بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease یا IBD

بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease یا IBD چیست؟

بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease که به اختصار IBD نامیده می شود شرایط مزمنی است که باعث التهاب در بعضی قسمت های روده می شود. دیواره روده ملتهب می شود و زخم هایی در این بخش ها بروز می کند که منجر به ناراحتی و پرسشها گوارشی جدی می شود. علائم دقیق این بیماری بستگی به این دارد که کدام بخش از دستگاه گوارش درگیر این بیماری شده است است.

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

انواع بیماری التهابی روده : بیماری کرون Crohn’s disease

بیماری کرون Crohn’s disease نوعی بیماری التهابی روده یا IBD است که در هر قسمتی از دستگاه گوارش بروز می کند – از دهان گرفته تا مقعد. این بیماری بر روی لایه های عمقی غشا گوارشی تاثیر گذاشته و ممکن است به شکل ضایعات ناهموار بین بخش های سالم نمایان شود. بیماری کرون اغلب بر روی روده کوچک، روده بزرگ و یا هر دو تاثیر می گذارد. بافت های داخلی ممکن است دچار نواحی کم عمق و حفره مانند و یا زخم های عمیق تر و الگوی سنگفرشی شوند، مانند آنچه در تصویر می بینید.

انواع بیماری التهابی روده : کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

برخلاف بیماری کرون، کولیت اولسراتیو Ulcerative colitis تنها روده بزرگ و مقعد را در برمی گیرد. در مقایسه با ضایعات عمیق تر دیده شده است در بیماری کرون، التهاب و زخم ها معمولا پوشش داخلی این بخش ها را تحت تاثیر قرار می دهد.اغلب تنها قسمت پایین روده بزرگ (که سیگموئید sigmoid نامیده می شود) تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد، ولی ممکن است در قسمت های بالایی روده نیز ظاهر شود. هر چه قسمت بیشتری از روده تحت تاثیر بیماری قرار گیرد، علائم بدتر خواهند بود.

 بیماری التهابی روده یا IBD شرایط ناخوشایندی است که قابل کنترل هست. در ادامه هر آنچه مورد نیاز است در مورد این بیماری بدانید بیان می شوند.

نشانه های بیماری التهابی روده

نشانه های بیماری کولیت اولسراتیو و بیماری کرون شبیه به هم هستند. این نشانه عبارتند از :

• درد یا گرفتگی شکم
• اسهال زیاد از یک روز
• خون در مدفوع
• کاهش وزن

دیگر نشانه های بیماری التهابی روده

برخی مبتلایان به بیماری التهابی روده ممکن است در خارج از سیستم گوارشی هم علائمی را نشان دهند، از جمله :

• زخم های دهانی و پرسشها پوستی
• آرتروز
• مشکلات چشم که بر روی بینایی تاثیر می گذارند

علت بیماری التهابی روده چیست؟

پزشکان در مورد علت بروز IBD مطمئن نیستند. اکثر پزشکان معتقدند عاملی باعث می شود سیستم ایمنی بدن یک تصویر العمل التهابی ناسالم در سیستم گوارشی تولید کند. محققان دریافته اند که برخی ژن ها با بروز بیماری کولیت اولسراتیو و بیماری کرون در ارتباط هست.

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

چه کسانی به بیماری التهابی روده مبتلا می شوند؟

بیماری التهابی روده یا IBD زنان و مردان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می دهد. در اکثر مواقع این بیماری در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود، ولی هر وقت دیگری نیز ممکن است بروز کند. افرادی که دارای سابقه خانوادگی مبتلا شدن به بیماری التهابی روده هستند، ۱۰ برابر دیگران در معرض خطر مبتلا شدن به این بیماری هستند.

بیماری التهابی روده IBD با سندروم روده جنبش پذیر IBS متفاوت است

بیماری التهابی روده IBD گاهی با سندروم روده جنبش پذیر irritable bowel syndrome یا IBS اشتباه گرفته می شود. هر دو بیماری می توانند باعث بروز پرسشها گوارشی مزمن شوند، ولی تفاوت های مهمی بین این دو وجود دارد. افراد مبتلا به بیماری التهابی روده دچار التهاب، زخم و سایر آسیب های قابل مشاهده در داخل سیستم گوارشی می شوند. در برابر در بیماری سندروم روده جنبش پذیر، علیرغم گرفتگی، اسهال و یبوست، هیچ آسیبی وجود ندارد. سندروم روده جنبش پذیر مرسوم تر از بیماری التهابی روده است ولی جدیت و خطر آن کمتر است.

 بیماری التهابی روده یا IBD شرایط ناخوشایندی است که قابل کنترل هست. در ادامه هر آنچه مورد نیاز است در مورد این بیماری بدانید بیان می شوند.

شرایط دیگر مشابه IBD

اختلالات گوارشی دیگری وجود دارد که با بیماری التهابی روده اشتباه گرفته می شوند. علائم دیورتیکولیت عبارتند از دل درد، نفخ و اسهال که بسیار شبیه به بیماری التهابی روده IBD هستند. ولی این شرایط مشمول بر کیسه های التهابی یا عفونی در امتداد دیواره روده است. مثال دیگر بیماری سلیاک استکه باعث گرفتگی و اسهال مکرر می شود، ولی عامل بیماری سلیاک پروتئینی به نام گلوتن در غذاست. آزمایشات مورد نیاز به پزشکان کمک می کند بیماری دقیق را تشخیص دهند.

کولونوسکوپی

کولونوسکوپی بااهمیت ترین آزمایش جهت تشخیص بیماری التهابی روده است. در این فرایند از یک لوله باریک به همراه یک دوربین استفاده می شود تا به این ترتیب یک دید مستقیم از داخل روده به دکتر داده شود. با این روش حتی زخم های کوچک و التهابات خفیف هم قابل مشاهده هستند. اگر بخشی غیر طبیعی به نظر برسد، جهت بررسی زیاد دکتر از این بخش نمونه برداری می کند. دیگر آزمایش ها جهت تشخیص بیماری التهابی روده عبارتند از آزمایش خون جهت بررسی علائم التهاب یا عفونت.

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

انتظارات بعد از مبتلا شدن به بیماری التهابی روده

نشانه های بیماری التهابی روده از خفیف تا شدید متفاوت خواهند بود و ممکن است هر از گاهی بروز کنند. اکثر مبتلایان جهت مدت طولانی و بدون مشاهده هیچ نشانه دیگری بیماری را در خود مشاهده نمی کنند. این دوره بهبودی بیماری نامیده می شود و ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. در کولیت اولسراتیو حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد هر لحظه علائم را در خود مشاهده می کنند. دل درد مزمن و نیاز فوری به دستشویی بر روی کار و زندگی اجتماعی این افراد تاثیر می گذارد.

استرس چه تاثیری بر بیماری التهابی روده می گذارد؟

گرچه استرس باعث بیماری التهابی روده نمی شود، ولی بعضی افراد بیان می کنند زمانی که مضطرب می شوند، علائم آنها بدتر می شود. بنابراین زمانی که تحت فشار هستید، بهتر است بر روی علائم بیماری خود دقت کنید و تاثیر استرس را بر روی علائم خود در نظر بگیرید.

پیامدهای بیماری التهابی روده

در بیماری کرون التهاب مزمن باعث تنگ شدن داخل روده کوچک می شود، طوریکه چیزی از این قسمت عبور نمی کند. پزشکان این عارضه را انسداد روده می نامند. این مسئله باعث می شود غذای در حال هضم و گاز در داخل روده گیر کنند. علائم انسداد روده عبارتند از:

• گرفتگی های شدید
• تهوع
• استفراغ
• التهاب شکم

انسداد روده در بیمارستان درمان می شود. اگر انسداد به خودی خود برطرف نشود، نیاز به جراحی خواهد بود.

پیامدهای بیماری التهابی روده : آبسه یا فیستول

گاهی زخم های عمیق باعث ایجاد کیسه های چرک می شوند که آبسه نامیده می شوند. علائم آبسه عبارتند از تب، درد و التهاب. اگر یکی از زخم ها نزدیک یکی از اندام های داخلی پاره شود، باعث ایجاد تونلی به نام فیستول می شود. فیستول بین روده و واژن می تواند باعث انتقال باکتری ها به واژن شود. فیستول در مثانه ممکن است باعث بروز عفونت های ادراری مزمن شود. در مواردی که فیستول به پوست برسد، ممکن است باعث بروز زخم های خارجی شود. فیستول ها و بعضی آبسه ها اغلب با جراحی درمان می شوند.

آیا بیماری التهابی روده باعث سرطان روده می شود؟

اکثر مبتلایان به بیماری های التهابی روده IBD به سرطان مبتلا نمی شوند،اما کسانی که حداقل ۸ سال به این بیماری مبتلا بوده اند، بیش از دیگران در معرض خطر مبتلا شدن به سرطان روده هستند. زمانی که التهاب بر روی تمام روده تاثیر می گذارد، میزان این خطر زیاد خواهد بود. اگر دچار این شرایط هستید، جهت انجام غربالگری های مورد نیاز به دکتر مراجعه کنید. سرطان روده بزرگ اگر خیلی سریع تشخیص داده شود، به آسانی درمان خواهد شد.

بیماری التهابی روده و تغذیه

غذاها باعث بروز این بیماری نمی شوند، ولی بعضی غذاها باعث بدتر شدن نشانه ها می شوند. این غذاهای جنبش کننده جهت همه افراد یکسان نیستند، اما بعضی از مرسوم ترین غذاهای جنبش کننده عبارتند از: الکل، قهوه، نوشابه، غذاهای دارای ادویه، لوبیا، غذاهای چرب، غذاهای دارای فیبر زیاد، آجیل ها و دانه ها، میوه ها و سبزیجات خام و نرسیده، گوشت قرمز و محصولات لبنی (اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستید).

رژیم غذایی دارای کمترین مقدار بعد ماند

اگر بیماری کرون باعث تنگ شدن روده کوچک شده است باشد، دکتر رژیم غذایی دارای بعد ماند کمتری را توصیه خواهد کرد. به این ترتیب فرد باید از خوردن غذاهایی که به حجم مدفوع اضافه می کنند اجتناب کند، از جمله آجیل ها، دانه ها، میوه ها و سبزیجات خام و نرسیده. معمولا عوض کردن در رژیم غذایی موقت هست. این رژیم به کم کردن دل درد ، گرفتگی ها و اسهال کمک می کند، با این حال نیاز به تحقیقات بیشتری هست.

نیازهای تغذیه ای

زمانی که بیماری کرون روده کوچک را مورد حمله قرار می دهد، ممکن است بدن قادر به جذب تمام مواد مغذی مورد نیاز خود نباشد. جذب ضعیف مواد مغذی همراه با کم کردن اشتها منجر به سوء تغذیه می شود. جهت پیشگیری از سو تغذیه تلاش کنید یک رژیم غذایی متعادل با وعده های غذایی سبک و کوچک در طول روز داشته باشید و به اندازه کافی مایعات بنوشید تا به بدن آبرسانی شود. متخصص تغذیه در این شرایط کمک خواهد کرد. دکتر نیز ویتامین و مکمل های معدنی تجویز خواهد کرد.

کاهش استرس

یادگیری تکنیک های مدیریت استرس می تواند به اصلاح بیماری التهابی روده کمک کند. یوگا، مدیتیشن و ورزش نیز موثر خواهند بود. گفتار درمانی و گروه درمانی نیز روش های خوبی جهت مدیریت حالات عاطفی هست.

درمان بیماری التهابی روده : دارو

در موارد خفیف درمان بیماری التهابی روده معمولا با دارویی به نام آمینوسالیسیلات aminosalicylates شروع می شود. این داروها ضد التهاب هایی هستند که به درمان HBD و حفظ آن در حالت اصلاح کمک می کنند. در وقت بروز بیماری نیز دکتر داروهای کورتیکواستروئید تجویز می کند تا التهاب را کم کردن داده و به اصلاح بیماری کمک کند. در موارد شدیدتر داروهای دیگری تجویز می شوند که مانع سیستم ایمنی در ایجاد التهاب می شوند.

درمان بیماری التهابی روده : جراحی

اگر بیماری التهابی روده آسیب شدید به سیستم گوارشی وارد کند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. جراحی می تواند کولیت اولسراتیو را درمان کند لیکن این شرایط فقط بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد. جراحی جهت درمان بیماری کرون موثر نیست آیا که علائم آن در دیگر بخش های سیستم گوارشی ادامه پیدا خواهند کرد. به لطف پیشرفت های انجام شده است در جراحی اکثر افرادی که روده آنها در جراحی برداشته می شود، قادر خواهند بود بدون نیاز به کیسه استومی زندگی معمولی و حرکات طبیعی روده داشته باشند.

ورزش و بیماری التهابی روده

پزشکان به افراد مبتلا به بیماری التهابی روده ورزش های سبک را توصیه می کنند.این ورزش ها عبارتند از یوگا، تای چی یا پیاده روی که مشمول بر حرکت های شدید نیستند، حرکت شدید علائم دستگاه گوارش را بدتر می کند. ورزش منظم به هضم کمک می کند. به علاوه احساس بهتری به فرد داده و فرد استرس کمتری خواهد داشت و علائم بیماری را کمتر چک می کند.

زندگی بهتر با بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD ممکن است شرایط مادام العمر باشد، ولی راه هایی جهت کنترل آن وجود دارد. از طریق مصرف دارو، عوض کردن در سبک زندگی و مدیریت استرس مبتلایان به بیماری التهابی روده هم می توانند یک زندگی معمولی و بدون ناراحتی داشته باشند.

اگر می خواهید زیاد بدانید : بیماری التهابی روده IBD، علائم، علل و درمان

اگر می خواهید زیاد بدانید : ۶ مسئله دستگاه گوارش که باید بسیار جدی گرفت

تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی گروه تحریریه سایت

واژه های کلیدی: درمان التهاب | کاهش استرس | مبتلا شدن | ضد التهاب | بیماری | سیستم | جراحی | استرس | درمانی

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟