می کند که بیش از ٢٠ درصد افراد جامعه اختلالات روانی دارند. بارها در این خصوص هشدار داده شده، ولی مسئله این جاست که فقط در حد گزارش یا اعلام و هشدار باقی مانده. واقعا جهت چند دهم یا صدم درصد از این افراد بیمار روانی برنامه ریزی صورت گرفته هست. چند نفر از این ها خدمات روان درمانی دریافت کرده اند. جامعه بیمار هست. بحران خشونت و اختلالات روانی مرز بحران را رد کرده است.»

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir

واژه های کلیدی: اختلال روانی | خانواده | خودکشی | بیماری | زندگی | خشونت | جنایت | پرونده | درمانی