بعد از عمل چه بخوریم؟!

رژیم غذایی مناسب بعد از عمل جراحی

همان طور که می دانیم تغذیه مناسب جهت تمام افراد مورد نیاز است ولی تغذیه خوب بخصوص جهت فردی که بیمار است اهمیت بیشتری دارد. بیمارانی که در طول دوران بیماری تغذیه مناسبی دارند به خاص اگر رژیم غذایی آنها کالری و پروتئین کافی داشته باشد و از نظر ویتامین ها و مواد معدنی مهم غنی باشد در برابر عوارض بیماری و روش های متفاوت درمانی مثل داروها، اشعه درمانی، شیمی درمانی و جراحی و غیره از مقاومت بیشتری برخوردارند و سریع تر بهبودی می یابند. رژیم غذایی مناسببه حفظ قدرت بدنی بیمار کمک می کند و از انهدام بافت های بدن جلوگیری نموده و به بازسازی بافت هایی که تحت تاثیر عوامل بیماری و درمانی قرار گرفته اند کمک می کند. عادات غذایی خوب در بیماران می تواند موجب پیشگیری از ابتلاء آنها به بیماری عفونی شود و در صورت ابتلاء کمک می کند که سریع تر خوب شود. هنگامی که که یک بیمار به هر علت کمتر از نیاز واقعی خود غذا می خورد، ذخایر چربی و پروتئین و سایر مواد مغذی در بدن مثل آهن کم می شود و باعث کم کردن وزن، کم خونی، ضعف شدید و استعداد مبتلا شدن به بیماری های عفونی می شود.

عبارات مهم : برنامه غذایی مناسب – شیمی درمانی
نیازهای غذایی فرد بیمار معمولاً همان نیازهای فرد سالم است ولی گاهی بیماری تغییراتی در بدن ایجاد می کند که تعادل تغذیه ای بدن را بهم می زند. ممکن است قسمتی از بدن در اثر بیماری کارکرد مناسب نداشته باشد در این صورت باید برنامه غذایی مناسبی داشته باشیم تا به اصلاح عضو بیمارکمک کند و اگر عضو مبتلا در رابطه با دستگاه گوارش یاسوخت و ساز بدن است رژیم باید طوری باشد که به این عضو فشار وارد نشود.

اگر بیماری همراه تب است نیاز بدن به کالری و پروتئین و ویتامینها زیاد می شود در حین بیماری ممکن است فرد لاغر شود که یا به علت تب است که مصرف انرژی را در بدن بالا می برد و از طرفی باعث بی اشتهایی می شود یا اینکه بیمار به حد کافی غذا مصرف می کند ولی در روده ها این غذا جذب نمی شود. بیمارانی که بیماری سخت و مزمن دارند یا عمل جراحی شده است اند به پروتئین بیشتری نیاز دارند.

در هر وعده غذایی باید غذاهای پروتئین دار گنجانده شود. غذاهای پروتئین حیوانی مثل: گوشت، تخم مرغ، جگر و پنیر بیشتراستفاده شود. شیر هم غذای پروتئینی خوبی است اگر در مصرف آن مسئله وجود ندارد یا دکتر آن رامنع نکرده، می توانید آن را گرم یا سرد بنوشید یا در تهیه غذا از آن استفاده کنید بندرت بعضی از بیماران از مصرف پروتئین منع می شوند که در این صورت طبق دستور دکتر باید عمل شود.

و امابیمارانی که جراحی می شوند، معمولاً چند روزی را در بیمارستان بستری هستند و رژیم غذایی آنها تحت نظر دکتر و متخصص تغذیه تنظیم می شود و با رفتن بیمار به منزل باید ادامه یابد. مسئله مهمی که باید به آن توجه شود این است که بهتر است بیمارانی که قرار است جراحی شوند از قبل از نظر تغذیه ای بررسی شوند. چون افرادی که قبل از عمل، تغذیه خوبی داشته اند جراحی را بهتر تحمل می کنند و سریعتر هم خوب می شوند و به عوارض بعدی (بخصوص سوء تغذیه) کمتر دچار می شوند و نیز آشنایی با رژیم غذایی که بعد از عمل ملزم به رعایت آن هستند هم باید صورت گیرد تا همکاری بیشتری به وسیله بیمار بعد از عمل صورت گیرد و در نتیجه دوران نقاهت کوتاهتر و عوارض کمتری را تجربه کند.

معمولاً بی اشتهایی، استفراغ و تب از پرسشها عمومی بعد از جراحی است که تغذیه بیمار را مختل می کند. بخصوص اگر اعمال جراحی روی دهان، فک، حلق، مری و قسمت های دیگر دستگاه گوارش انجام شده است باشد که بعلت محدودیت های زیادی که در این موارد خاص ایجاد می شود، اختلالات تغذیه ای بیشتری بوجود می آید و نیاز به مواظبت بیشتری وجود دارد. بعد از جراحی بیمار هر چه سریع تر بتواند رژیم غذایی عادی را تحمل کند به همان اندازه نیز کار طبیعی دستگاه گوارش او سریع تر بازگشت خواهد کرد. شروع مصرف غذا موجب جنبش شیوه های گوارشی و تقویت کار معده و حرکات روده ها می شود ورزش و فعالیت در بسته نیز به فرآیند گوارشی کمک می کند و از بروز التهاب معده و شکم بعلت احتباس گاز و یبوست جلوگیری می کند. جویدن غذا مانع التهاب غدد بزاقی هم می شود.

پیشرفت هر بیمار به سمت دریافت رژیم غذایی عادی باید طبق برنامه ای باشد که منحصراً جهت همان بیمار تدوین شده است هست. البته نوع جراحی و بیهوشی نیز روی برگشت به سوی رژیم عذایی معمولی اثر مستقیم دارد. بعد از خروج کامل بیمار از بیهوشی و برطرف شدن تهوع می توان مرحله اول رژیم عادی را شروع کرد و معمولاً این برنامه با رژیم غذایی مایعات رقیق شروع می شود و با رژیم مایعات غلیظ ادامه می یابد و در صورت تحمل بیمار رژیم غذایی نرم استفاده می شود تا بتدریج آماده پذیرش غذای معمولی شود. بعد از ۳-۲ روز بیمار به حالت عادی برمیگردد و در رژیم غذایی عادی بیمار غذاهای مورد علاقه بیمار اضافه می شود.

رژیم مایعات رقیق

این رژیم غذایی در دوران حاد بیماریهای سخت و در مواردی که بیمار دچار تب، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی شدید، نفخ و اسهال است و همچنین بلافاصله بعداز عمل جراحی توصیه می شود. معمولاً بیماران بعد از عمل به مصرف مایعات میل به بیشتری دارند و آن را بهتر تحمل می کنند. اگر بیمار استفراغ نکرد می توان این رژیم را شروع کرد که مشمول بر آب معمولی، چای کم رنگ، شربت قند راحت و رقیق، آب میوه های صاف شده است باشد. در شروع مصرف این مایعات، حجم این مواد حدود نصف استکان کوچک(۳۰cc) باید باشد و ساعت به ساعت به بیمار داده شود. با اصلاح زیاد بیمار، حجم یک استکان (۶۰cc) در ساعت می شود. این مایعات نباید خیلی داغ یا سرد باشند. مایعات رقیق دارای کالری بسیار اندکی هستند و رژیم کاملی را تشکیل نمی دهند و بنابراین با اصلاح نسبی بیمار و دستور دکتر رژیم غذایی به مایعات غلیظ تعییر می یابد.

بعد از عمل چه بخوریم؟!

رژیم مایعات غلیظ

بعد از سپری شدن نسبی دوران حاد بیماری و اصلاح نسبی بعد از عمل می توان این رژیم را شروع کرد. مواد مجاز این رژیم عبارتند از: مایعات مجاز رژیم رقیق بعلاوه شیر بدون چربی، شیر معمولی، مخلوط شیر و تخم مرغ، سوپ های تهیه شده است ار گوشت تازه، حبوبات یا غلات و سبزی، این سوپ ها بعد از آماده شدن باید صاف شوند سپس موردمصرف قرار بگیرند.

باید این مایعات تدریجاً با حجم کم وارد رژیم شوند و به تدریج حجم مایعات هر وعده را زیاد کردن داد و فاصله وعده ها را زیاد کردن داد تا اینکه به شش وعده در شبانه روز برسد. در صورتیکه بیمار منع مصرف خامه ندارد می توان به مایعات مجاز آنرا اضافه کرد و کالری وعده غذایی رابالا برد. در صورت تحمل رژیم مایعات غلیظ و بهبودی زیاد و کم کردن عوارض بیماری می توان از رژیم غذایی نرم که کاملتر است استفاده کرد.

رژیم نرم

این رژیم بخصوص جهت بیمارانی که قدرت جویدن ندارند، مناسب است. رژیم غذایی نرم مشمول بر غذاهایی به صورت مایع، خمیری یا پوره است که از موادی تهیه می شود که هضم آنها ساده باشد. بنابراین مصرف غذاهای فیبردارمثل سبزی ها، میوه های خام، سبوس غلات و پوسته حبوبات و غذاهای سرخ شده، ادویه، چاشنی های تند و مواد محرک مجاز نیست.

ولی می توان سبزی و میوه پخته، نان بدون سبوس، آرد غلات بدون سبوس را مصرف کرد. جهت تهیه سوپ و پوره می توان از گوشتهای تازه استفاده کرد. مواد غذایی مجاز را می توان بعد از پختن به کمک شیر، آب میوه، خامه، کره و تخم مرغ به صورت پوره یا خمیری نرم درآورد. اگر مصرف چربی جهت بیمار منع نشده با اضافه کردن کره و خامه می توان کالری غذا را بالا برد و با افزودن شیر و تخم مرغ به مایعات می توان پروتئین غذا را زیاد کرد.

شیر برنج و فرنی از غذاهای مناسب این رژیم هست. تخم مرغ را می توان به صورت آب پز درآورد و آن را له کرد و به کمک شیر و کره به شکل پوره درآورد.

یا به صورت خام با شیر مخلوط کرد. مصرف آب میوه های تازه و شیرین جهت تامین ویتامین ها و مواد معدنی مجاز هست. رژیم غذایی نرم در صورتیکه با دقت تهیه شود از نظر تغذیه ای کمبود ندارد و جهت مدت طولانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

در جراحی های دستگاه گوارش تا برگشت حرکات دودی روده ها نمیتوان مایع یا غذا به بیمار داد. اگر بعد از جراحی مایع یا غذای خوراکی تجویز نمی شود باید بهداشت دهان بیمار رعایت شود. پاکیزگی و مرطوب بودن دهان باعث به اشتها افتادن بیمار و برطرف شدن حالت تهوع می شود.

زیاد بدانید : رژیم سالمی به نام دش DASH

منبع:مجله دانش تغذیه
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ

همان‌طور که می‌دانیم تغذیه مناسب جهت تمام افراد مورد نیاز است ولی تغذیه خوب بخصوص جهت فردی که بیمار است اهمیت بیشتری دارد. بیمارانی که ….

واژه های کلیدی: برنامه غذایی مناسب | شیمی درمانی | مصرف پروتئین | مواد غذایی | رژیم غذایی | عادات غذایی | دوران نقاهت | عمل جراحی | بیمارستان | وعده غذایی | فرد بیمار

بعد از عمل چه بخوریم؟!